του Μάριου Ευρυβιάδη*O Kυβερνητικός Εκρόσωπος (Κ.Ε.) της Κύπρου κ. Χρήστος Στυλιανίδης διατύπωσε πρόσφατα τη θέση ότι η κυβέρνηση Αναστασιάδη δεν θα παίξει το "παιγνίδι της απόδοσης ευθυνών", το γνωστό "blame game", ως προς το ποιός δηλαδή ευθύνεται και ποιός όχι, σε σχέση με τις συνεχιζόμενες και μέχρι στιγμής ανεπιτυχείς προσπάθειες για την επανέναρξη των συνομιλιών.
Εάν η τοποθέτηση του Κ.Ε. περιορίζεται στη συγκεκριμένη και μόνο περίπτωση της επανέναρξης ή μή των συνομιλιών, έχει καλώς. Ίσως να είναι και μια πολύ εκλεπτυσμένη τοποθέτηση επί του ζητήματος: ότι η δική μας πλευρά ενδιαφέρεται επί της ουσίας, και δεν παίζει παιγνίδια εντυπωσιασμού. Εάν όμως υποδηλώνει μια ευρύτερη φιλοσοφία και αντίληψη, τότε προκύπτει σοβαρό πρόβλημα που αφορά στη λανθασμένη εξυπηρέτηση του κρατικού συμφέροντος και των συμφερόντων του κυπριακού ελληνισμού.
Το "παιγνίδι απόδοσης ευθυνών", το "blame game", είναι εγγενές στην πολιτική. Και μπορεί σε ζητήματα εσωτερικής πολιτικής το "παιγνίδι"να διεξάγεται με αποδεκτούς κανόνες συμπεριφοράς και ευπρέπειας που να προκύπτουν από το πολιτικό, νομικό και θεσμικό πολιτισμό μιας χώρας, καθώς επίσης και από την προσωπική ηθική και στάση αυτών που ασχολούνται με τα κοινά. Κάτι τέτοιο ωστόσο δεν ισχύει στή διεθνή πολιτική. Εκεί το "blame game"είναι πραγματικό και αδυσώπητο. Και αποσκοπεί στον πολιτικό εκμηδενισμό, ακόμη και στον αφανισμό. Κοντολογίς, και ειδικά εάν το διακύβευμα είναι ύψιστης σημασίας - που στην Κύπρο είναι, διότι για τη δική μας πλευρά το διακύβευμα είναι υπαρξιακό-, το "blame game" καταλήγει και πρέπει να είναι πόλεμος , ένας πόλεμος χωρίς αιχμαλώτους.
Στη διεθνή πολιτική το παιγνίδι αυτό είναι παιγνίδι μηδενικού αθροίσματος. Εσύ έχεις και είσαι με το δίκαιο και ο άλλος με το άδικο. Εσύ κερδίζεις και ο άλλος χάνει. Εσύ κατέχεις το ηθικό πεδίο της μάχης και ο άλλος είναι εκτός, διότι είναι εκβιαστής, είναι επιδρομέας , είναι επιτιθέμενος, είναι θύτης, είναι τραμπούκος (bully).
Εάν από το 1974 μέχρι σήμερα, τέσσερις σχεδόν δεκαετίες μετά , η Μεγάλη( Büyük) Τουρκία δεν έχει καταφέρει να νομιμοποιήσει τα τετελεσμένα της επιδρομικής της πολιτικής, είναι διότι δεν κατάφερε να κερδίσει στο ηθικό πεδίο της μάχης, έναντι της Κύπρου. Έφθασε πολύ κοντά, το 2004 με το κρατοκτόνο και ρατσιστικό Σχέδιο Αννάν αλλά δεν τα κατάφερε. Και συνεχίζει να προσπαθεί και τώρα, πιστεύοντας ότι τούτη τη φορά η Κύπρος δεν θα αντέξει την πολυμέτωπη, πολυεπίπεδη και καλύτερα από το 2004 οργανωμένη επίθεση. Μια επίθεση που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.
Ο τουρκικός στόχος είναι να καταδειχθεί η Κύπρος ως υπαίτια για την αποτυχία των συνομιλιών, προτού αρχίσουν ή αφού καταρρεύσουν , ώστε να χάσει στο ηθικό πεδίο πεδίο της μάχης, και ως τελική συνέπεια να χάσει και την κρατική της υπόσταση .
Αυτό που πρέπει να κατανοήσει ο Κ.Ε. και οι συνεργάτες του, είναι ότι δεν έχει επιλογή και δεν είναι στο χέρι του να παίξει ή να μην παίξει το παιχνίδι αυτό . Θα του επιβληθεί . Και θα ήταν εγκληματικό να συλληφθεί απροετοίμαστος, διότι όπως προείπα είναι ένα παιγνίδι χωρίς αιχμαλώτους.
Τα αδύναμα κράτη, έχουν πολύ στενά περιθώρια κινήσεων. Αντίθετα με τα ισχυρά, δεν έχουν την πολυτέλεια να κάνουν λάθη, διότι αυτά μπορεί να έχουν μοιραία αποτέλεσμα . Ωστόσο, μετά το 1945 τα αδύναμα κράτη απέκτησαν ένα υψίστης σημασίας ηθικό έρεισμα--αυτό της απονομιμοποίησης του πολέμου. Η Χάρτα του Ο.Η.Ε. προγράφει τον πόλεμο , τη χρήση και την απειλή χρήσης βίας στις διακρατικές σχέσεις.
Διαβάζοντας τα παραπάνω και γνωρίζοντας πόσοι πόλεμοι έχουν γίνει μετά το 1945, ο αναγνώστης μπορεί, δικαιολογημένα, να μειδιά ειρωνικά. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζει ότι κανένα αποτέλεσμα πολέμου δεν έχει νομιμοποιηθεί από τότε μέχρι σήμερα. Κανένα. Και κανένας επιδρομέας δεν έχει καταφέρει να κερδίσει στο ηθικό πεδίο της μάχης το θύμα του. Κανένας. Όσο και να προσπάθησε και να προσπαθεί. Και όση βοήθεια και να έχει από τους ισχυρούς της Γης, όπως είχε και συνεχίζει να έχει η Τουρκία, στον συνεχιζόμενο επιδρομικό της πόλεμο κατά της Κύπρου.
Έναντι της βουλιμίας των ισχυρών, τα αδύναμα κράτη πρέπει να έχουν πάντα δίκιο . Και όσο πιο αδύναμα είναι, τόσο περισσότερο δίκιο πρέπει να έχουν. Και πρέπει το δίκιο τους αυτό, να το υπερασπίζονται με κάθε ευκαιρία, με κάθε νόμιμο και θεσμικό μέσο, χωρίς πολιτικούς καθωπρεπισμούς , χωρίς φόβο και με πάθος. Όπως αρμόζει σε ένα αυτεξούσιο κράτος και τους λειτουργούς του.
* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
