του Jihad YazigiΣχεδόν τρία χρόνια εμφυλίου πολέμου στη Συρία και ο βαθύς διχασμός της χώρας έχει τώρα φθάσει στην επιχειρηματική κοινότητα της χώρας. Η στάση των Σύριων επιχειρηματιών έναντι της εξέγερσης, βασίζεται σε σειρά παραγόντων μεταξύ των οποίων και η εγγύτητά τους ή η εξάρτησή τους για τη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων τους, από τους κύκλους της εξουσίας, ακόμη από το μέγεθος των δραστηριοτήτων τους εκτός Συρίας και από την αυτονομία που τους δίνει αυτό έναντι του καθεστώτος, από την επίδραση που έχουν στις δραστηριότητές τους οι οικονομικές πολιτικές της κυβέρνησης την τελευταία δεκαετία, καθώς επίσης και οι θρησκευτικές, γεωγραφικές ή εθνικές συνεργασίες.Αυτή η ποικιλία καταστάσεων σημαίνει ότι η συριακή επιχειρηματική κοινότητα δεν έχει δράσει συλλογικά για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της ή να λάβει κοινή θέση σε σχέση με τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στη χώρα.
Παρά τους σταθερούς δεσμούς που αρχικά ένωσαν πολλούς από τους επιχειρηματικούς ηγέτες με το καθεστώς, η διαφωνία ήταν ξεκάθαρη από την αρχή. Τον Ιούλιο του 2011, μόλις μήνες μετά από την εξέγερση, το εμπορικό και βιομηχανικό επιμελητήριο της Deir-ez-Zor, την πρωτεύουσα της πλούσιας πετρελαϊκής επαρχίας της Συρίας, τάχθηκε δημοσίως υπέρ της αντιπολίτευσης μετά από τη λεηλασία καταστημάτων από τις δυνάμεις του καθεστώτος και τις απειλές προς ιδιοκτήτες επιχειρήσεων που έμειναν κλειστές, υποστηρίζοντας τη γενική απεργία στην πόλη.
Η αντίδραση αυτή από το εμπορικό επιμελητήριο μαρτυρεί το γεγονός ότι η επιχειρηματική κοινότητα της Συρίας δεν έχει παράσχει απεριόριστη στήριξη στο καθεστώς του Bashar Al-Assad όπως πολλοί υποθέτουν. Οι γενικές απεργίες που έλαβαν χώρα το ίδιο καλοκαίρι του 2011 στις πόλεις Hama και Homs, το αναδεικνύουν.
Δεν θα πρέπει να προκαλέσει έκπληξη ότι αυτές οι εκφράσεις δυσαρέσκειας σημειώθηκαν σε πόλεις που είδαν τον πλούτο και τη σημασία τους να υποχωρούν τις τελευταίες δεκαετίες και των οποίων οι ελίτς παραμένουν φυσικά και πολιτικά μακριά από την πρωτεύουσα. Αντιθέτως, η Δαμασκός και το Χαλέπι, οι δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, επωφελήθηκαν περισσότερο από την οικονομική απελευθέρωση και από την ανάπτυξη του κλάδου των υπηρεσιών που ακολούθησε την ανάληψη της προεδρίας από τον Bashar al-Assad. Η επιχειρηματική κοινότητα στη Δαμασκό και στο Χαλέπι επομένως παρέμεινε αρχικά περισσότερο υποστηρικτική προς το καθεστώς.
Ένας άλλος μεγάλος παράγοντας ήταν οι στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις στη χώρα, ιδιαίτερα η επέκταση της βίας στο καλοκαίρι του 2012 στις πόλεις Δαμασκό και Χαλέπι, που οδήγησε σε μαζική καταστροφή του οικονομικού πλούτου και στην πεποίθηση μεταξύ πολλών στην επιχειρηματική κοινότητα, ότι δεν υπάρξει σύντομο τέλος των μαχών. Η συνέπεια ήταν η αποχώρηση μεγάλου αριθμού επιχειρηματικών. Αυτό οδήγησε στη σχετική περιθωριοποίησή τους στη Συρία. Πολλοί δεν θα επιστρέψουν ποτέ.
Σε αυτό το πλαίσιο, η συριακή οικονομία έχει πλέον μεταμορφωθεί σε μια πολεμική οικονομία. Λεηλασίες, απαγωγές και λαθρεμπόριο αποτελούν όλο και μεγαλύτερο μέρος των νέων επιχειρηματικών προτύπων και πηγών πλουτισμού. Δημιουργούνται νέα εμπορικά δίκτυα και νέοι πολέμαρχοι συσσωρεύουν πλούτο. Την ίδια στιγμή οι διεθνείς κυρώσεις που επιβάλλονται εναντίον μεγάλων κρατικών οργανισμών, μαζί με τα μέτρα που στόχο έχουν τις επιχειρήσεις, έχουν υποχρεώσει την κυβέρνηση να βασιστεί σε νέους μεσάζοντες για τις διεθνείς συναλλαγές της, δίνοντας σε νέα άτομα την ευκαιρία να δημιουργήσουν έσοδα και να συσσωρεύσουν πλούτο. Άλλοι επιχειρηματίες επωφελούνται επίσης από τη ζήτηση για προϊόντα και υπηρεσίες που είχαν μικρή ζήτηση πριν από την έναρξη των εξεγέρσεων, όπως οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών ιδιωτικής ασφάλισης, εταιρείες μεμβρανών προστασίας παραθύρων και παρόχους ενέργειας.
Είναι δύσκολο να προσδιοριστούν με σαφήνεια ποια είναι αυτά τα νέα άτομα. Ωστόσο, υπάρχει μικρή αμφιβολία ότι ο πόλεμος έχει δώσει τη δυνατότητα σε μια νέα τάξη επιχειρηματιών να εμφανιστεί στην πρώτη γραμμή μιας νέας οικονομίας. Αυτοί οι τύποι, πολλοί εκ των οποίων είναι πολέμαρχοι και περιθωριοποιούν τις παλιές οικονομικές ελίτ και θα παίξουν ένα μεγάλο ρόλο τόσο κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων όσο και μετά από τη λήξη του πολέμου.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://www.ecfr.eu/blog/entry/syrias_civil_war_and_the_business_community
