22 Ιανουαρίου 2014

Ομοσπονδία «ιδρυτικών κρατών»

ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
Κλείνει την πόρτα της λύσης από τις Βρυξέλλες ο Ταγίπ Ερντογάν.Καμιά άλλη λύση δεν χωρεί στο τραπέζι, είπε ο Τούρκος Πρωθυπουργός και ισχυρίστηκε ότι η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι αντίθετη με το κεκτημένο και το Διεθνές Δίκαιο
Κλείνει την πόρτα της λύσης του Κυπριακού και διατηρεί ανοιχτή την πύλη της διχοτόμησης ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος υποστήριξε χθες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λύση ομοσπονδίας με «δυο ιδρυτικά κράτη» (two founded states). Η διάσκεψη Τύπου ήταν κοινή με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς και πραγματοποιήθηκε στην παρουσία του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου.

Είχαν προηγηθεί οι επαφές Ερντογάν με τους άλλους δυο αξιωματούχους της Ε.Ε., τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Χέρμαν Βαν Ρομπάι και Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο αντίστοιχα. Μιλώντας για τη λύση του Κυπριακού, ο κ. Ερντογάν υποστήριξε ότι η τουρκική πλευρά ήταν πάντα θετική σε μια λύση ομοσπονδίας με «δυο συνιδρυτικά κράτη», τονίζοντας ότι «οποιαδήποτε άλλη λύση δεν μπορεί να μπει στο τραπέζι». Ταυτοχρόνως, εξέφρασε την προσδοκία να είναι το ίδιο θετική και η ελληνοκυπριακή πλευρά όσο η τουρκική.

Η εκπροσώπηση Τουρκοκυπρίων
Ερωτηθείς ο κ. Σουλτς για το θέμα της εκπροσώπησης των Τουρκοκυπρίων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναφέρθηκε σε «πολίτες του βόρειου τμήματος» (citizens of the northern part), και πρόσθεσε ότι κατά την τηλεφωνική συνομιλία του με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη «συζήτησε πώς θα μπορούσε να εκλεγεί κάποιος από τον Βορρά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». Και πρόσθεσε: «Η Κυπριακή Δημοκρατία εντάχθηκε ολόκληρη στην Ε.Ε. και η πραγματικότητα είναι ότι η «τουρκική δημοκρατία της βόρειας Κύπρου» αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία. Εάν με ρωτάται πώς να εξηγήσω την κατάσταση, σας λέω ότι δεν έχω τρόπο και εργαλείο για να το κάνω» (δηλαδή την εκπροσώπηση των Τουρκοκυπρίων εκτός Κυπριακής Δημοκρατίας).

Δεν εκπροσωπούνται
Εν συνεχεία τον λόγο πήρε ο Τούρκος Πρωθυπουργός, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η ένταξη των Ελληνοκυπρίων, όπως αποκαλούσε την Κυπριακή Δημοκρατία, είναι αντίθετη με το κοινοτικό κεκτημένο και με το Διεθνές Δίκαιο. Στην Κύπρο, είπε, είχαν πραγματοποιηθεί δημοψηφίσματα και οι Τουρκοκύπριοι είπαν ναι κατά 67%, ενώ οι Ελληνοκύπριοι είπαν όχι κατά 76%. Σύμφωνα με τον κ. Ερντογάν, κακώς εντάχθηκαν μετά από αυτό το αποτέλεσμα οι Ελληνοκύπριοι στην Ε.Ε., και πρόσθεσε ότι με τη λύση αυτήν ο τουρκικός στρατός θα έφευγε από την Κύπρο. Ο «Νότος», επισήμανε ο Τούρκος Πρωθυπουργός, «δεν εκπροσωπεί τους Τουρκοκυπρίους και το σύνολο του νησιού».

Το ανοικτό παράθυρο…
Ο Μάρτιν Σουλτς επενέβη εκ νέου, τονίζοντας ότι ως εκπρόσωπος θεσμού της Ε.Ε. θα ήθελε να επισημάνει ότι είναι ολόκληρη η Κύπρος που εντάχθηκε στην Ε.Ε. και ανέφερε ότι ο πληθυσμός της βόρειας Κύπρου πρέπει να έχει τα οφέλη της Ε.Ε. Και πρόσθεσε ότι δεν μπορεί να αρνηθεί ότι με το σχέδιο Ανάν θα τερματιζόταν η διχοτόμηση, αλλά, όπως είπε: «Ο κ. Αναστασιάδης, που δεν ήταν τότε Πρόεδρος και είναι σήμερα, ήταν υπέρ του σχεδίου Ανάν. Με αυτό θέλω να πω ότι υπάρχει ανοικτό παράθυρο για διάλογο».

Διαχωρισμός εξουσιών
Ο κ. Ερντογάν είχε εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου συναντήσεις, αρχικά με τον Πρόεδρο του Σώματος Μάρτιν Σουλτς και εν συνεχεία με τους αρχηγούς των κοινοβουλευτικών ομάδων. Όπως είπε ο ίδιος ο κ. Ερντογάν, συζητήθηκαν θέματα που αρχίζουν από τον διαχωρισμό των εξουσιών ώς το Κουρδικό και την κρίση στη Συρία, και βεβαίως η τουρκική ενταξιακή πορεία και η δυνατότητα ανοίγματος των κεφαλαίων 23 και 24, για τη δικαιοσύνη και τα θεμελιώδη δικαιώματα, καθώς και το 15 για την ενέργεια. Ο κ. Σουλτς χαρακτήρισε την Τουρκία «παίκτη-κλειδί» για την Ε.Ε.

Έντιμος συνεταίρος
Των επαφών του Τούρκου Πρωθυπουργού στην Ευρωβουλή είχαν προηγηθεί εκείνες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Συμβουλίου. Ως «έντιμο συνέταιρο» αποκάλεσε τον Τούρκο Πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν και τη χώρα του ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, κατά τη διάρκεια της χθεσινής Κοινής Διάσκεψης Τύπου, που δόθηκε μετά τη συνάντηση του κ. Ερντογάν με τον ίδιο τον κ. Μπαρόζο, καθώς και με τον Πρόεδρο του Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι. Αμφότεροι, πάντως, Ρομπάι και Μπαρόζο ήταν «διακριτικοί» και αναφέρθηκαν μεν στη λύση του Κυπριακού, αλλά απευθύνθηκαν προς τις ενδιαφερόμενες πλευρές να αρχίσουν τον διάλογο, με την Τουρκία να έχει την ουρά της απ' έξω και να εμφανίζεται, διά του ιδίου του Ταγίπ Ερντογάν, ως η χώρα εκείνη που καταβάλλει τις θετικές προσπάθειες για την επανέναρξη του διαλόγου, καλώντας τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη να πράξει το ίδιο.

Λύση το συντομότερον
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Χέρμαν Βαν Ρομπάι, είναι αναγκαία και επείγουσα η συνολική λύση του Κυπριακού, η οποία «θα είναι προς το συμφέρον όλων». Στο πλαίσιο αυτό ενεθάρρυνε τις ενδιαφερόμενες πλευρές να ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατόν τις διαπραγματεύσεις. Συναφείς ήταν και οι τοποθετήσεις του κ. Μπαρόζο, ο οποίος επισήμανε ότι η ανάγκη εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό «θα είναι προς το κοινό συμφέρον». Και επί τούτων τόνισε τα εξής: «Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι αν προχωρήσουμε σε αυτό το θέμα, θα έχει θετικό αντίκτυπο στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε., μήνυμα το οποίο έχουμε ήδη αποστείλει στα κυπριακά πολιτικά κόμματα».

Επωφελής για όλους…
Από την πλευρά του, ο Τούρκος Πρωθυπουργός επισήμανε τα εξής: «Στο Κυπριακό είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε προς τη σωστή κατεύθυνση και κάνουμε κάθε δυνατό βήμα για να υπάρξει πρόοδος. Θα συνεχίσουμε σε αυτήν την κατεύθυνση με τον Πρόεδρο της ''Νότιας Κύπρου'' Νίκο Αναστασιάδη και στη συνάντηση που διεξήχθη πριν από τέσσερις ημέρες επιχειρήσαμε να τον πείσουμε, προκειμένου να υπάρξει πιο θετική προσέγγιση» (στο σημείο αυτό υπάρχει σύγχυση κατά πόσο γίνεται λόγος για τον κ. Αναστασιάδη, αφού δεν είχε γίνει συνάντηση μεταξύ των δυο πριν από τέσσερις μέρες). Ταυτοχρόνως, ο Τούρκος Πρωθυπουργός εξέφρασε την ελπίδα ότι «οι εξελίξεις θα είναι θετικές και θα είναι επωφελείς για όλους, για την Κύπρο, αλλά και για την Τουρκία, για όλους μας».

Οι ανησυχίες της Ε.Ε.
Πέραν του Κυπριακού και σε ό,τι αφορά τα εσωτερικά ζητήματα που απασχολούν την Τουρκία, Ρομπάι και Μπαρόζο εξέφρασαν την ανησυχία τους και έθεσαν διάφορα ζητήματα ενώπιον του κ. Ερντογάν. Όταν ρωτήθηκαν οι αξιωματούχοι της Ε.Ε., κατά πόσο ο κ. Ερντογάν παρουσίασε στοιχεία περί των ισχυρισμών του για συνωμοσία σε βάρος της κυβέρνησής του, ο κ. Ρομπάι ανέφερε ότι ο Τούρκος Πρωθυπουργός ανέλυσε τις απόψεις του και πρόσθεσε ότι η Ε.Ε. αναλύει τα γεγονότα «στο πλαίσιο των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και κατά πόσο τα ευρωπαϊκά κριτήρια γίνονται σεβαστά από την Τουρκία. «Είναι γι’ αυτόν τον λόγο», είπε, «που εκφράσαμε τις ανησυχίες μας, γι' αυτό είμαστε σε διάλογο με την Τουρκία. Η Τουρκία κάνει η δική της ανάλυση και εμείς τη δική μας, με βάση τα κείμενα και τη νομοθεσία».

Προσδοκίες Μπαρόζο
Επί του ιδίου θέματος, ο κ. Μπαρόζο είπε τα εξής: «Θέλουμε να προχωρήσουμε και γι’ αυτό ανησυχούμε με τα πρόσφατα γεγονότα στην Τουρκία, και την ανησυχία αυτήν την εκφράσαμε σήμερα στον κ. Ερντογάν, γιατί είμαστε εταίροι και οφείλαμε να το κάνουμε. Η συζήτηση ήταν πολύ παραγωγική και ο κ. Ερντογάν μας διαβεβαίωσε ότι θα σεβαστεί την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και το κράτος δικαίου». Και ταυτοχρόνως εξέφρασε την ελπίδα ότι ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας «θα ανταποκριθεί με θετικό τρόπο στα θέματα που του θέσαμε».

Κακή πληροφόρηση, ζωντανή συζήτηση
Ο ΤΑΓΙΠ Ερντογάν τόνισε, από την πλευρά του, ότι υπάρχει κακή πληροφόρηση για το τι συμβαίνει στην Τουρκία, αφήνοντας προφανώς αιχμές εναντίον των ΜΜΕ και υποστηρίζοντας ότι υπάρχει ο διαχωρισμός των εξουσιών στη χώρα. Η δημόσια στάση Μπαρόζο και Ρομπάι δεν ήταν επικριτική όσο θα περίμενε προφανώς η τουρκική αντιπολίτευση, αλλά ιδιαιτέρως φιλική, που μάλλον προσθέτει παρά αφαιρεί στη διεθνή εικόνα του Τούρκου Πρωθυπουργού. Εντός όμως της κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίασης, με τους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η συζήτηση με τον Τούρκο Πρωθυπουργό ήταν «ζωντανή», όπως ελέχθη από τον κ. Σουλτς και δεν υπήρχε συμφωνία εφ' όλων των θεμάτων.