Γαλλική στροφή για το όνομα της ΠΓΔΜ Του Παναγη Γαλιατσατου

Την προπερασμένη Παρασκευή το απόγευμα, μια δυσάρεστη έκπληξη περίμενε τους υπαλλήλους της μόνιμης αντιπροσωπείας της Ελλάδας στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Μόλις είχαν πάρει στα χέρια τους την ανακοίνωση της γαλλικής μόνιμης αντιπροσωπείας, η οποία αναφερόταν στην έλλειψη προόδου στις διαπραγματεύσεις για την ονομασία της ΠΓΔΜ, αποδίδοντας την ευθύνη εξίσου και στις δύο πλευρές. Η Γαλλία, που πάντα υποστήριζε στο θέμα αυτό τις ελληνικές θέσεις, εξέφραζε στην ανακοίνωση «τη λύπη της για το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις για το θέμα της ονομασίας ανάμεσα στην ΠΓΔΜ και την Ελλάδα, που είναι επιζήμιο για τις σχέσεις καλής γειτονίας στην περιοχή». Της ανακοίνωσης δεν είχε προηγηθεί καμία διαβούλευση με την ελληνική μόνιμη αντιπροσωπεία.
Αμέσως ειδοποιήθηκε το υπουργείο Εξωτερικών, που έδωσε εντολή στην πρεσβεία μας στο Παρίσι να προβεί σε διάβημα στον πολιτικό διευθυντή του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, κάτι που συνέβη την Τρίτη. Διπλωματικές πηγές στη γαλλική πρωτεύουσα αναφέρουν ότι η ελληνική πλευρά θέλησε να μάθει γιατί εκδόθηκε η ανακοίνωση και γιατί εκδόθηκε στη Νέα Υόρκη. Η διαδικασία των διαβουλεύσεων για το όνομα άλλωστε διεξάγεται πάρα πολλά χρόνια και ουδέποτε η Γαλλία είχε θεωρήσει σκόπιμο να τη σχολιάσει.

Οι απαντήσεις των Γάλλων κάθε άλλο παρά καθησυχαστικές ήταν. Η επιλογή της Νέας Υόρκης υπήρξε σκόπιμη, γιατί εκεί λαμβάνει χώρα η διαπραγματευτική διαδικασία και η ανακοίνωση είχε στόχο να στηρίξει τη διαμεσολάβηση του κ. Νίμιτς, ήταν η απάντηση. Οι Γάλλοι δεν έκρυψαν πάντως ότι η ανακοίνωση αποτελούσε και έκφραση δυσφορίας του Παρισιού, επειδή θεωρεί ότι η εκκρεμότητα του θέματος του ονόματος της ΠΓΔΜ δεν μπορεί να παρατείνεται στο άπειρο.

Ενημέρωσαν επίσης ότι αποτελεί γενική τοποθέτηση της Γαλλίας να στηριχθεί η ευρωπαϊκή προοπτική του συνόλου των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Το θέμα αναμένεται να έχει συνέχεια, στην επόμενη συνάντηση του κ. Ευ. Βενιζέλου με τον Γάλλο ομόλογό του.

Ο γαλλικός ζήλος για τα Βαλκάνια πάντως, και ειδικά τα δυτικά, είναι μια έκπληξη. Ιδιαίτερη γαλλική παρουσία δεν υπήρχε στην περιοχή μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας. Η περαιτέρω διεύρυνση της Ε.Ε. δεν ανήκε στις προτεραιότητες της γαλλικής πολιτικής και δεν ήταν δημοφιλής στην κοινή γνώμη. Σε ό,τι αφορά δε την ΠΓΔΜ, το 2008, στο Βουκουρέστι, ο Σαρκοζί είχε στηρίξει σθεναρά τη στάση τού τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή.

Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα ωστόσο εκτιμούν πως όλα αυτά μπορεί να μην αποτελούν πλέον σταθερές της γαλλικής εξωτερικής πολιτικής. Το νέο στοιχείο είναι ότι ο Φρανσουά Ολάντ δείχνει αποφασισμένος να βρει έναν ρόλο για τη χώρα του στα Βαλκάνια. Στις 25 Ιουλίου επισκέφθηκε ως πρώτος Γάλλος πρόεδρος, από την ίδρυση της χώρας, τη Σλοβενία. Μία ημέρα αργότερα, στο Μπρντο, μια γραφική κωμόπολη κοντά στη Λιουμπλιάνα, συμμετείχε ως τιμώμενο πρόσωπο σε μια άτυπη συνάντηση των αρχηγών κρατών της πρώην Γιουγκοσλαβίας και της Αλβανίας, που έγινε με πρωτοβουλία του Σλοβένου προέδρου Παχόρ. Στη συνάντηση συμμετείχαν οι πρόεδροι της Κροατίας, της Σερβίας, του Κοσόβου, του Μαυροβουνίου, της Βοσνίας, της ΠΓΔΜ και της Αλβανίας.

Δέσμευση Ολάντ Κατά ιδία δήλωση, στο Μπρντό, ο Ολάντ πήγε για να επιβεβαιώσει την ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων και δεσμεύτηκε η προοπτική να «ανοίξει» και πάλι για τις χώρες αυτές. Αξιοσημείωτο ήταν ότι παραδέχθηκε πως η Γαλλία είναι οικονομικά απούσα και υποσχέθηκε να «το αλλάξει αυτό στο μέλλον». Διπλωματικοί κύκλοι στην Αθήνα θεωρούν ότι η ανακοίνωση της μόνιμης αντιπροσωπείας αποτελεί τη συνέχεια της στροφής στα Βαλκάνια που ανακοινώθηκε στο Μπρντο. Και αυτό μπορεί ακόμα και να σημαίνει τη διαφοροποίηση της Γαλλίας σε σχέση με το θέμα της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων της ΠΓΔΜ με την Ε.Ε.