Το διπλωματικό στυλ της Μόσχας δεν διακρίνεται από την αγάπη στις περιστροφές. Η ψυχρότητα με την οποία αντιμετώπιζε η κυβέρνηση Putin την Αθήνα, από τις μέρες του Γιώργου Παπανδρέου, ήταν σχεδόν ανοιχτά ομολογημένη. Συνεπώς, η προθυμία με την οποία η ρωσική διπλωματία, δια του επικεφαλής της Σεργκέι Λαβρόφ, εμφανίζεται αίφνης έτοιμη να ανοίξει όλα τα πεδία συνεργασίας, χρήζει ερμηνείας. Και η λέξη-κλειδί είναι μία: “Ανατολική Μεσόγειος”.
Και… Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη
Οχι μόνο να ανοίξει νέα αλλά …και να ξαναζωντανέψει άλλα, τα οποία θεωρούνταν “νεκρά”, όπως ο αγωγός Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών επανέφερε στον Αντώνη Σαμαρά, κατά τη χθεσινή τους συνάντηση στο Μαξίμου, τον ξεχασμένο αγωγό, σημειώνοντας ότι θα ήταν θετική εξέλιξη να άρει η Σόφια τις αντιρρήσεις της ώστε να επανεξετασθεί το έργο. Κατά τις ίδιες πληροφορίες, ο πρωθυπουργός “αιφνιδιάστηκε” αλλά “δεν εξέφρασε άποψη”, ενώ περιορίσθηκε να υπενθυμίσει τις βουλγαρικές ενστάσεις.
Η Μόσχα επείγεται να μην αποκλεισθεί από την έρευνα και εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων της περιοχής, η οποία απειλεί την πρωτοκαθεδρία της Gazprom στην ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης, ενώ η επιμονή (και η διπλωματική δεξιότητα) που επέδειξε στην κρίση της Συρίας αναδεικνύουν την γεωπολιτική κρισιμότητα που το Κρεμλίνο αποδίδει στην Ανατολική Μεσόγειο.
Τα «λιπαντικά»
Εξ ού και η εκδήλωση ρωσικού ενδιαφέροντος για σειρά θεμάτων (από τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης και την ΤΡΑΙΝΟΣΕ, μέχρι την εισαγωγή ελληνικών αγροτικών προϊόντων και την τόνωση της ήδη ανθηρής ροής Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα, φθάνοντας έως την διοργάνωση το 2016 Ελληνικού Πολιτιστικού Έτους στη Ρωσία και αντιστρόφως) δεν είναι παρά τα “λιπαντικά” αυτού που κυρίως ενδιαφέρει τη Μόσχα: της ενεργειακής συνεργασίας, τόσο σε ό,τι αφορά την μελλοντική έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων στον ελλαδικό θαλάσσιο χώρο όσο και σε ό,τι αφορά την μεταφορά στις ευρωπαϊκές αγορές των κυπριακών και ισραηλινών υδρογονανθράκων από την Λεκάνη της Λεβαντίνης.
Κοντά σε αυτά πρέπει να προστεθεί το ενδιαφέρον της Ρωσίας για την εξασφάλιση λιμενικών διευκολύνσεων στο Πολεμικό της Ναυτικό, του οποίου ο ρόλος αναδείχθηκε ανάγλυφα κατά τη συριακή κρίση. Το ασύνηθες γεγονός ότι ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών συνοδευόταν μεταξύ άλλων από τον αρχηγό του Ρωσικού Πολεμικού Ναυτικού αποκτά έτσι την ερμηνεία του. Ωστόσο, και στα δύο αυτά θέματα (ενεργειακή συνεργασία και ναυτικές διευκολύνσεις) η απάντηση της Αθήνας ουσιαστικά εξαρτάται και καθορίζεται από τις ατλαντικές της δεσμεύσεις...
Ενδιαφέρον για την ελληνική προεδρία
Σε ένα τρίτο επίπεδο, ο Σεργκέι Λαβρόφ συνομίλησε με την ελληνική ηγεσία ως την επόμενη προεδρία της Ε.Ε. “Εκτιμούμε ιδιαιτέρως την αποφασιστικότητα των Ελλήνων φίλων μας να προωθήσουν στην ημερήσια διάταξη τις σχέσεις Ρωσίας-ΕΕ.
Πρωτίστως το θέμα αυτό αφορά το πρόβλημα της χορήγησης βίζας για τους Ρώσους πολίτες με προοπτική την περαιτέρω φιλελευθεροποίηση και με ιδεώδες την άρση του καθεστώτος χορήγησης θεωρήσεων εισόδου, καθώς επίσης και την ανανέωση των διαπραγματεύσεων για τον εκσυγχρονισμό των σχέσεων Ρωσίας-ΕΕ” δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρώσος υπουργός.
Υπενθυμίζεται ότι στη παρούσα φάση η Ρωσία δίνει τη “μητέρα όλων των διπλωματικών μαχών” με την Ε.Ε., ώστε να αποτρέψει την οριστική απομάκρυνση της Ουκρανίας από την μετασοβιετική τροχιά, με την υπογραφή συμφωνίας Σύνδεσης Κιέβου-Βρυξελλών, ενώ πρόσφατα ο Σεργκέι Λαβρόφ επέκρινε τις ευρωπαϊκές “πιέσεις” για δημιουργία υποθαλάσσιου αγωγού φυσικού αερίου Τουρκμενιστάν-Αζερμαϊτζάν στην Κασπία, κατά παράκαμψη της άποψης των άλλων παράκτιων κρατών.
"Μανιφέστο" και Συρία
Κατά τα λοιπά, ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας είχε την ευκαιρία (τόσο κατά την παρέμβασή του στο συνέδριο για τον Ιωάννη Καποδίστρια, όσο και κατά τις δηλώσεις του ενώπιον της ελληνικής πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας) να διατυπώσει πτυχές του διπλωματικού του “μανιφέστου”, υπό το φώς και των χειρισμών του που απέτρεψαν μιαν αμερικανική επέμβαση στη Συρία.
“Η Ευρώπη θα πρέπει να προφυλαχθεί από την ανάδυση νέων διαχωριστικών γραμμών, είτε στον τομέα της ασφάλειας είτε της μετακίνησης είτε της οικονομίας” τόνισε με νόημα στο συνέδριο ο Lavrov, ενώ σε άλλο σημείο πρόσθεσε: “και η Ρωσία και η Ελλάδα είναι χριστιανικές χώρες. Και σήμερα οι ηθικές αρχές, ακριβώς αυτές που προσπάθησε να θεσπίσει στη διεθνή πολιτική και ο Ιωάννης Καποδίστριας, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία και επικαιρότητα”.
Ο Ρώσος υπουργός δέχθηκε τα εγκώμια του Προέδρου της Δημοκρατίας Καρόλου Παπούλια για τους χειρισμούς του στη συριακή κρίση και από την πλευρά του υπογράμμισε: “Τα προβλήματα είναι εξαιρετικά περίπλοκα και καμία χώρα, όσες δυνάμεις και αν διαθέτει, δεν μπορεί να τα διευθετήσει από μόνη της. Απαιτούνται συλλογικές προσπάθειες, ιδιαίτερες συμμαχίες ομοϊδεατών, θα έλεγα, για τη διευθέτηση προβλημάτων όπως αυτό της Συρίας”.
Αν κρίνει κανείς από τη σπουδή με την οποία ο Ε. Βενιζέλος είχε σπεύσει τον Αύγουστο να υποσχεθεί ελληνική συνδρομή σε μία στρατωτική επέμβαση την οποία η Ουάσιγκτον δεν είχε ακόμη αποφασίσει, η αντίστοιχη στιχομυθία των δύο υπουργών Εξωτερικών εικάζει κανείς βασίμως ότι δεν θα ήταν εξίσου ευχάριστη...
