Του Κώστα Ράπτη Λίγο πριν τη μετάβαση του Τούρκου πρωθυπουργού στις
Βρυξέλλες., για την πρώτη του επίσκεψη στην έδρα των ευρωπαίκών θεσμών
εδώ και πέντε χρόνια, μεγάλο μέρος του τουρκικού Τύπου ανέμενε ενός
είδους επανάληψη του “Νταβός” του 2009, όταν Tayyip Erdogan αποχώρησε
οργισμένος από το πάνελ έχοντας προηγουμένως εξαπολύσει πρωτοφανή
φραστική επίθεση στον πρόεδρο του Ισραήλ Shimon Peres για την
στρατιωτική επιχείρηση ”Συμπαγής Μόλυβδος” εναντίον της Λωρίδας της
Γάζας. Η θεωρία του “μοναχικού λύκου” που θέλει την Τουρκία να αναζητά το δρόμο
της στη διεθνή σκηνή χωρίς δεσμευτικές συμμαχίες, είναι προσφιλής στον
τουρκικό πληθυσμού και ένα show εθνικής υπερηφάνειας θα ήταν πολιτικά
πιο αποδοτικό από το να πρέπει ο Erdogan να δίνει εξηγήσεις για τα μέτρα
που λαμβάνει εναντίον των δικαστικών μετά το ξέσπασμα του μεγάλου
σκανδάλου διαφθοράς στις 17 Δεκεμβρίου. Αντίστοιχα, στον ευρωπαϊκό και διεθνή Τύπο πολλοί διαπίστωναν ότι η ενταξιακή πορεία της Τουρκίας στην Ε.Ε. κινδυνεύει.
Ωστόσο, η ίδια η συνάντηση του Erdogan με τους Jose Barroso και Hermannn
van Rompuy έφερε την απόλυτη αποδραματοποίηση, αν κρίνουμε τουλάχιστον
από όσα δημοσίως ειπώθηκαν κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου.Ο Τούρκος πρωθυπουργός έδωσε διαβεβαιώσεις ότι σέβεται τις ευρωπαϊκές
αξίες και υποστήριξε ότι η προτεινόμενη αναμόρφωση του τουρκικού
Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων δεν είναι παρά μία
προσπάθεια να διαφυλαχθεί η δημοκρατία από τον κίνδυνο ανάδυσης ενός
“κράτους των δικαστών”. Δεν είναι η εκτελεστική εξουσία αυτή που απειλεί
την ανεξαρτησία της δικαστικής στην Τουρκία, αλλά το αντίστροφο.
Οι δε πρόεδροι της Κομισιόν και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έδειξαν να παίρνουν τοις μετρητοίς τους ισχυρισμούς του συνομιλητή τους. Εξέφρασαν μεν διακριτικά και “εποικοδομητικά” (“όπως αρμόζει μεταξύ φίλων”) τις ευρωπαϊκές ανησυχίες, αλλά απέφυγαν να σχολιάσουν την εσωτερική πολιτική της Τουρκίας Επιπλέον διαβεβαίωσαν πως το κλίμα των δημόσιων δηλώσεών τους και των κατ΄ ιδίαν συνομιλιών ήταν το αυτό.
Στην συνάντηση, πάλι, του Erdogan με τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Martin Schultz και τους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων, οι ερωτήσεις που τέθηκαν ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, περισσότερο ενοχλητικές, ωστόσο το σημαντικότερο σημείο τριβής αφορούσε την μονοπώληση των ευρωβουλευτικών εδρών της Κύπρου από τους Ελληνοκυπρίους, όσο το κοινοτικό κεκτημένο δεν εφαρμόζεται στον κατεχόμενο Βορρά.Το να μιλά κανείς για “ευρωπαϊκές αξίες” καταντά αστείο, αν συγκρίνει λ.χ. κανείς τη στάση των “28” έναντι της Τουρκίας με την αγανάκτησή τους για την καταστολή στην Ουκρανία.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι για αυτή την πολιτική κατευνασμού. Ο πρώτος είναι συγκυριακός, καθώς και οι δύο πλευρές διανύουν προεκλογική περίοδο. Ο Erdogan ασφαλώς δεν ξεχνά ότι η μόνη αναμέτρηση στην οποία είδε τις δυνάμεις του κόμματός τους να υποχωρούν ήταν οι δημοτικές εκλογές του 2009, στον απόηχο της κατάρρευσης της Lehmann Brothers. Για τις δημοτικές του ερχόμενου Μαρτίου εκτιμά ότι το κόστος από τα σκάνδαλα θα είναι περιορισμένο, εάν μπορέσει να ελέγξει την κατάσταση στην οικονομία – και κάτι τέτοιο περνά και από τα “ήρεμα νερά” με την ίδια Ευρώπη (αυτήν που κατά τα λοιπά καταγγέλλει ότι συνωμοτεί εναντίον της “τουρκικής προόδου”, τροφοδοτώντας τη σκανδαλολογία...)
Ο δεύτερος λόγος αφορά τη στρατηγική αμηχανία όλων των εμπλεκομένων, και ιδίως των Ευρωπαίων, μπροστά στην πραγματικότητα: η περαιτέρω διεύρυνση της Ε.Ε., και μάλιστα με την Τουρκία, δεν είναι ρεαλιστική προοπτική και οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις αποτελούν απλώς μια διαδικασία “αυτόματου πιλότου” όπου κανείς δεν τολμά να αντιπροτείνει επισήμως την “ειδική σχέση” (αντί της πλήρους ένταξης) που κατά βάθος επιθυμούν και οι δύο πλευρές.
Ο τρίτος λόγος έχει να κάνει με τα συμφέροντα που συναντώνται στον χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Σε μία συγκυρία όπου κρίνεται η έκβαση της συριακής κρίσης και η τουρκική πολιτική επιχειρεί να αναπροσαρμοσθεί (ενώ ταυτόχρονα έρχονται στην επιφάνεια οι σκοτεινές διαπλοκές της με τους ισλαμιστές αντάρτες της Συρίας) η Δύση έχει κάθε λόγο να προσπαθεί να κρατήσει την ΄Άγκυρα σε τροχιά. Επιπλέον, οι υδρογονάνθρακες της περιοχής αποτελούν μεγάλο δέλεαρ. Ήδη η Βρετανία (η οποία διατηρεί ακόμη ιδιαίτερο βάρος στην διαμόρφωση της κοινής εξωτερικής πολιτικής) προτείνει, δια του πρεσβευτή της στη Λευκωσία, τη “συνεργασία Βρετανίας, Κύπρου και Τουρκίας στον τομέα της ενέργειας”. Εξ ού και οι Barroso και van Rompuy τόνισαν την ανάγκη “επείγουσας συνολικής επίλυσης του Κυπριακού, προς όφελος όλων των πλευρών” - προς μεγάλη τέρψη αναμφίβολα του Erdogan.
Πηγή:www.capital.gr
