Η Κυβέρνηση προσδιόρισε τα στοιχεία που επηρέαζαν άμεσα ή έμμεσα τη δημιουργία ανάπτυξης στην περιοχή, συνοψίζοντάς τα στα παρακάτω:
1. Στην περιοχή διεξήχθησαν πολλές και έντονες μάχες και γι’ αυτό επικρατούσε πνεύμα φόβου και δυσπιστίας. Άρα ανάγκη για σταθερότητα.
2. Το Κουρδιστάν δεν είχε ρευστότητα για να μπορεί να καλύπτει τόσο τις λειτουργικές ανάγκες όσο και τα προγράμματα ανάπτυξης. Άρα ανάγκη για εισροή ξένων κεφαλαίων.
3. Ο κουρδικός λαός ήταν πολύ φτωχός και στη συντριπτική του πλειοψηφία αναλφάβητος. Άρα ανάγκη για προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης.
4. Η περιοχή δεν είχε καμία υποδομή για να στηρίξει την ανάπτυξη αλλά και την απασχόληση των Κούρδων, ιδιαίτερα όσων άρχισαν να επιστρέφουν στο Κουρδιστάν από την εξορία (λόγω του καθεστώτος Σαντάμ). Άρα δημιουργία συνθηκών απασχόλησης αλλά και πρωτογενούς παραγωγής σε γεωργοκτηνοτροφικά προϊόντα.
Τα μέτρα
Αναλύοντας τα στοιχεία ανάπτυξης, η Κουρδική Κυβέρνηση πήρε τα πιο κάτω μέτρα:
1. Οργάνωσε τις αντάρτικες ομάδες των Κούρδων σε οργανωμένες στρατιωτικές και αστυνομικές δυνάμεις. Οι εντολές που δόθηκαν στις δυνάμεις αυτές ήταν να επιβάλουν με «σκληρό» τρόπο την τάξη και την ευνομία στο κράτος. Σήμερα η περιοχή του Κουρδιστάν στο Ιράκ θεωρείται η ασφαλέστερη περιοχή στο Ιράκ, σε τέτοιο βαθμό που οι πλούσιοι Ιρακινοί έχουν σπίτια αλλά και επιχειρήσεις στο Κουρδιστάν. Την ασφάλεια στην περιοχή τονίζουν στις εκθέσεις τους τόσο τα Ηνωμένα Έθνη όσο και χώρες όπως οι ΗΠΑ αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι επιτεύχθηκε ο πρώτος στόχος που ήταν η ασφάλεια και σταθερότητα.
2. Για την επίτευξη του δεύτερου στόχου, δηλαδή της εξεύρεσης πόρων για ανάπτυξη και ευμάρεια, η προσπάθεια διοχετεύτηκε σε δύο άξονες:
α. Ο πρώτος άξονας περιλάμβανε την προσέλευση επενδυτών του τομέα της Ενέργειας. Δόθηκαν ωφελήματα, διευκολύνσεις, ειδικό φορολογικό καθεστώς και άλλα, έτσι ώστε οι ξένες πετρελαϊκές εταιρείες να επενδύσουν στο Κουρδιστάν. Σήμερα ο τομέας των υδρογονανθράκων βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη και δισεκατομμύρια δολάρια εισρέουν στην περιοχή.
β. Με την επιτυχία του πρώτου άξονα και την εισροή κεφαλαίων στο Κουρδιστάν, άρχισε η προσπάθεια επί του δεύτερου άξονα που ήταν η δημιουργία υποδομών και η προσέλευση επενδυτών για άλλους τομείς της οικονομίας.
Με εργαλείο έναν σύγχρονο και ευέλικτο αναπτυξιακό νόμο, ο οποίος δίδει προνόμια και οφέλη (συγκεκριμένου χρόνου) σε ξένους επενδυτές, άρχισε μια ραγδαία εισροή κεφαλαίων με πρώτο τομέα τον Κατασκευαστικό. Η Κυβέρνηση του Κουρδιστάν πρωτοτύπησε στον τομέα προσέλκυσης ξένων επενδυτών. Μέσω του Οργανισμού προσέλκυσης επενδυτών, αντί να περιορισθεί στη διαφήμιση των πλεονεκτημάτων του Κουρδιστάν, προχώρησε στην ετοιμασία επενδυτικών σχεδίων (projects) στους τομείς που ήθελε να αναπτύξει και πλέον διαφημίζει συγκεκριμένα projects με πλήρη Επιχειρησιακά Σχέδια, έτοιμα προς αξιοποίηση (ώριμα έργα). Με τον τρόπο αυτό, προχώρησε σε ολοκληρωμένη σχεδίαση της ανάπτυξης, δίδοντας έμφαση στους τομείς που ήθελε (π.χ. γεωργία, παιδεία, υγεία), δίδοντας στους επενδυτές την ευχέρεια να διαλέξουν τα έργα που τους ενδιέφεραν μέσω ενός καταλόγου έργων που διαφήμιζε ο Οργανισμός Προσέλευσης Επενδύσεων.
Χαρακτηριστικές διευκολύνσεις
Τα έργα αυτά περιλάμβαναν και ανάλογες διευκολύνσεις, απαλλαγές και στήριξη από την Κυβέρνηση, ώστε να τα καθιστούν ελκυστικά.
Χαρακτηριστικές διευκολύνσεις του αναπτυξιακού νόμου είναι η απαλλαγή από φόρους, η δυνατότητα απόκτησης περιουσιακών στοιχείων από τους ξένους επενδυτές, η διάθεση μεγάλων γεωργικών εκτάσεων για ανάπτυξη της γεωργοκτηνοτροφίας, κρατικά συμβόλαια για στήριξη της παραγωγής και των υπηρεσιών από ξένες εταιρείες και πολλά άλλα. Σήμερα η οικονομία του Ιρακινού Κουρδιστάν τρέχει με ρυθμό ανάπτυξης 12%, τη μεγαλύτερη ανάπτυξη ανά το Παγκόσμιο.
Μεγάλες πολυεθνικές και άλλες εταιρείες κολοσσοί έχουν εγκατασταθεί στην περιοχή και μεγάλος αριθμός πολιτών δυτικών χωρών έχουν εγκατασταθεί στις μεγαλουπόλεις του Κουρδιστάν. Το μοντέλο αυτό αξίζει να μελετηθεί από τους αρμοδίους για την ανάπτυξη στο νησί μας και σίγουρα θα έχουμε πολλά να κερδίσουμε, υιοθετώντας τα θετικά στοιχεία του μοντέλου αυτού.
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Διευθυντής Κυπριακού Ιδρύματος Μελετών και Ερευνών (ΚΙΜΕ)
