Ο Μεϊντάνι ποτέ δεν ήταν μέλος του περιβόητου «Αλβανικού Κόμματος Εργασίας». Ήταν διάσημος φυσικός, καθηγητής του Πανεπιστημίου των Τιράνων, που μιλούσε έξοχα αγγλικά. Προσχώρησε στους σοσιαλιστές την περίοδο που ο Σαλί Μπερίσα από δημοκράτη άρχισε σιγά-σιγά να μετατρέπεται σε αυταρχικό ηγέτη.

Λίγο πριν οι Αλβανοί βρίσκονταν στο χείλος του εμφυλίου πολέμου και μόνο η παρέμβαση του ΟΑΣΕ και της διεθνούς αστυνομίας τους έσωσε από την τρομερή αιματοχυσία όταν ο βορράς άρχισε ήδη να ξεκαθαρίζει τις παλαιές του σχέσεις με το νότο. Ο Μπασκίμ Φίνο, προσωρινός πρωθυπουργός της κυβέρνησης συμβιβασμού, που σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια της παλλαϊκής εξέγερσης αμέσως παραιτήθηκε. Ανέλαβε τη θέση του ο Φάτος Νάνο, ο οποίος το 1993, ρίχθηκε στη φυλακή από τον Μπερίσα για διαφθορά και κρατιόταν εκεί μέχρι το 1997. Του ανατέθηκε να σχηματίσει υπουργικό συμβούλιο, με τη συμμετοχή εκπροσώπων των πέντε μικρών αριστερών κομμάτων, που πέρασαν επίσης στη Βουλή. Στο Συμβούλιο αυτό ο Φίνο πήρε τη θέση του αναπληρωτη πρωθυπουργού.

Σε εκείνα τα τέσσερα αυτά χρόνια, που ο Φάτος Νάνο ήταν φυλακισμένος, ο Ρετζέπι Μεϊντάνι ήταν το πρώτο πρόσωπο στο κόμμα του. Όταν ο Νάνο αποφυλακίστηκε, αυτοί οι δύο αρχισοσιαλιστές της Αλβανίας κατάφεραν γρήγορα να δημιουργήσουν νέο ίματζ - το ίματζ πολιτικών με ευρωπαϊκό πρόσωπο. Ο νέος πρόεδρος και ο νέος πρωθυπουργός υποσχέθηκαν αμέσως στους ψηφοφόρους τους να τους επιστρέψουν τα κλοπιμαία τους. Εκτός απ’ αυτό, δήλωσαν ότι η χώρα θα απαλλαχθεί για πάντα από το χάος και την αναρχία. Η Ρώμη, φυσικά, επιβεβαίωσε αμέσως ότι τα Τίρανα δεν θα μείνουν χωρίς υποστήριξη.

Οι ιταλικές αρχές είχαν αποφασίσει από καιρό ότι καλύτερα να βοηθήσουν τους γείτονές τους στην Αδριατική με χρήμα και εμπειρία στην οικοδόμηση του κράτους δικαίου, αντί να περιμένουν την τυχόν επανάληψη του πρόσφατου χάους και της ροής των παράνομων προσφύγων.

Η Ιταλία πρόσφερε στη νέα ηγεσία της χώρας, και στον Πρωθυπουργό Φάτος Νάνο βοήθεια σε διάφορους τομείς - στη μεταρρύθμιση των ενόπλων δυνάμεων και στη συνέχεια, στη δημιουργία της οικονομικής και της συνοριακής αστυνομίας. Η Ρώμη ωστόσο, έθεσε πολύ συγκεκριμένο όρο – εμείς θα σας προσφέρουμε υλική και πολιτική στήριξη και εσείς – μια τάξη το σπίτι σας. Ο Πρωθυπουργός Νάνο, καταλαβαίνοντας ότι οι Ιταλοί θα τους δώσουν τεχνικό εξοπλισμό και δάνεια μόνο υπό αυτούς τους όρους, υποσχέθηκε αμέσως και χωρίς δισταγμό να κάνει ό,τι εξαρτάται απ’ αυτόν.

Η Ρώμη ανέλαβε τον συντονιστικό ρόλο και πέτυχε συμφωνίες με 35 χώρες του κόσμου να γίνουν χορηγοί της Αλβανίας. Ύστερα από τους στρατιωτικούς για την Αλβανία κατευθύνθηκαν βιαστικά και τραπεζίτες. Οι τραπεζίτες χρειάζονταν επίσης τάξη, σταθερότητα και φθηνή εργατική δύναμη, που να μπορεί να πολλαπλασιάζει τα κεφάλια και να πληρώνει αρκετούς τόκους δανείων, τα οποία η Ρώμη ούτε καν σχεδίαζε να προσφέρει τους απλώς από αγάπη για τους γείτονές τους.

Με αυτό τον τρόπο ακριβώς οι σοσιαλιστές πήραν την Αλβανία υπό τον έλεγχό τους ειρηνικά και
χωρίς έκτροπα το 1997.
* Η άποψη της Σύνταξης μπορεί να μη συμπίπτει με την άποψη του/της αρθρογράφου.
Κονσταντίν Κατσάλιν