Του Θεόδωρου Καρυώτη
Τον
Δεκέμβριο του 2013 ο Οργανισμός για την Απαγόρευση Χημικών Όπλων
ανακοίνωσε ότι είναι «τεχνικά δυνατόν» να καταστραφούν τα χημικά όπλα
της Συρίας στην Μεσόγειο. Βέβαια δεν έδωσαν λεπτομερείς εξηγήσεις πως θα
καταστραφούν αυτά τα χημικά όπλα.
Μια
εκδοχή είναι ότι θα καταστραφούν πάνω σ’ ένα πλοίο με την μέθοδο της
υδρόλυσης αντί αποτέφρωσης. Οι Αμερικανοί έχουν ήδη παραλάβει τα χημικά
όπλα και τα πάνε στην Ιταλία όπου θα γίνει η επεξεργασία τους. Η
επεξεργασία θα γίνει στο πολεμικό πλοίο των ΗΠΑ Cape Ray που έχει μήκος
198 μέτρων και χωρητικότητα 91.000 τόνους και συνοδεύεται από πολεμικά
πλοία της Ρωσίας και της Κίνας.
Το
πλήρωμα και 15 ιδιώτες είχαν ειδικά εκπαιδευτεί πριν αναχωρήσει το
πλοίο για την Ιταλία. Το πλοίο διαθέτει δυο πυρηνικούς αντιδραστήρες που
θα χρησιμοποιηθούν για την καταστροφή των χημικών όπλων και για την
ουδετεροποίηση των βασικών τους στοιχείων. Το σύνολο των χημικών όπλων
που θα καταστραφούν ανέρχονται σε 800 τόνους ενώ υπολογίζεται το σύνολο
των χημικών όπλων που διαθέτει η Συρία ανέρχονται σε 1.300 τόνους.
Έχει ήδη αποφασιστεί ότι αυτά τα απόβλητα των χημικών όπλων να καταποντισθούν σε μια περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου στο τρίγωνο Κρήτη-Μάλτα-Ιταλία. Εάν όμως τα τρία αυτά ευρωπαϊκά κράτη είχαν δημιουργήσει ΑΟΖ, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα μπορούσαν να πετάξουν τα χημικά όπλα στην θαλάσσια περιοχή τους χωρίς την άδειά τους.
Το Άρθρο 56 (Δικαιώματα, αρμοδιότητες και υποχρεώσεις του παράκτιου Κράτους στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη) της Σύμβασης του Δίκαιου της Θάλασσας αναφέρει στην παράγραφο 1β (ιιι) ότι το παράκτιο κράτος είναι υπεύθυνο για «την προστασία και διαφύλαξη του θαλάσσιου περιβάλλοντος». Δηλαδή εάν η Ελλάδα διέθετε ΑΟΖ σήμερα δεν θα μπορούσαν οι Αμερικανοί να ρίξουν (dumping) χημικά απόβλητα στον θαλάσσιο χώρο της Κρήτης. Έτσι οι Αμερικανοί έχουν έναν επιπλέον λόγο να μην επιθυμούν η Ελλάδα να ανακηρύξει ΑΟΖ.
Μία μελέτη του καθηγητή Moshe Kol του Πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ δείχνει ότι τα υποπροϊόντα των χημικών όπλων θα καταστρέψουν ένα μέρος της θαλάσσιας ζωής και θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στο θέμα της αλιείας και γενικότερα της μόλυνσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Το πρόβλημα το έχουν ήδη αντιληφτεί επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κρήτης και του Δημόκριτου αλλά δεν γνωρίζουμε εάν έχει ενημερωθεί η ελληνική κυβέρνηση.
Εάν όλα τα κράτη της ΕΕ είχαν δημιουργήσει ΑΟΖ στην Μεσόγειο θα μπορούσαν να μην επιτρέψουν στους Αμερικανούς, τους Ρώσους και τους Κινέζους να προχωρήσουν στην μόλυνση της Μεσογείου και να αναγκαστούν να τα πάνε στη μέση του Ατλαντικού Ωκεανού.
Γι’
αυτό η ιδέα της Ευρωπαϊκής ΑΟΖ που άρχισε να συζητά η σημερινή
κυβέρνηση και που την ειρωνεύτηκαν κάποιοι ειδικοί πρέπει να ζωντανέψει
πάλι τώρα που Ελλάδα έχει την Προεδρία της ΕΕ. Όπως έχω γράψει πολλές
φορές, το γεγονός και μόνο ότι η ΕΕ διαθέτει μεγάλο μήκος ακτών ήταν
αρκετό για να ενδιαφερθεί και να λάβει μέρος στην 3η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας που θα δημιουργούσε το νέο Σύνταγμα των Θαλασσών και Ωκεανών του πλανήτη μας.
Βέβαια, ο κύριος λόγος της συμμετοχής της ΕΕ στην Διάσκεψη, ήταν το γεγονός, ότι τα κράτη-μέλη της είχαν μεταβιβάσει ορισμένες αρμοδιότητες σ’ αυτήν. Οι αρμοδιότητες αυτές αφορούσαν βασικά τα θέματα της αλιείας, της εμπορικής πολιτικής και της διατήρησης του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Δηλαδή η ΕΕ έχει κυριαρχικά δικαιώματα αλιείας και θαλάσσιου περιβάλλοντος στις ΑΟΖ των κρατών-μελών της. Γι’ αυτό και η ΕΕ έχει Επίτροπο για τα θέματα Αλιείας και ΑΟΖ που σήμερα τα καθήκοντα αυτά ανήκουν στην Ελληνίδα επίτροπο, κυρία Μαρία Δαμανάκη.
Η Ελλάδα πρέπει να ζητήσει από τους εταίρους της στις Βρυξέλλες να επεκτείνουν την ΑΟΖ τους και στη Μεσόγειο όπως έχουν κάνει στις άλλες θαλάσσιες περιοχές τους. Για αυτό το λόγο ήταν πολύ σημαντική η παρέμβαση του Έλληνα Πρωθυπουργού που ουσιαστικά ζήτησε να δημιουργηθεί μια Ευρωπαϊκή ΑΟΖ στην νοτιοανατολική Μεσόγειο ανάμεσα στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Κύπρο και την Μάλτα. Θα περάσουν πολλά χρόνια για να ξαναπάρουμε την Προεδρία και πρέπει να αναλάβουμε τώρα μια πρωτοβουλία και να υπερασπιστούμε τα εθνικά μας συμφέροντα.
