Του Γιώργου Kαπόπουλουkapopoulos@pegasus.gr
Η ψυχραιμία του Ομπάμα από το Ταλίν σίγουρα δεν οφείλεται στο ψυχρό κλίμα της Βαλτικής. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ την επομένη του αποκεφαλισμού από τους Τζιχαντιστές της ISIS και δεύτερου Αμερικανού δημοσιογράφου είπε ότι η αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία θα χρειασθεί χρόνο και ότι δεν μπορεί να γίνει χωρίς στενή συνεργασία με τους εταίρους της Ουάσιγκτον στην περιοχή.
Εδώ προκύπτει και το καίριο ερώτημα ποιοι είναι οι εταίροι των ΗΠΑ στην περιοχή ή για να είμαστε πιο ακριβείς ποια περιφερειακή δύναμη μπορεί να διαμορφώσει με την Ουάσιγκτον κοινό παρονομαστή ζωτικών συμφερόντων για την εξουδετέρωση της απειλής του Ισλαμικού Κράτους.
Το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία και στο Ιράκ είναι μια οργάνωση που γεννήθηκε και άνθησε με τη στήριξη και τη χρηματοδότηση της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και της Τουρκίας με ένα και μοναδικό στόχο: να εξουδετερώσει την παρουσία και την επιρροή του Ιράν στη Συρία, στο Λίβανο και σε μεγάλο τμήμα του Ιράκ. Ετσι, στα πρώτα βήματά της η οργάνωση είχε την ρητή ή τη σιωπηλή ανοχή και όλων των εντός και εκτός περιοχής δυνάμεων, που έβλεπαν την Τεχεράνη με ή και χωρίς πυρηνικά όπλα σαν τον κύριο κίνδυνο για τις περιφερειακές ισορροπίες. Από την άνοιξη του 2013, όταν άρχισαν στο Ομάν οι μυστικές διμερείς συνομιλίες ΗΠΑ - Ιράν το σκηνικό έχει βραχυκυκλωθεί και όλα δείχνουν επικείμενη μεγάλη ανατροπή.
Οι διαπραγματεύσεις Ουάσιγκτον - Τεχεράνης συνεχίζονται και δεν αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά μια συνολική περιφερειακή σύγκλιση στρατηγικών στόχων.
Στη σκιά αυτής της προαναγγελθείσας και αναμενόμενης ανατροπής, η ISIS προσπάθησε να δημιουργήσει τετελεσμένα πριν από μια Εγκάρδια Συνεννόηση ΗΠΑ ?Ιράν, όχι απλώς να νομιμοποιήσει την παρουσία και την επιρροή, αλλά στην κυριολεξία να καταστήσει την Τεχεράνη επικυρίαρχο στη Βαγδάτη, στη Δαμασκό και στη Βηρυτό.
Ετσι και μόνο μπορεί να ερμηνευθεί η απίστευτη ψυχραιμία των ΗΠΑ: Στην Ουάσιγκτον θέλουν να τεθεί υπό έλεγχο η προέλαση των Τζιχαντιστών, αλλά δεν πρόκειται να κινηθούν για να πλήξουν αποφασιστικά το Ισλαμικό Κράτος πριν διαμορφωθεί το πλαίσιο ενός συνολικού στρατηγικού περιφερειακού συμβιβασμού με την Τεχεράνη.
Η πραγματικότητα είναι πιο σκληρή και πιο σύνθετη: Η επιθυμία των ΗΠΑ να κρατήσουν ηγεμονικό επιδιαιτητικό ρόλο αξιοποιώντας την ιστορική προαιώνια σύγκρουση Σουνιτών - Σιιτών αλλά και τον ανταγωνισμό μη αραβικών και αραβικών περιφερειακών δυνάμεων είναι περισσότερο μια ευχή παρά μια ρεαλιστική προοπτική.
Το πιο πιθανό σενάριο εξελίξεων είναι με συγκρούσεις, αλλά και με συμψηφισμούς και συμβιβασμούς οι τρεις Μεγάλες Δυνάμεις της περιοχής, το Ιράν, η Τουρκία και η Σαουδική Αραβία να διαμορφώσουν τον χάρτη και τις ισορροπίες μιας νέας Μέσης Ανατολής, όπου δεν θα υπάρχει χώρος για άσκηση βαρύνουσας αμερικανικής επιρροής.
Επί του παρόντος το κύριο μέτωπο εξελίξεων δεν είναι οι φρικαλεότητες των Τζιχαντιστών, αλλά οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ - Ιράν. Στο παραπάνω σκηνικό, δύο δυνάμεις προβάλλουν να καταγράφουν ζημιές: το Ισραήλ και η Σαουδική Αραβία, τα πανίσχυρα λόμπι των οποίων στην Ουάσιγκτον δεν έχουν κατορθώσει να εμποδίσουν την αναζήτηση συνολικής προσέγγισης ανάμεσα στους διαδόχους του Χομεϊνί και τον «Μεγάλο Σατανά».
ΗΜΕΡΗΣΙΑ
