Η αραβοϊσραηλινή διένεξη σε σημείο καμπής

Το 2014 οι σχέσεις Ισραήλ-Παλαιστίνης έφτασαν σε κρίσιμο σημείο, με τη βία να ξεπερνά κάθε όριο. Και στις δύο πλευρές το πάνω χέρι έχουν οι «σκληροπυρηνικοί», βάζοντας συχνά την ιδεολογία πάνω από το διάλογο.

Πριν από δύο μήνες ένας έφηβος ισραηλινός με παλαιστινιακή καταγωγή έφυγε από το σπίτι. Πρόσφατα εντοπίστηκε σε τουρκικό νοσοκομείο με σοβαρά εγκαύματα, τα οποία πιθανώς απέκτησε στη Συρία ή το Ιράκ, μετά την προσχώρησή του στο Ισλαμικό Κράτος (IS). Η περίπτωση του νεαρού τζιχαντιστή εντείνει στο Ισραήλ τους φόβους για προσχώρηση ολοένα περισσότερων Παλαιστινίων στις τάξεις ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων, όπως το Ισλαμικό Κράτος. Το Νοέμβριο μάλιστα το «Ισλαμικό Κράτος» επιβεβαίωσε την παρουσία του στη Λωρίδα της Γάζας. Η Χαμάς, η οποία έχει τον έλεγχο στην απομονωμένη Λωρίδα της Γάζας, δεν επιβεβαίωσε την ύπαρξη μαχητών του IS στην περιοχή, παρά το γεγονός ότι το IS ανέλαβε την ευθύνη για την τρομοκρατική επίθεση στο Γαλλικό Κέντρο Πολιτισμού της Γάζας.

Παράλληλα όμως η Χαμάς απέφυγε να καταδικάσει την δραστηριότητα του IS στο Ιράκ και τη Συρία. «Αποφασίσαμε να μην προβούμε σε κανένα σχόλιο», ανέφερε ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς στο διαδικτυακό περιοδικό Αl-Monitor. «Είμαστε όλοι ισλαμιστές και από ιδεολογική άποψη μας είναι δύσκολο να τους κατηγορήσουμε για τρομοκρατική δράση, από τη στιγμή που και εμείς θεωρούμαστε από τη Δύση και κάποια αραβικά κράτη τρομοκράτες ».

Χαμάς, Φατάχ και στο βάθος Ισραήλ

Ο θάνατος του Ζιάντ Αμπού Έιν από ισραηλινούς στρατιώτες έριξε κι άλλο «λάδι στη φωτιά»

Την ίδια ώρα η Χαμάς επιδιώκει τη διάδοση της ισλαμιστικής ιδεολογίας στη Δυτική Όχθη, όπου βρίσκεται στην εξουσία η κοσμική Φατάχ. Χαμάς και Φατάχ βρίσκονται σε ιδεολογική διαμάχη, παρά το ότι από την περασμένη άνοιξη συμμετέχουν στην παλαιστινιακή κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Η Χαμάς διαφωνεί με την Φατάχ ως προς την χάραξη συγκεκριμένης πολιτικής γραμμής έναντι του Ισραήλ, ενώ συμφωνούν μόνο ως προς τη γενική καταδίκη των ισραηλινών θέσεων. Για παράδειγμα και οι δύο θεώρησαν υπεύθυνο το Ισραήλ για τον θάνατο του παλαιστίνιου υπουργού Ζιάντ Αμπού Έιν στη βόρεια Ραμάλα στις 10 Δεκεμβρίου. Ο θάνατος του Ζάιντ από ισραηλινούς στρατιώτες κατά τη διάρκεια διαδήλωσης πυροδότησε εκ νέου την οργή των Παλαιστινίων έναντι του Ισραήλ, όπως επίσης και η δολοφονία του 19χρονου παλαιστίνιου διαδηλωτή Μουχάμαντ Τζαβάμπρεχ από ισραηλινούς στρατιώτες στις 11 Νοεμβρίου.

Η Παλαιστίνη πάντως είναι πλέον αποφασισμένη να αναφέρει αυτά τα περιστατικά στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, μαζί με καταγγελίες για τη συνέχιση της εποικιστικής πολιτικής του Ισραήλ αλλά και τους βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας το καλοκαίρι του 2014. Παράλληλα η Παλαιστίνη εκφράζει ανησυχίες για επιθέσεις ακραίων Εβραίων, τόσο στο Ισραήλ όσο και στα παλαιστινιακά εδάφη. Πρόσφατα μάλιστα υιοθέτησε ψήφισμα υπέρ της επίτευξης βιώσιμης συμφωνίας ειρήνης με το Ισραήλ. «Οδηγούμαστε σε αυτήν την κίνηση μετά από χρόνια, κατά τη διάρκεια των οποίων έχουμε υποφέρει από δολοφονίες, βομβαρδισμούς, συγκρούσεις, απάτη, υποκρισία και επέκταση των εποικισμών», ανέφερε σε στήλη της η παλαιστινιακή εφημερίδα Hayat-al-jadiya.

Καμία αλλαγή μέχρι τις εκλογές στο Ισραήλ

Την επανεκλογή του το Μάρτιο του 2015 διεκδικεί ο Νετανιάχου στο Ισραήλ

Aπό την άλλη πλευρά το Ισραήλ κατηγορεί τους Παλαιστινίους ότι τορπιλίζουν τις όποιες προσπάθειες για ειρήνευση. Η ισραηλινή εφημερίδα Jerusalem Post σε πρόσφατο άρθρο της ανέφερε ότι οι Παλαιστίνιοι είναι αυτοί που «υπονομεύουν» την αρχή «δύο κράτη για δύο λαούς» σε κάθε γύρο διαπραγματεύσεων. Η αριστερή εφημερίδα Haaretz υιοθετεί εντούτοις την αντίθετη εκδοχή, με τον συγγραφέα Γκέρσομ Γκόρενμπεργκ να υποστηρίζει σε σχόλιό του ότι ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου είναι αυτός που υποσκάπτει τα θεμέλια της ασφάλειας στην περιοχή.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου διεκδικεί, στο μεταξύ, την επανεκλογή του στις 17 Μαρτίου 2015, ενώ προωθεί το προφίλ ενός βετεράνου πολιτικού με μακρά σταδιοδρομία. Ωστόσο το γεγονός ότι οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί διήρκεσαν σχεδόν 50 ημέρες το περασμένο καλοκαίρι χωρίς να έχει αναχαιτισθεί πλήρως η Χαμάς, προκαλεί έντονο προβληματισμό σε πολλούς ψηφοφόρους του, την ώρα που οι φόβοι για νέες συγκρούσεις εντείνονται. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως εκτιμούν αναλυτές, μέχρι τις επερχόμενες ισραηλινές εκλογές, το status quo στην περιοχή δεν αναμένεται να αλλάξει, ενώ το σενάριο της επίτευξης μακρόχρονης ειρήνης δεν φαίνεται να είναι το επικρατέστερο.
Κersten Knipp / Δήμητρα Κυρανούδη