To παρακάτω άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Κεφάλαιο" το Σάββατο 30 Νοεμβρίου-ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Στα μέσα της εβδομάδας είδαμε την πολιτική συμφωνία (2 μήνες μετά τις εθνικές εκλογές) ανάμεσα στο χριστιανό-δημοκρατικό κόμμα CDU της Μέρκελ και το «αδερφό» CSU, με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα SPD μετά από μαραθώνιες συζητήσεις 17 ωρών που ολοκληρώθηκαν τα ξημερώματα της Τετάρτης. Βασικές υποχωρήσεις υπήρχαν και από τις δυο πλευρές καθώς η Μέρκελ δέχτηκε τις θέσεις του SPD για τον κατώτατο μισθό, και από την πλευρά του το SPD δέχτηκε το «βέτο» της Μέρκελ στην υπερφορολόγηση των οικονομικά ισχυρών.
Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο νέος κατώτατος μισθός θα βρίσκεται στα 8,50 ευρώ ανά ώρα (11,50 δολάρια/ώρα), και θα εφαρμοστεί από το 2015. Η συγκεκριμένη απαίτηση του SPD που αποτελούσε και το σημαντικότερο «αγκάθι» για τη συμφωνία – και ήταν το στοιχείο που καθυστέρησε τη συμφωνία – αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση στη γερμανική οικονομία καθώς θα ενισχύσει τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Συμφωνία υπήρξε και στην αύξηση των συντάξεων για την προστασία των Γερμανών συνταξιούχων. Το συνολικό πακέτο των πρόσθετων δαπανών που θα ισχύει μέχρι το 2017, θα κοστίσει περίπου 23 δισ. ευρώ, όπως ανάφερε και το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων της Γερμανίας. Η συζήτηση που ανοίγει ξανά σε ευρωπαϊκό επίπεδο τώρα, είναι αν τελικά η γερμανική ατζέντα είναι πετυχημένη ή όχι. Θα πρέπει να την αντιγράψουν τα υπόλοιπα κράτη ή να την απορρίψουν;
Είναι πετυχημένες οι πολιτικές της Γερμανίας;
Η σκληρή οικονομική πολιτική της Γερμανίας έχει αποτελέσει πολλές φορές αντικείμενο αντεγκλήσεων για το κατά πόσο θα μπορούσε να εφαρμοστεί με επιτυχία και από τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωζώνης. Στην ουσία παρότι πολλοί θιασώτες της συγκεκριμένης ιδέας – μεταξύ των οποίων και ο πρώην Πρόεδρος της Bundesbank Α.Weber – θεωρούν πως τα περιφερειακά κράτη θα πρέπει να αντιγράψουν τις πολιτικές και οικονομικές επιλογές της Γερμανίας και όχι να τις κατακρίνουν. Ο εξαγωγικός χαρακτήρας της Γερμανίας -θεωρεί ο Weber- ότι είναι ο κυριότερος λόγος που το εμπορικό πλεόνασμα βρίσκεται σε τόσο υψηλά επίπεδα, με τους επικριτές να θεωρούν πως οι Γερμανοί πρέπει να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να δαπανήσουν περισσότερα για εισαγωγές από το εξωτερικό και να βοηθήσουν την τόνωση της ανάπτυξης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι σημαντικό το συγκεκριμένο επιχείρημα καθώς η αύξηση της εγχώριας ζήτησης στη Γερμανία θα συμβάλει στις πιέσεις του κοινού νομίσματος, διευκολύνοντας με αυτό τον τρόπο την πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές για τους εξαγωγείς της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Είναι εμφανές λοιπόν ότι για να επιτευχθεί μια οριστική λύση για τις οικονομίες της περιφέρειας θα πρέπει να υπάρξει από κοινού συμφωνία.
Πως αντιδρά η περιφέρεια της Ευρωζώνης;
Στην ουσία οι περισσότερες φωνές της περιφέρειας της Ευρωζώνης συνασπίζονται πίσω από την πεποίθηση ότι το ευρώ ταιριάζει πολύ περισσότερο στο χαρακτήρα της οικονομίας της Γερμανίας παρά σε αυτό των χωρών όπως η Ελλάδα, η Ισπανία ή η Ιταλία και η Πορτογαλία. Είναι κοινώς παραδεκτό στους ευρωπαϊκούς κύκλους ότι η χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολούθησε η Ευρωπαϊκή κεντρική Τράπεζα τα προηγούμενα χρόνια με τα χαμηλά επιτόκια ενίσχυσε την αναδιάρθρωση της οικονομίας της Γερμανίας, αλλά δημιούργησε μεγάλες «φούσκες» κυρίως στην αγορά κατοικίας στις περιφερειακές χώρες. Η χαλαρή επιτοκιακή πολιτική της ΕΚΤ πριν από την κρίση συνέβαλε στην τόνωση της ζήτησης για τα γερμανικά προϊόντα , και επέτρεψε στη χώρα να οικοδομήσει το σημερινό μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα. Αλλά μήπως δεν γνώριζαν όλοι την συγκεκριμένη εξέλιξη; Όλα τα κράτη μέλη έβαλαν τις υπογραφές τους κατά την είσοδό τους στο κοινό νόμισμα, και φαντάζει λίγο καθυστερημένη αυτή η διαπίστωση. Το ζήτημα που προκύπτει τώρα είναι πως θα συνεχίσει να λειτουργεί η Ευρωζώνη για να μην κινδυνέψει το ευρώ, με δεδομένο ότι η Γερμανία θα συνεχίσει αταλάντευτη το οικονομικό της μοντέλο. Η θέσπιση κανόνων φαντάζει μονόδρομος, ακόμη και αν αυτοί οι κανόνες θεσπιστούν με καθυστέρηση χρόνων.
Οι βασικοί πυλώνες της Ευρωζώνης
Το ευρώ δεν θα είναι εύκολο να πετύχει αν δεν επιστρέψει σε θεμελιώδεις πυλώνες: Η δημοσιονομική πολιτική, η δημοσιονομική ένωση, η τραπεζική ένωση, το ενιαίο ταμείο της ΕΖ και φυσικά τα ευρωομόλογα. Εκεί θα παιχτεί το πολιτικό παιχνίδι: Η Γερμανία λέει όχι στα ευρωομόλογα, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο θα συνεχίσει να το κάνει και στο μέλλον, γνωρίζοντας ότι η επιλογή αυτή φαντάζει μονόδρομος.
Στα μέσα της εβδομάδας είδαμε την πολιτική συμφωνία (2 μήνες μετά τις εθνικές εκλογές) ανάμεσα στο χριστιανό-δημοκρατικό κόμμα CDU της Μέρκελ και το «αδερφό» CSU, με το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα SPD μετά από μαραθώνιες συζητήσεις 17 ωρών που ολοκληρώθηκαν τα ξημερώματα της Τετάρτης. Βασικές υποχωρήσεις υπήρχαν και από τις δυο πλευρές καθώς η Μέρκελ δέχτηκε τις θέσεις του SPD για τον κατώτατο μισθό, και από την πλευρά του το SPD δέχτηκε το «βέτο» της Μέρκελ στην υπερφορολόγηση των οικονομικά ισχυρών.
Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο νέος κατώτατος μισθός θα βρίσκεται στα 8,50 ευρώ ανά ώρα (11,50 δολάρια/ώρα), και θα εφαρμοστεί από το 2015. Η συγκεκριμένη απαίτηση του SPD που αποτελούσε και το σημαντικότερο «αγκάθι» για τη συμφωνία – και ήταν το στοιχείο που καθυστέρησε τη συμφωνία – αναμένεται να δώσει περαιτέρω ώθηση στη γερμανική οικονομία καθώς θα ενισχύσει τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα. Συμφωνία υπήρξε και στην αύξηση των συντάξεων για την προστασία των Γερμανών συνταξιούχων. Το συνολικό πακέτο των πρόσθετων δαπανών που θα ισχύει μέχρι το 2017, θα κοστίσει περίπου 23 δισ. ευρώ, όπως ανάφερε και το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων της Γερμανίας. Η συζήτηση που ανοίγει ξανά σε ευρωπαϊκό επίπεδο τώρα, είναι αν τελικά η γερμανική ατζέντα είναι πετυχημένη ή όχι. Θα πρέπει να την αντιγράψουν τα υπόλοιπα κράτη ή να την απορρίψουν;
Είναι πετυχημένες οι πολιτικές της Γερμανίας;
Η σκληρή οικονομική πολιτική της Γερμανίας έχει αποτελέσει πολλές φορές αντικείμενο αντεγκλήσεων για το κατά πόσο θα μπορούσε να εφαρμοστεί με επιτυχία και από τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωζώνης. Στην ουσία παρότι πολλοί θιασώτες της συγκεκριμένης ιδέας – μεταξύ των οποίων και ο πρώην Πρόεδρος της Bundesbank Α.Weber – θεωρούν πως τα περιφερειακά κράτη θα πρέπει να αντιγράψουν τις πολιτικές και οικονομικές επιλογές της Γερμανίας και όχι να τις κατακρίνουν. Ο εξαγωγικός χαρακτήρας της Γερμανίας -θεωρεί ο Weber- ότι είναι ο κυριότερος λόγος που το εμπορικό πλεόνασμα βρίσκεται σε τόσο υψηλά επίπεδα, με τους επικριτές να θεωρούν πως οι Γερμανοί πρέπει να ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να δαπανήσουν περισσότερα για εισαγωγές από το εξωτερικό και να βοηθήσουν την τόνωση της ανάπτυξης στην υπόλοιπη Ευρώπη. Είναι σημαντικό το συγκεκριμένο επιχείρημα καθώς η αύξηση της εγχώριας ζήτησης στη Γερμανία θα συμβάλει στις πιέσεις του κοινού νομίσματος, διευκολύνοντας με αυτό τον τρόπο την πρόσβαση στις παγκόσμιες αγορές για τους εξαγωγείς της περιφέρειας της Ευρωζώνης. Είναι εμφανές λοιπόν ότι για να επιτευχθεί μια οριστική λύση για τις οικονομίες της περιφέρειας θα πρέπει να υπάρξει από κοινού συμφωνία.
Πως αντιδρά η περιφέρεια της Ευρωζώνης;
Στην ουσία οι περισσότερες φωνές της περιφέρειας της Ευρωζώνης συνασπίζονται πίσω από την πεποίθηση ότι το ευρώ ταιριάζει πολύ περισσότερο στο χαρακτήρα της οικονομίας της Γερμανίας παρά σε αυτό των χωρών όπως η Ελλάδα, η Ισπανία ή η Ιταλία και η Πορτογαλία. Είναι κοινώς παραδεκτό στους ευρωπαϊκούς κύκλους ότι η χαλαρή νομισματική πολιτική που ακολούθησε η Ευρωπαϊκή κεντρική Τράπεζα τα προηγούμενα χρόνια με τα χαμηλά επιτόκια ενίσχυσε την αναδιάρθρωση της οικονομίας της Γερμανίας, αλλά δημιούργησε μεγάλες «φούσκες» κυρίως στην αγορά κατοικίας στις περιφερειακές χώρες. Η χαλαρή επιτοκιακή πολιτική της ΕΚΤ πριν από την κρίση συνέβαλε στην τόνωση της ζήτησης για τα γερμανικά προϊόντα , και επέτρεψε στη χώρα να οικοδομήσει το σημερινό μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα. Αλλά μήπως δεν γνώριζαν όλοι την συγκεκριμένη εξέλιξη; Όλα τα κράτη μέλη έβαλαν τις υπογραφές τους κατά την είσοδό τους στο κοινό νόμισμα, και φαντάζει λίγο καθυστερημένη αυτή η διαπίστωση. Το ζήτημα που προκύπτει τώρα είναι πως θα συνεχίσει να λειτουργεί η Ευρωζώνη για να μην κινδυνέψει το ευρώ, με δεδομένο ότι η Γερμανία θα συνεχίσει αταλάντευτη το οικονομικό της μοντέλο. Η θέσπιση κανόνων φαντάζει μονόδρομος, ακόμη και αν αυτοί οι κανόνες θεσπιστούν με καθυστέρηση χρόνων.
Οι βασικοί πυλώνες της Ευρωζώνης
Το ευρώ δεν θα είναι εύκολο να πετύχει αν δεν επιστρέψει σε θεμελιώδεις πυλώνες: Η δημοσιονομική πολιτική, η δημοσιονομική ένωση, η τραπεζική ένωση, το ενιαίο ταμείο της ΕΖ και φυσικά τα ευρωομόλογα. Εκεί θα παιχτεί το πολιτικό παιχνίδι: Η Γερμανία λέει όχι στα ευρωομόλογα, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο θα συνεχίσει να το κάνει και στο μέλλον, γνωρίζοντας ότι η επιλογή αυτή φαντάζει μονόδρομος.
Πηγή: DailyFx.g