Ο αμερικανός πρόεδρος, αφού αρχικά υποτίμησε τον κίνδυνο του Ισλαμικού Κράτους, τώρα επικρίνεται για σπασμωδικές κινήσεις
Δεν πάει πολύς καιρός, μόλις τον περασμένο Ιανουάριο, που ο Μπαράκ Ομπάμα αναφερόταν
υποτιμητικά στην απειλή που αποτελούσε το Ισλαμικό Κράτος.
Επιδεικνύοντας εξαιρετική έλλειψη διορατικότητας, σε συνέντευξή του προς
το περιοδικό «New Yorker» ο αμερικανός πρόεδρος είχε δηλώσει ότι το να
συγκρίνουμε το Ισλαμικό Κράτος με την Αλ Κάιντα είναι «σαν να συγκρίνουμε μια ασήμαντη πανεπιστημιακή ομάδα μπάσκετ με μια ομάδα του ΝΒΑ».
Και όμως, με αφορμή αυτήν ακριβώς την οργάνωση, ο Ομπάμα έδωσε την
περασμένη Παρασκευή το πράσινο φως να σηκωθούν αμερικανικά αεροσκάφη να
βομβαρδίσουν στόχους στο Ιράκ - πράγμα που δεν είχε κάνει ούτε για τα
χημικά όπλα που έριξε ο Μπασάρ αλ Ασαντ σε αμάχους πέρυσι στη Συρία.
Τα υποτιμητικά σχόλια του Ομπάμα για το Ισλαμικό Κράτος τον
Ιανουάριο οφείλονταν εν μέρει στην απροθυμία του να εμπλέξει τις ΗΠΑ σε
έναν ακόμη πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Η «ασημαντότητα» της ακραίας
ισλαμιστικής οργάνωσης - που έχει θέσει υπό τον έλεγχό της μεγάλο μέρος
της Ανατολικής Συρίας και του Δυτικού Ιράκ - ήταν απλώς ευσεβείς πόθοι
του αμερικανού προέδρου, ο οποίος, αντίθετα προς τον προκάτοχό του Τζορτζ Μπους,
δεν μπήκε στον πειρασμό να στείλει αμερικανικά αεροσκάφη στη Μέση
Ανατολή ούτε όταν ο Ασαντ πέρασε τη σαφώς διατυπωμένη «κόκκινη γραμμή»
του Λευκού Οίκου πέρυσι τον Αύγουστο.
Ο Ομπάμα είχε κάνει σημαία του την απόσυρση των αμερικανικών
στρατευμάτων από τη Μέση Ανατολή. Από το Ιράκ, όπου έχουν αφήσει την
τελευταία τους πνοή περίπου 4.500 αμερικανοί στρατιώτες σε έναν ελάχιστα
δημοφιλή πόλεμο για τους Αμερικανούς, τα αμερικανικά στρατεύματα
αποσύρθηκαν στα τέλη του 2011. Τι ήταν αυτό που τον έκανε να επιστρέψει;
Αναμφίβολα μέτρησε το ότι το Ισλαμικό Κράτος προέλαυνε προς το
Ερμπίλ, την πρωτεύουσα του Κουρδιστάν (στο Βόρειο Ιράκ), όπου υπάρχουν
αμερικανοί στρατιώτες. Πολλούς από αυτούς τους είχε στείλει ο Ομπάμα
νωρίτερα εφέτος το καλοκαίρι για να βοηθήσουν στην εκπαίδευση των
ιρακινών δυνάμεων ασφαλείας.
Αλλά ακόμη κι έτσι ο αμερικανός πρόεδρος επέλεξε να προτάξει τους ανθρωπιστικούς λόγους της επέμβασής του στο Ιράκ. «Οταν
έχουμε απέναντί μας μια κατάσταση όπου αθώοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν
την προοπτική βίας σε τρομακτική κλίμακα, όταν έχουμε μια έκκληση για
βοήθεια από την ιρακινή κυβέρνηση, τότε πιστεύω ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν
να κάνουν τα στραβά μάτια. Θα δράσουμε προσεκτικά και υπεύθυνα για να
αποτρέψουμε μια πιθανή γενοκτονία» δήλωσε.
Η αμερικανική επέμβαση βεβαίως δεν είναι αμιγώς ανθρωπιστική. Τα
αμερικανικά αεροπλάνα επιχειρούν σε δύο μέτωπα: στο Βορειοδυτικό Ιράκ
για να προστατεύσουν τη μειονότητα των Γιαζίντι καθώς δεκάδες χιλιάδες
μέλη της έχουν παγιδευθεί στα βουνά περικυκλωμένοι από το Ισλαμικό
Κράτος και στο Βορειοανατολικό Ιράκ για να εμποδίσουν την προέλαση του
Ισλαμικού Κράτους στο Ερμπίλ.
Ποια είναι η στρατηγική του Ομπάμα στο Ιράκ; Οι αντίπαλοί του τον
κατηγορούν ότι δεν έχει στρατηγική και ότι απλώς σύρεται απρόθυμα πίσω
από τα γεγονότα. Ο ίδιος ο αμερικανός πρόεδρος επιμένει ότι διαθέτει
μακροχρόνια στρατηγική.
Προς το παρόν όμως μόνο το βραχυχρόνιο σκέλος της είναι εμφανές: να
ανοίξει ένας ανθρωπιστικός διάδρομος για τους Γιαζίντι που παραμένουν
παγιδευμένοι στα βουνά και να εμποδιστούν οι μαχητές του Ισλαμικού
Κράτους να φθάσουν στην πρωτεύουσα του Κουρδιστάν. Μέχρι στιγμής δεν
διαφαίνεται ποιοι θα μπορούσαν να είναι οι μακροχρόνιοι στόχοι ούτε πόσο
θα διαρκέσει η αμερικανική επέμβαση στο Ιράκ.
Στόχος των αμερικανικών αεροπλάνων θα μπορούσε να είναι η ανατροπή
των δεδομένων στα ιρακινά πεδία μάχης προκειμένου να πάρουν το πάνω χέρι
ο ιρακινός στρατός και οι Πεσμέργκα, οι κούρδοι μαχητές. Πού σταματάει
όμως αυτή η στρατηγική; Πόσα όπλα θα στείλει η Ουάσιγκτον στους Κούρδους
του Ιράκ, από τους σταθερότερους συμμάχους της στην περιοχή; Και τα
όπλα αυτά θα συνοδευτούν με χρήσιμες πληροφορίες από τις αμερικανικές
μυστικές υπηρεσίες;
Ή μήπως στόχος των Αμερικανών είναι η πλήρης ήττα του Ισλαμικού
Κράτους; Οταν οι ισλαμιστές μαχητές ξεκίνησαν την προέλασή τους στις
σουνιτικές περιοχές του Ιράκ, όλοι τους είχαν υποτιμήσει. Αφού όμως
κατέλαβαν τη δεύτερη μεγαλύτερη ιρακινή πόλη, τη Μοσούλη, και πλησίασαν
το Ερμπίλ, κανείς δεν τους υποτιμά πλέον. Αντίθετα, όλοι αγωνίζονται να
βρουν πώς θα τους αντιμετωπίσουν: ως αντάρτες, ως συμβατικό στρατό ή ως
αντισυμβατικό αντάρτικο;
Ο Λευκός Οίκος δηλώνει ότι μακροχρόνιος στόχος της επέμβασης στο
Ιράκ είναι η πολιτική συμφιλίωση μεταξύ σιιτών, σουνιτών και Κούρδων και
η ανάδειξη μιας κυβέρνησης που θα εκπροσωπεί τα συμφέροντα και των
τριών. Αυτός ο στόχος όμως καθίσταται όλο και πιο άπιαστος καθώς τρέχουν
οι εξελίξεις στη χώρα οδηγώντας την καθημερινά ένα βήμα πιο κοντά στη
διάσπαση.
