30 Ιουνίου 2014

Κουρδιστάν: 80 χρόνια, ένας στόχος

http://www.bbc.co.uk/greek/images/030403_kurdish_woman300.jpg
http://www.bbc.co.uk/

  • Εξέγερση
  • Αυτονομία
  • Εμπλοκή του Ιράν
  • Μερική αυτονομία
  • Προς την ενότητα

    1918 - Μετά την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις καταλαμβάνουν την πλούσια σε κοιτάσματα πετρελαίου επαρχία της Μοσούλης, η οποία αποτελείται κυρίως από Κούρδους.

    1919 - Η περιοχή της Μοσούλης προστίθεται στο νέο κράτος του Ιράκ, το οποίο τελεί υπό βρετανική διοίκηση.

    1920 - Η Συνθήκη των Σεβρών, την οποία υπέγραψε η ηττημένη οθωμανική ηγεσία, προβλέπει τη δημιουργία κουρδικού κράτους υπόλογο στην Κοινωνία των Εθνών. Το άρθρο 64 της Συνθήκης των Σεβρών παραχωρεί στους Κούρδους της επαρχίας της Μοσούλης την επιλογή της προσάρτησης στο μελλοντικό ανεξάρτητο κράτος του Κουρδιστάν.

    1921 - Ο Εμίρ Φαϊζάλ στέφεται βασιλιάς του κράτους του Ιράκ, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται η Μοσούλη.

    Εξέγερση

    1923 - Οι αντάρτες του Σαΐχ Μαχμούντ Μπαρζανί εξεγείρονται κατά του βρετανικού καθεστώτος και ανακηρύσσουν ένα κουρδικό βασίλειο στο βόρειο Ιράκ.

    1923 - Η νεοσύστατη Τουρκική Δημοκρατία του Κεμάλ Ατατούρκ κερδίζει διεθνή αναγνώριση με τη Συνθήκη της Λοζάννης.


    Μουσταφά Μπαρζανί: επικεφαλής της εκστρατείας για την ανεξαρτησία των Κούρδων
    1924 - Η Σουλεϊμανίγια καταλαμβάνεται από βρετανικές δυνάμεις.

    1932 - Εξέγερση στην επαρχία Μπαρζάν για την ένταξη του Ιράκ στην Κοινωνία των Εθνών, ενώ τα αιτήματα του κουρδικού πληθυσμού δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψιν.

    1943 - Ο μουλάς Μουσταφά Μπαρζανί ηγείται άλλης μίας εξέγερσης και κερδίζει τον έλεγχο των περιοχών Ιρμπίλ και Μπαντινάν.

    1946 - Τον Αύγουστο του 1946 οι βρετανικές αεροπορικές δυνάμεις βομβαρδίζουν στόχους των Κούρδων ανταρτών στα σύνορα με το Ιράν. Οι Κούρδοι αντάρτες ενώνουν τις δυνάμεις με τους Κούρδους αντάρτες του Ιράν με επικεφαλής τον Καζί Μοχάμεντ, ο οποίος ιδρύει ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στην περιοχή Μαχαμπάντ.

    1946 - Στην Μαχαμπάντ πραγματοποιείται το πρώτο συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (KDP). Η «Δημοκρατία της Μαχαμπάντ» καταρρέει σε διάστημα λίγων μηνών εξαιτίας των συνεχών επιθέσεων των ιρανικών στρατιωτικών δυνάμεων και ο Μουσταφά Μπαρζανί διαφεύγει στη Σοβιετική Ένωση.

    1951 - Το KDP ανακτά τις δυνάμεις του με την εμφάνιση της νέας γενιάς Κούρδων εθνικιστών. Ο μουλάς Μουσταφά Μπαρζανί διορίζεται πρόεδρος ενώ είναι εξόριστος στη Σοβιετική Ένωση, αλλά ο νέος, ουσιαστικός ηγέτης των Κούρδων είναι ο Ιμπραχίμ Αχμάντ, ο οποίος συνεργάζεται στενά με τα μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος του Ιράκ.

    1958 - Η ανατροπή της ιρακινής μοναρχίας από την εξουσία δίνει στους Κούρδους αντάρτες την ευκαιρία να ανασυντάξουν στα φανερά τις δυνάμεις τους. Το νέο Σύνταγμα του Ιράκ αναγνωρίζει κάποια «εθνικά δικαιώματα» στους Κούρδους και ο μουλάς Μουσταφά Μπαρζανί επιστρέφει από τη Σοβιετική Ένωση.

    1960 - Οι σχέσεις ανάμεσα στην ιρακινή ηγεσία και τις οργανώσεις των Κούρδων διαταράσσονται. Το KDP διαμαρτύρεται για τα συνεχώς αυξανόμενα κρούσματα καταπίεσης του κουρδικού λαού.

    1961 - Το KDP διαλύεται από την ιρακινή ηγεσία. Προηγήθηκε αποτυχημένη εξέγερση των Κούρδων στο βόρειο Ιράκ.

    Επιστροφή στην κορυφή της σελίδας

    Αυτονομία

    1970 - Μάρτιος – Η κυβέρνηση του Ιράκ και τα κουρδικά κόμματα καταλήγουν σε συμφωνία, η οποία παραχωρεί αυτονομία στους Κούρδους. Η συμφωνία αναγνωρίζει την Κουρδική ως επίσημη γλώσσα και το σύνταγμα τροποποιείται για να προστεθεί η εξής παράγραφος: «ο ιρακινός λαός αποτελείται από δύο εθνικότητες, την Αραβική και την Κουρδική».


    Ο αρχηγός της Πατριωτικής Ένωσης του Κουρδιστάν, Τζαλάλ Ταλαμπανί
    1971 Αύγουστος – Οι σχέσεις της ιρακινής ηγεσίας με τα κουρδικά κόμματα επιδεινώνονται. Ο μουλάς Μουσταφά Μπαρζανί απευθύνει έκκληση για βοήθεια στις Ηνωμένες Πολιτείες.

    1974 Μάρτιος - Η ιρακινή ηγεσία υποβάλλει στους Κούρδους προσχέδιο συμφωνίας για τη χορήγηση αυτονομία και δίνει στο KDP διορία δύο εβδομάδων για να απαντήσει. Ο μουλάς Μουσταφά Μπαραζανί απορρίπτει τη συμφωνία, βάσει της οποίας οι Ιρακινοί θα είχαν τον έλεγχο του πλούσιου σε κοιτάσματα πετρελαίου Κιρκούκ και καλεί τους Κούρδους σε εξέγερση.

    1975 Μάρτιος - Με τη Συμφωνία του Αλγέρι μεταξύ του Ιράκ και του Ιράκ τερματίζεται η ιρανική υποστήριξη στην κουρδική εξέγερση, η οποία επίσης καταρρέει. Ο Μπαρζανί εγκαταλείπει τον πολιτικό βίο.

    1975 Ιούνιος – Ο Τζαλάλ Ταλαμπανί, πρώην ηγετικό στέλεχος του KDP, ανακοινώνει την ίδρυση της Πατριωτικής Ένωσης του Κουρδιστάν (PUK) στη Δαμασκό της Συρίας.

    1978 – Σημειώνονται πολύνεκρες συγκρούσεις μεταξύ μελών του KDP και του PUK.

    1979 – Πεθαίνει ο μουλάς Μουσταφά Μπαρζανί και αναλαμβάνει την ηγεσία του KDP ο γιος του, Μασούντ Μπαρζανί.

    Επιστροφή στην κορυφή της σελίδας

    Εμπλοκή του Ιράν

    1980 – Ξεσπά πόλεμος μεταξύ του Ιράκ και του Ιράν. Οι δυνάμεις του KDP συνεργάζονται με το Ιράν, ενώ σε αντίθεση τα μέλη του PUK βλέπουν με καχυποψία την ανάμειξη της Τεχεράνης.

    1983 – Ιρανική αντεπίθεση ανοίγει το μέτωπο στο κουρδικό βόρειο Ιράκ. Με την υποστήριξη των Κούρδων του KDP οι ιρανικές στρατιωτικές δυνάμεις καταλαμβάνουν τη στρατηγικής σημασίας πόλη Χατζ Ουμράν. Οργανώσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράκ σκότωσαν τουλάχιστον 8.000 ανθρώπους στην επαρχία Μπαρζάν , γενέτειρα του ηγέτη του KDP.

    1983 – Το PUK συνάπτει σύμφωνο εκεχειρίας με την κυβέρνηση του Ιράκ και αρχίζουν οι διαπραγματεύσεις για την αυτονομία του Κουρδιστάν.


    Ο επικεφαλής του Δημοκρατικού Κόμματος του Κουρδιστάν, Μασούντ Μπαρζανί
    1985 – Η εκεχειρία πνέει τα λοίσθια εξαιτίας της συνεχούς καταπίεσης των Κούρδων από την ιρακινή ηγεσία. Μέλη πολιτοφυλακής που πρόσκεινται στο Ιράκ σκοτώνουν τον αδελφό και δύο ανιψιές του Τζαλάλ Ταλαμπανί.

    1986 – Η κυβέρνηση του Ιράν προωθεί συνάντηση με στόχο τη συμφιλίωση του KDP και του PUK. Πλέον και τα δύο κουρδικά κόμματα χαίρουν της υποστήριξης της Τεχεράνης.

    1987 – Ο Τζαλάλ Ταλαμπάνι και ο Μασούντ Μπαρζανί ενώνουν τις δυνάμεις τους μαζί με άλλες μικρότερες οργανώσεις για τη δημιουργία του Κουρδικού Μετώπου.

    1988 – Καθώς πλησιάζει το τέλος του πολέμου μεταξύ του Ιράν και του Ιράκ, οι ιρακινές στρατιωτικές δυνάμεις εγκαινιάζουν την «εκστρατεία Ανφάλ» κατά των Κούρδων. Δεκάδες χιλιάδες Κούρδοι άμαχοι και στρατιώτες σκοτώνονται και εκατοντάδες χιλιάδες εξορίζονται, στο πλαίσιο μιας συστηματικής εκστρατείας εξόντωσης του κινήματος της κουρδικής αντίστασης.

    1988 – 16 Μαρτίου Χιλιάδες Κούρδοι άμαχοι πεθαίνουν από επίθεση των Ιρακινών με χημικά στην Χαλάμπτζα κοντά στα σύνορα με το Ιράν. Οργανώσεις για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οργανώσεις Κούρδων καθιστούν το ιρακινό κράτος υπεύθυνο για την επίθεση.

    1991 Μάρτιος – Μετά την απέλαση των κουρδικών στρατιωτικών δυνάμεων από το Κουβέιτ τον Μάρτιο του 1991, μέλη κουρδικών πολιτοφυλακών που υποστήριζαν την ιρακινή κυβέρνηση, αποσκιρτούν στο KDP και στο PUK. Η εξέγερσή τους, όμως, καταστέλλεται και οι ΗΠΑ αρνούνται να στηρίξουν τους αντάρτες. Περίπου 1,5 εκατομμύρια Κούρδοι διαφεύγουν πριν αρχίσει η ιρακινή συστηματική εκστρατεία εξόντωσής τους. Ωστόσο, η Τουρκία κλείνει τα σύνορά της και εκατοντάδες χιλιάδες Κούρδοι βρίσκουν καταφύγιο στα βουνά.

    Επιστροφή στην κορυφή της σελίδας

    Μερική αυτονομία

    1991 – Απρίλιος Οι συμμαχικές δυνάμεις της Δύσης ανακοινώνουν τη δημιουργία μιας ημιαυτόνομης περιοχής στην ιρακινή πλευρά των συνόρων. Διεθνείς οργανώσεις αρωγής ξεκινούν μια άνευ προηγουμένου αποστολή για την παροχή βοήθειας στους πρόσφυγες. Στο μεταξύ, ο Τζαλάλ Ταλαμπανί και ο Μασούντ Μπαρζανί ξεκινούν διαπραγματεύσεις με τον Σαντάμ Χουσεΐν για την αυτονομία του Κουρδιστάν.

    1991 Ιούλιος - Οι συνομιλίες συνεχίζονται στη Βαγδάτη αλλά οι κουρδικές δυνάμεις «Πεσμεργκά» αψηφούν τις εντολές της ηγεσία του Ιράκ και κερδίζουν τον έλεγχο του Ιρμπίλ και Σουλεϊμανίγια.


    Κούρδοι αντάρτες
    1991Οκτώβριος - Σημειώνονται νέες συγκρούσεις μεταξύ των ιρακινών στρατιωτικών δυνάμεων και των Κούρδων ανταρτών. Ο Σαντάμ Χουσεΐν οχυρώνει και αποκλείει το υπό κουρδικό έλεγχο βόρειο Ιράκ.

    1992 Μάιος - Διενεργούνται εκλογές υπό τον έλεγχο των Κούρδων και οι υποψήφιοι του KDP κερδίζουν το 50,8% των ψήφων, ενώ το PUK αποσπά 49,2%. Η εκπροσώπηση των δύο κομμάτων στην νέα κουρδική κυβέρνηση είναι απόλυτα ισορροπημένη.

    1992 Σεπτέμβριος - Το νεοσύστατο Εθνικό Ιρακινό Κογκρέσο (INC), το οποίο απαρτίζεται από κόμματα της ιρακινής αντιπολίτευσης, συνεδριάζει στην Σαλάχ αλ Ντιν στο βόρειο Ιράκ. Στη συνάντηση συμμετέχουν εκπρόσωποι του KDP και του PUK.

    1994 Mάιος - Οι συγκρούσεις μεταξύ μελών του KDP και του PUK οδηγούν σε εμφύλιο πόλεμο. Οι δυνάμεις του PUK καταλαμβάνουν τις πόλεις Σακλαουά και Τσαμτσαμάλ.

    1996 Μάιος - Συμφωνία του Ιράκ με τον ΟΗΕ οδηγεί στην έναρξη του προγράμματος «πετρέλαιο για τρόφιμα». Βάσει της συμφωνίας, το 13% των κερδών από τις εξαγωγές του ιρακινού πετρελαίου προορίζεται για τις τρεις περιοχές του βορείου Ιράκ, οι οποίες βρίσκονται ως επί το πλείστον υπό κουρδικό έλεγχο.

    1996 Αύγουστος - O Μασούντ Μπαρζανί ζητά τη βοήθεια του Σαντάμ Χουσεΐν για να νικήσει τις δυνάμεις του PUK.

    1996 Σεπτέμβριος - Με τη βοήθεια των ιρακινών κυβερνητικών δυνάμεων οι δυνάμεις του KDP καταλαμβάνουν την Ιρμπίλ και το προπύργιο του PUK Σουλεϊμανίγια. Το KDP ηγείται της νέας κυβέρνησης των Κούρδων, η σύσταση της οποίας, ανακοινώθηκε στο κοινοβούλιο της Ιρμπίλ.

    1996 – Οι δυνάμεις του PUK καταλαμβάνουν εκ νέου την Σουλεϊμανίγια.

    1997 Ιανουάριος - Το PUK ανακοινώνει τη δημιουργία νέας κυβέρνησης με έδρα την Σουλεϊμανίγια. PUK και KDP απαιτούν τον έλεγχο του υπό κουρδικό έλεγχο βορρά.

    1998 Σεπτέμβριος – Ο Τζαλάλ Ταλαμπανί και ο Μασούντ Μπαρζανί υπογράφουν συμφωνία στην Ουάσινγκτον, αλλά η διοίκηση της επαρχίας των Κούρδων παραμένει διχασμένη ανάμεσα στις κυβερνήσεις των δύο οργανώσεων.

    2000 Νοέμβριος - Με επιστολή του προς τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών το PUK καταγγέλλει ότι το Ιράκ απελάσει οικογένειες Κούρδων από το Κιρκούκ.

    2001 Σεπτέμβριος - Ξεσπούν εχθροπραξίες μεταξύ των μελών του PUK και της ισλαμικής οργάνωσης «Τζαντ αλ Ισλάμ», η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε «Ανσάρ αλ Ισλάμ».

    Επιστροφή στην κορυφή της σελίδας

    Προς την ενότητα

    2002 Iούνιος - Συνομιλίες μεταξύ μελών του PUK και του KDP και της ιρακινής αντιπολίτευσης για να συντονίσουν τις κινήσεις τους σε περίπτωση αμερικανικής επίθεσης εναντίον του Ιράκ.


    Συνέδριο ιρακινής αντιπολίτευσης
    2002 Οκτώβριος – Συνεδριάζει το κουρδικό κοινοβούλιο στην Ιρμπίλ. Βουλευτές του KDP και του PUK αποφασίζουν να συνεργαστούν κατά τη διάρκεια μιας «μεταβατικής περιόδου» μέχρι τη διεξαγωγή εκλογών.

    2002 Δεκέμβριος - Επικεφαλής των Κούρδων συμμετέχουν σε συνάντηση της ιρακινής αντιπολίτευσης στο Λονδίνο.

    2003 Φεβρουάριος - Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Κόλιν Πάουελ, κατηγορεί ότι η ισλαμική οργάνωση «Ανσάρ αλ Ισλάμ» ότι συμβάλει στην επικοινωνία και συνεργασία του δικτύου Αλ Κάιντα του Οσάμα Μπιν Λάντεν με το καθεστώς του Ιράκ.

    2003 Φεβρουάριος - Οι Κούρδοι ηγέτες απορρίπτουν την πρόταση ανάπτυξη τουρκικών δυνάμεων στο βόρειο Ιράκ στο πλαίσιο της αμερικανικής εκστρατείας για την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν.

    2003 – Το «όχι» της τουρκικής εθνοσυνέλευσης για την ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων σε τουρκικό έδαφος δημιουργεί δυσκολίες στα σχέδια των Αμερικανών για το άνοιγμα βορείου μετώπου στο Ιράκ.

    2003 – Το KDP και το PUK δημιουργούν από κοινού ηγεσία του υπό κουρδικό έλεγχο βορρά υπό την προεδρία των δύο επικεφαλής των κομμάτων, Μασούντ Μπαρζανί και Τζαλάλ Ταλαμπανί.