Ο Τούρκος πρωθυπουργός αντιμετωπίζει πρόβλημα

του Bayram Balci
Από τον Ιούνιο του 2013, η κυβέρνηση του Τούρκου πρωθυπουργού έχει αντιμετωπίσει διάφορες εκφράσεις της δημόσιας δυσαρέσκειας.  Ο χαρισματικός και εγωκεντρικός  Recep Tayyip Erdogan υπέστη άλλο ένα δραματικό πλήγμα στην εξουσία του. Το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει θέσει τους στενότερους συνεργάτες του, μεταξύ των οποίων και τρεις από τους βασικούς του υπουργούς, σε καθεστώς έρευνας για διαφθορά, οδηγώντας τους σε παραίτηση. Η άτυπη συμμαχία μεταξύ του κόμματος του Erdogan (AKP) και του κινήματος Fethullah Gulen (που διαθέτει μεγάλη επιρροή), γκρεμίστηκε στις 17 Δεκεμβρίου. Κρυμμένος στις σκιές, ο Gulen είναι μια αινιγματική θρησκευτική φιγούρα επικεφαλής ενός εκτεταμένου κινήματος του οποίου η αυξανόμενη επιρροή είναι πανταχού παρούσα στην Τουρκία και αλλού. Ο Erdogan έχει τόσα πολλά να χάσει όσο και ο Gulen σε αυτή τη διαμάχη και μια τρίτη φιγούρα θα μπορούσε να βγει νικητής, ο τωρινός πρόεδρος Abdullah Gul.

Το ΑΚΡ, το κόμμα του πολιτικού Ισλάμ, έχει κυβερνήσει την Τουρκία αποκλειστικά από το 2002. Ο Erdogan έχει επωφεληθεί από την ισχυρή στήριξη μιας μεγάλης θρησκευτικής κοινότητας που δημιουργήθηκε και καθοδηγείται από τον Gulen, συμπεριλαμβανομένων πολλών οπαδών που είναι ύποπτοι για διείσδυση στην αστυνομία και στο δικαστικό σώμα. Αυτή η συμμαχία δημιούργησε ένα πολύ ισχυρό ζευγάρι για διάφορους λόγους. Μοιράζονται την ίδια κοινωνική βάση και την ίδια μορφή του Ισλάμ: ήπια, και με έναν υπαινιγμό τουρκικού εθνικισμού, αντιπροσωπευτική της ανατολίτικης κουλτούρας, ενώ εδραιώνεται στη βάση του σύγχρονου. Και τα δύο φιλοδοξούν να ασφαλίσουν τη νέα συντηρητική αστική τάξη στην παγκόσμια οικονομία. Και οι δύο είναι μεγάλοι υποστηρικτές του διεθνούς κεφαλαίου στην Τουρκία. Και οι δύο αντιτίθεται στο παντοδύναμο κεμαλικό κατεστημένο, ένα πολιτικό και ιδεολογικό σύστημα που ιδρύθηκε από τον Mustafa Kemal Ataturk που εξακολουθεί να είναι παρών στο στρατό και τη γραφειοκρατία.

Μετά από δέκα χρόνια αρμονικού προσωπείου, η συμμαχία φθίνει. Πρώτον, ο στρατός και η κεμαλική γραφειοκρατία έχουν περιθωριοποιηθεί , χάνοντας το προβάδισμα που είχαν στη διαχείριση και κατεύθυνση της πολιτκικής. Σχεδόν 300 υψηλόβαθμοι αξιωματικοί και αξιωματούχοι βρίσκονται στη φυλακή για απόπειρα πραξικοπήματος. Η φίμωση του στρατού είναι ήδη μια ενθαρρυντική νίκη για τη δημοκρατία και η Τουρκία οφείλει τη συμμαχία αυτή σε δύο από τους πλέον σημαίνοντες ηγέτες στην Τουρκία, τον Erdogan και τον Gulen. Ωστόσο, κάποιοι ασκούν κριτική στην αντικατάσταση του πρώην στρατιωτικού συστήματος με ένα νέο εξίσου αυταρχικό σύστημα που ελέγχεται αποκλειστικά από τον πρωθυπουργό.

Οι πρώην Gulen-ιστές σύμμαχοι  έχουν γνώση αυτής της μετασττροφής και συνιστούν παρότρυνση. Η διαμάχη στα μέσα ενημέρωσης μεταξύ των δύο στρατοπέδων αποκαλύπτει τη φύση της διαφοράς τους. Μετά από την Αραβική Άνοιξη, την κρίση στη Συρία, το πραξικόπημα στην Αίγυπτο (υπογραμμίζοντας το αποτυχημένο μοντέλο του ΑΚΡ), και τις διαδηλώσεις τον Ιούνιο του 2013 εναντίον της πολιτικής του, ο Erdogan εξαντλημένος και παρανοϊκός, έχει τυλίξει τον εαυτό του σε έναν αυταρχικό μανδύα. Αποδιοργανωμένη και ανυπόληπτη εξαιτίας των ιστορικών δεσμών με το κεμαλικό καθεστώς, η κεμαλική αντιπολίτευση δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει αυτή την τάση, τουλάχιστον μέχρι τώρα. Η μόνη αντίσταση ήρθε από το κίνημα Gulen, αλλά αυτό δεν εξυπηρέτησε άμεσα την δημοκρατία. Το κίνημα Gulen άσκησε έλεγχο και επιρροή στην εκτελεστική εξουσία, διεισδύοντας στο δικαστικό σύστημα και στην αστυνομία. Ωστόσο, η παράδοση υποστηρίζει ότι τα πάντα γίνονται μακριά από τα δημόσια μάτια, στα κρυφά, και αυτό τροφοδοτεί αναπόφευκτα την απογοήτευση.

 Η κίνηση στις 17 Δεκεμβρίου εναντίον δεκάδων στενών συνεργατών του Erdogan υλοποιήθηκε από εισαγγελείς και αξιωματικούς της αστυνομίας που έχουν δεσμούς με το κίνημα Gulen. Αλλά αυτό αποκαλύφθηκε στο κοινό μόνο μετά από το συμβάν. Ο Gulen προχωρούσε σε αντίποινα για την απόφαση του πρωθυπουργού να κλείσει ένα ευρύ δίκτυο εκπαιδευτικών κέντρων (dershane) που συνθέτουν την οικονομική και κοινωνική ισχύ του κινήματος Gulen στην Τουρκία.

Μετά από την παραίτηση των τριών υπουργών την Τετάρτη 25 Δεκεμβρίου, ο Erdogan βρίσκεται αντιμέτωπος με ισχυρή κριτική. Πολλοί ζητούν να πέσουν κεφάλια. Η κρίση, πρωτοφανής στην νεότερη ιστορία της Τουρκίας, απειλεί το πολιτικό μέλλον του πρωθυπουργού και του κόμματός του. Επίσης υπονομεύει την εικόνα και τον κεντρικό ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή.

Ο πρωθυπουργός Erdogan ωρύεται για συνωμοσίες και ορκίζεται  εκδίκηση ενάντια στο πραξικόπημα που εκκολάφθηκε από σκοτεινές πολιτικές δυνάμεις, που ζήλεψαν την πρωτοφανή επιτυχία του ΑΚΡ τις τελευταίες δεκαετίες, και την πρόοδο που έχει εξασφαλίσει για την Τουρκία. Αυτός ο λεκτικός πόλεμος απλώς προδίδει την ευπάθεια και την αδυναμία του. Μόλις η υπόθεση δημοσιοποιήθηκε, προχώρησε σε πολλές απολύσεις προσπαθώντας να αμυνθεί και σε αλλαγές εντός του αστυνομικού και δικαστικού σώματος. Σε μια άγρια, καθόλου δημοκρατική κίνηση. Αυτή η αναδιοργάνωση του υπουργικού συμβουλίου αποκαλύπτει την παράνοια του Erdogan: από τους 20 υπουργούς που διορίστηκαν, οι δέκα είναι νέοι και ως επί το πλείστον, ασήμαντοι.

Ο φόβος τροφοδοτεί την αμφιβολία περισσότερο από ό,τι μια ευάλωτη και αμαυρωμένη εικόνα. Ο άκαμπτος αυταρχισμός του Erdogan στη διαχείριση των μαζικών διαδηλώσεων, τον κατέστησαν ακόμη πιο ευάλωτο και το ΑΚΡ πιο αναξιόπιστο στο σύνολό του, ακόμη και στα μάτια των ψηφοφόρων του. Όταν προκαλείται, ο Erdogan απαντά με αλαζονεία και αρνείται το διάλογο. Όταν κατηγορείται, απαντά με εκκαθαρίσεις και αντίποινα. Ως αποτέλεσμα, ο ίδιος έχει αποστασιοποιηθεί από τους ήπιους και δημοκρατικούς Μουσουλμάνους ηγέτες και έχασε τη δύναμη του να εμπνέει τον αραβικό-μουσουλμανικό κόσμο. Μέσα από τις επιλογές της πολιτικής, ο Rece Tayyip Erdogan έχει δείξει πως προτιμά ένα διαφορετικό δρόμο: το αυταρχικό και αλαζονικό μη δημοκρατικό μοντέλο, α λα Putin. 

Όχι μόνο ο Erdogan, αλλά και το γραφείο και το κόμμα του, το ΑΚΡ, θα υποστούν πλήγμα, μαζί με την ήπια ισχύ της Τουρκίας και την εικόνα της ως μια σταθερή ευημερούσα χώρα και μεσολαβητή στην περιοχή.

Η ρήξη μεταξύ του Erdogan και του Gulen φαίνεται οριστική καθώς και οι δύο βγαίνουν ηττημένοι. Ο δημοκρατικός και ήπιος Erdogan τώρα στιγματίζεται ως αυταρχικός και επικεφαλής μιας διεφθαρμένης κυβέρνησης. Μπορεί να φωνάζει για συνωμοσία αλλά η διαφθορά του είναι αδιαμφισβήτητη. Όσο για τον Gulen, παρουσιάζει τον εαυτό του ως κήρυκα της καταπολέμησης της διαφθοράς και εγγυητή του αγώνα για δημοκρατία, αλλά απαξιώνει τον εαυτό του αποκαλύπτοντας ανοιχτά την ξεκάθαρα πολιτική φύση του κρυφού του ρόλου στο κράτος. Καθώς τόσο ο Erdogan όσο και ο Gulen χάνουν το prestige τους, οι Τούρκοι αναζητούν έναν τίμιο και ευθύ τρίτο άνθρωπο να αναλάβει τα ηνία του κράτους που παραπαίει. Αυτός ο θεόσταλτος άνθρωπος θα μπορούσε να έλθει από το κοσμικό στρατόπεδο, αλλά η τουρκική αριστερά δεν φαίνεται να θέλει στα αλήθεια να αδράξει αυτή την ιστορική ευκαιρία. Πολλοί άνθρωποι εκτιμούν ότι θα είναι ο Abdullah Gul, ο τωρινός πρόεδρος της δημοκρατίας.

Ο Gul, ο πιστός και αφοσιωμένος συνεργάτης του Erdogan με τον οποίο ίδρυσε το ΑΚΡ το 2001, θα μπορούσε να είναι ο κατάλληλος άνθρωπος για να βγάλει τη χώρα από αυτή την πολιτική στασιμότητα. Είναι ήπιος, και είναι αξιοσέβαστο πρόσωπο από τους Τούρκους όλων των πολιτικών αποχρώσεων. Στην κορύφωση των λαϊκών εξεγέρσεων τον περασμένο Ιούνιο, ο πρόεδρος έκανε σοφές και κατευναστικές δηλώσεις που αντιπαραβλήθηκαν στα εκδικητικά σχόλια του πρωθυπουργού. Τώρα, σε σχέση με το σάλο που ξέσπασε στις 17 Δεκεμβρίου, ο Abdullah Gul μίλησε, λέγοντας ότι εάν υπάρχει διαφθορά, θα πρέπει να υπάρξει έρευνα για να ξεκαθαριστούν τα πράγματα. Το 2014 και το 2015 θα είναι πλούσια από εκλογές, πρώτα προεδρικές και στη συνέχεια γενικές. Η θητεία του προέδρου Gul λήγει το καλοκαίρι του 2014. Ο Erdogan μπορεί να μπει στον πειρασμό να αντιστρέψει τους ρόλους και να γίνει πρόεδρος, με την προϋπόθεση ότι ο Gul θα γίνει ο αχυράνθρωπος στη θέση του πρωθυπουργού για έναν παντοδύναμο πρόεδρο. 

Είναι αυτός ο σοφός και ήπιος άνθρωπος που θα κρατήσει την προεδρία μέχρι τον Αύγουστο του 2014, έτοιμος να κάνει αυτή τη θυσία ξανά; Ή θα αποκαλυφθούν οι προσωπικές του φιλοδοξίες; Η ετυμηγορία της κάλπης θα ακουστεί σύντομα. Υπόσχεται έντονες προεκλογικές εκστρατείες και ένα πλούσιο πολιτικό διάλογο. Ωστόσο, η τωρινή κρίση είναι τέτοιας κλίμακας που θα μπορούσε να ανατρέψει πλήρως τις εκλογές. Επιπλέον, ο Erdogan και ο Gulen δεν έχουν τελειώσει με τα βέλη τους ο ένας προς τον άλλο, και τίποτα δεν δείχνει ότι δεν μπορεί να προκύψουν νέες υποθέσεις διαφθοράς. Στην Τουρκία, όπως και παντού, τείνουν να αποκαλύπτονται στη διάρκεια των προεκλογικών εκστρατειών. Οι επόμενοι μήνες είναι πιθανό να είναι γεμάτοι εξελίξεις στην Τουρκία.

Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=54044

Πηγή:www.capital.gr

Πηγή:www.capital.gr

Παραιτήσεων συνέχεια στην Τουρκία

Real.gr-Άλλος ένας Τούρκος βουλευτής παραιτήθηκε σήμερα από τις τάξεις του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης..Άλλος ένας Τούρκος βουλευτής παραιτήθηκε σήμερα από τις τάξεις του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) εξαιτίας του πολιτικο-οικονομικού σκανδάλου που συγκλονίζει την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αναφέρει στον ιστότοπό της στο Ίντερνετ η εφημερίδα Χουριέτ. Η παραίτηση του Χασάν Χαμί Γιλντιρίμ ανεβάζει σε έξι τον αριθμό των βουλευτών του AKP, το οποίο βρίσκεται από το 2002 στην εξουσία, μετά τις πρώτες συλλήψεις, πριν από δύο εβδομάδες, προσώπων που πρόσκεινται στην κυβέρνηση και είναι ύποπτα για διαφθορά και απάτες.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ - ΜΠΕ