ΤΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
Ζωντανή μαρτυρία αποτελούν οι επιζώντες άνδρες του 231 Τάγματος Πεζικού
Δεν εγκατέλειψε κανένας τη θέση του, αν και γνώριζαν ότι δεν είχαν επάρκεια αντιαεροπορικών οπλικών συστημάτων, απαραίτητων για την ανάσχεση της εχθρικής αεροπορίας
Στο πλαίσιο του οργανωτικού σχεδίου της Εθνικής Φρουράς, το 231 Τάγμα Πεζικού συγκροτήθηκε στις 27 Ιουλίου 1964, με πρώτο Διοικητή τον Λοχαγό Πεζικού Ανεμογιάννη Γεώργιο, με έδρα το Μπογάζι Κερύνειας, όπου λειτουργούσε ως Κέντρον Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων, όπως αναφέρθηκε χθες, στο εισαγωγικό μέρος.
Κατά την έναρξη της εισβολής, οι λεβέντες του 231 Τάγματος Πεζικού βρέθηκαν να επανδρώνουν θέσεις μάχης στις κορυφές και τις βουνοπλαγιές του Πενταδάκτυλου, στη Διάβαση Αγίου Παύλου - Γομαρίστρας. Ο Πρώτος, ο Δεύτερος και ο Τρίτος Λόχος επάνδρωναν τις θέσεις τους προτού ακόμη ο εχθρός αρχίσει, αιφνιδιαστικά και απρόκλητα, να ξερνά φωτιά και μολύβι από τον αέρα και τη θάλασσα, με τ’ αεροπλάνα, τα κανόνια των αντιτορπιλικών και τα πολυβόλα των αποβατικών σκαφών του. Ήταν εκεί και φύλαγαν Θερμοπύλες, άγρυπνοι φρουροί οι λεβέντες εθνοφρουροί, προτού η τουρκική αεροπορία αρχίσει τους βομβαρδισμούς και τους πολυβολισμούς, αφήνοντας πίσω της καμένη γη. Δεν εγκατέλειψε κανένας τη θέση του, αν και γνώριζαν ότι δεν είχαν επάρκεια αντιαεροπορικών οπλικών συστημάτων, απαραίτητων για την ανάσχεση της εχθρικής αεροπορίας.
Ο Δεύτερος Λόχος
Ενδιάμεσα των δύο λόχων ήταν ανεπτυγμένη η198η Πυροβολαρχία Ορεινού Πυροβολικού, που με την έναρξη του πολέμου και καθ’ όλην τη διάρκειά του έκανε θραύση, προκαλώντας βαριές απώλειες στον βάρβαρο εισβολέα, ιδιαίτερα στους αλεξιπτωτιστές, που έπεφταν καιόμενοι στο έδαφος μπροστά από τις θέσεις των μαχητών του 231 Τάγματος Πεζικού.
Ο Δεύτερος Λόχος του Τάγματος ήταν ανεπτυγμένος στον κάμπο του Άη Βασίλη. Επάνδρωνε έξι φυλάκια που εκτείνονταν από αριστερά της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ), του Συντάγματος αυτού του Ελληνικού Στρατού, που έμελλε να γράψει νέες σελίδες δόξας και ηρωισμού, πολεμώντας στο πλευρό των αδελφών του Εθνοφρουρών, μέχρι τον Άγιο Ερμόλαο, στα ριζά του Πενταδάκτυλου. Η έδρα του λόχου ήταν εγκατεστημένη στο Ύψωμα «Άσπροι», με Διοικητή τον τότε Λοχαγό Ζένιο Νικόλαο. Διοικητής του Πρώτου Λόχου ήταν ο Υπολοχαγός Κασιδάκης Χαρίλαος, του Τρίτου Λόχου ο Υπολοχαγός Μάμαλης Αθανάσιος, του Λόχου Διοικήσεως ο Υπολοχαγός Δαμιανίδης Χρίστος, που εκτελούσε και χρέη Αξιωματικού Επιστρατεύσεως, και του Λόχου Υποστηρίξεως ο Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Ιωαννίδης Μάριος.
Άνισες μάχες
Με αυτές τις περιορισμένες δυνάμεις και αυτούς τους ψυχωμένους αξιωματικούς, χωρίς εφεδρεία, ρίχτηκε στις μάχες κατά του υπεράριθμου σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα εχθρού, το 231 Τάγμα Πεζικού. Δεν λογάριασαν αριθμούς και οπλισμό των Τούρκων, οι αξιωματικοί και άνδρες του. Γνώριζαν ότι ο βάρβαρος εισβολέας διέθετε συντριπτική υπεροπλία απέναντι στην ανύπαρκτη αεροπορία και το ναυτικό της Εθνικής Φρουράς, όπως γνώριζαν και τις δυνατότητες των Τούρκων να μεταφέρουν με ελικόπτερα και μεταγωγικά αεροπλάνα, σε οποιοδήποτε μέρος του μετώπου, πάνοπλους καταδρομείς και αλεξιπτωτιστές, για να ενισχύσουν το πεζικό και τα τεθωρακισμένα τους.
Όπως θα δούμε στη συνέχεια, οι μάχες που έδωσε το Τάγμα εναντίον των βαρβάρων εισβολέων ήταν σκληρές και άνισες. Αυτό καταμαρτυρούν και οι θυσίες των γενναίων ανδρών του, που έπεσαν στο πεδίο της τιμής, ξαναζωντανεύοντας τις Θερμοπύλες και τους 300 του Λεωνίδα... Αυτών των υπέροχων νεαρών ηρώων, που έδωσαν τη ζωή τους στο ιερό θυσιαστήρι της πατρίδας και των αγνοουμένων του, που έμειναν άταφοι και τα ιερά κόκαλά τους λευκάζουν ακόμη στις κορυφές και τις πλαγιές του Πενταδάκτυλου, για να διαλαλούν ότι, για την πατρίδα ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται. Ακόμη, ζωντανή μαρτυρία αποτελούν οι επιζώντες αξιωματικοί και άνδρες του 231 Τάγματος Πεζικού, που πήραν μέρος στις σκληρές μάχες κατά του εισβολέα. Αυτοί που σκύβουν ευλαβικά το γόνυ μπροστά στο μεγαλείο της θυσίας των πεσόντων και των αγνοούμενων συμπολεμιστών τους. Και περιγράφουν με θαυμασμό πώς πολέμησαν τα νεαρά εκείνα Ελληνόπουλα, σαν λέοντες τον εχθρό, μέχρι την τελευταία τους στιγμή.
Πόλεμος χωρίς παράσημα
Ο πρώτος αξιωματικός του 231 που συναντήσαμε στις 21 Νοεμβρίου 2012, ήταν ο απόστρατος συνταγματάρχης Δαμιανίδης Χρίστος, που τα μόνα παράσημα που εξασφάλισε για την πολεμική του δράση, είναι τα σημάδια που φέρει στα δύο πόδια. Σημάδια ανεξίτηλα από τις τρύπες που του άνοιξαν οι τουρκικές σφαίρες κατά τη διάρκεια μαχών τμήματος του λόχου του ενάντια σε αλεξιπτωτιστές του Αττίλα, που είχαν πέσει στον κάμπο Κιόνελι - Πενταδάκτυλου και Τουρκοκυπρίων «μουτζαχετίν».
Μια άλλη αμοιβή που είχε δώσει η Πολιτεία στον μπαρουτοκαπνισμένο αξιωματικό ήταν η παραμονή του στον βαθμό του υπολοχαγού επί 15 χρόνια. Πότε; Τη στιγμή που άλλοι άκαπνοι, που δεν έριξαν ούτε μια τουφεκιά στον πόλεμο κατά του Τούρκου εισβολέα, έπαιρνα τα γαλόνια και τ’ αστέρια με τη σέσουλα. Υπήρξαν, δυστυχώς, πάρα πολλά τέτοια κρούσματα στην Εθνική Φρουρά. Τα είχα ζήσει προσωπικά και γνωρίζω από πρώτο χέρι τις προσπάθειες που είχε καταβάλει ο Αντρέας Αλωνεύτης -Υπουργός Άμυνας στην κυβέρνηση Βασιλείου- για να αρθούν πλείστες όσες αδικίες σε βάρος στελεχών του στρατεύματος, που είχαν αδικηθεί κατάφωρα από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Ο Συνταγματάρχης Χρίστος Δαμιανίδης θυμάται…
Ο ίδιος ο Συνταγματάρχης Δαμιανίδης απέφυγε να μας εκφράσει δικαιολογημένα παράπονα για αδικίες των τότε κρατούντων σε βάρος του ιδίου και άλλων συναδέλφων του, που θεωρούνταν ως αντικυβερνητικοί. Συνάδελφοι, όμως, και στρατιώτες που τους είχε οδηγήσει σε μάχες κατά των Τούρκων, του πλέκουν το εγκώμιο και τονίζουν ότι πήγαινε πάντα μπροστά και όταν η αποστολή που αναλάμβανε ήταν δύσκολη, το ανέφερε στους στρατιώτες και τους ρωτούσε αν ήταν έτοιμοι να τον ακολουθήσουν. Τους ξεκαθάριζε, όμως, ότι αν τον ακολουθούσαν δεν θα ανεχόταν λιποταξίες. Ας παρακολουθήσουμε τα γεγονότα, όπως τα έζησε ο τότε υπολοχαγός Χρίστος Δαμιανίδης και μας τα αφηγήθηκε:
«Όταν άρχισε η εισβολή έφερα τον βαθμό του Υπολοχαγού και ήμουν Διοικητής του Λόχου Διοικήσεως και Αξιωματικός Επιστρατεύσεως του 231 Τάγματος Πεζικού, που είχε έδρα τον Άγιο Βασίλειο. Πρωί-πρωί άρχισα την επιστράτευση και γύρω στο μεσημέρι είχα τελειώσει. Πήρα τους τελευταίους επίστρατους και τους βοηθούς μου και με τρία στρατιωτικά αυτοκίνητα ανηφορίσαμε για τη Διάβαση Αγίου Παύλου. Βλέπαμε τα τουρκικά αεροπλάνα που βομβάρδιζαν και πολυβολούσαν, αλλά εμείς δεν δεχθήκαμε επίθεση. Φθάσαμε στη Διάβαση Αγίου Παύλου, όπου βρήκαμε τον Διοικητή του Τάγματος, Χαραμαρά Δημήτριο και τον Υποδιοικητή Καλυμάνη Νικόλαο. Δύο στοιχεία όλμου έβαλλαν κατά του υψώματος Καλαμπάκι, που ήταν επανδρωμένο από Τούρκους. Παρατήρησα ότι η απόσταση από το σημείο που ήταν οι όλμοι μέχρι το Καλαμπάκι ήταν μεγαλύτερη από το βεληνεκές τους και τα βλήματα που έριχναν δεν άγγιζαν τον στόχο τους. Το ανέφερα στον Διοικητή και μου είπε να αναλάβω εγώ τα δύο στοιχεία και να πλήξω το Καλαμπάκι. Μου έδωσε τους δύο όλμους με τα στοιχεία τους, κατέβηκα προς τη Σύσκληπο, σε σημείο που η απόσταση από το Καλαμπάκι ήταν μικρότερη του βεληνεκούς των όλμων και αρχίσαμε επιτυχείς βολές εναντίον του υψώματος.….».
* Από το υπό έκδοση βιβλίο του Χαράλαμπου Χαραλαμπίδη «Οι «ηττημένοι» νικητές».
Δεν εγκατέλειψε κανένας τη θέση του, αν και γνώριζαν ότι δεν είχαν επάρκεια αντιαεροπορικών οπλικών συστημάτων, απαραίτητων για την ανάσχεση της εχθρικής αεροπορίας
Στο πλαίσιο του οργανωτικού σχεδίου της Εθνικής Φρουράς, το 231 Τάγμα Πεζικού συγκροτήθηκε στις 27 Ιουλίου 1964, με πρώτο Διοικητή τον Λοχαγό Πεζικού Ανεμογιάννη Γεώργιο, με έδρα το Μπογάζι Κερύνειας, όπου λειτουργούσε ως Κέντρον Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων, όπως αναφέρθηκε χθες, στο εισαγωγικό μέρος.
Κατά την έναρξη της εισβολής, οι λεβέντες του 231 Τάγματος Πεζικού βρέθηκαν να επανδρώνουν θέσεις μάχης στις κορυφές και τις βουνοπλαγιές του Πενταδάκτυλου, στη Διάβαση Αγίου Παύλου - Γομαρίστρας. Ο Πρώτος, ο Δεύτερος και ο Τρίτος Λόχος επάνδρωναν τις θέσεις τους προτού ακόμη ο εχθρός αρχίσει, αιφνιδιαστικά και απρόκλητα, να ξερνά φωτιά και μολύβι από τον αέρα και τη θάλασσα, με τ’ αεροπλάνα, τα κανόνια των αντιτορπιλικών και τα πολυβόλα των αποβατικών σκαφών του. Ήταν εκεί και φύλαγαν Θερμοπύλες, άγρυπνοι φρουροί οι λεβέντες εθνοφρουροί, προτού η τουρκική αεροπορία αρχίσει τους βομβαρδισμούς και τους πολυβολισμούς, αφήνοντας πίσω της καμένη γη. Δεν εγκατέλειψε κανένας τη θέση του, αν και γνώριζαν ότι δεν είχαν επάρκεια αντιαεροπορικών οπλικών συστημάτων, απαραίτητων για την ανάσχεση της εχθρικής αεροπορίας.
Ο Δεύτερος Λόχος
Ενδιάμεσα των δύο λόχων ήταν ανεπτυγμένη η198η Πυροβολαρχία Ορεινού Πυροβολικού, που με την έναρξη του πολέμου και καθ’ όλην τη διάρκειά του έκανε θραύση, προκαλώντας βαριές απώλειες στον βάρβαρο εισβολέα, ιδιαίτερα στους αλεξιπτωτιστές, που έπεφταν καιόμενοι στο έδαφος μπροστά από τις θέσεις των μαχητών του 231 Τάγματος Πεζικού.
Ο Δεύτερος Λόχος του Τάγματος ήταν ανεπτυγμένος στον κάμπο του Άη Βασίλη. Επάνδρωνε έξι φυλάκια που εκτείνονταν από αριστερά της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ), του Συντάγματος αυτού του Ελληνικού Στρατού, που έμελλε να γράψει νέες σελίδες δόξας και ηρωισμού, πολεμώντας στο πλευρό των αδελφών του Εθνοφρουρών, μέχρι τον Άγιο Ερμόλαο, στα ριζά του Πενταδάκτυλου. Η έδρα του λόχου ήταν εγκατεστημένη στο Ύψωμα «Άσπροι», με Διοικητή τον τότε Λοχαγό Ζένιο Νικόλαο. Διοικητής του Πρώτου Λόχου ήταν ο Υπολοχαγός Κασιδάκης Χαρίλαος, του Τρίτου Λόχου ο Υπολοχαγός Μάμαλης Αθανάσιος, του Λόχου Διοικήσεως ο Υπολοχαγός Δαμιανίδης Χρίστος, που εκτελούσε και χρέη Αξιωματικού Επιστρατεύσεως, και του Λόχου Υποστηρίξεως ο Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Ιωαννίδης Μάριος.
Άνισες μάχες
Με αυτές τις περιορισμένες δυνάμεις και αυτούς τους ψυχωμένους αξιωματικούς, χωρίς εφεδρεία, ρίχτηκε στις μάχες κατά του υπεράριθμου σε ανθρώπινο δυναμικό και μέσα εχθρού, το 231 Τάγμα Πεζικού. Δεν λογάριασαν αριθμούς και οπλισμό των Τούρκων, οι αξιωματικοί και άνδρες του. Γνώριζαν ότι ο βάρβαρος εισβολέας διέθετε συντριπτική υπεροπλία απέναντι στην ανύπαρκτη αεροπορία και το ναυτικό της Εθνικής Φρουράς, όπως γνώριζαν και τις δυνατότητες των Τούρκων να μεταφέρουν με ελικόπτερα και μεταγωγικά αεροπλάνα, σε οποιοδήποτε μέρος του μετώπου, πάνοπλους καταδρομείς και αλεξιπτωτιστές, για να ενισχύσουν το πεζικό και τα τεθωρακισμένα τους.
Όπως θα δούμε στη συνέχεια, οι μάχες που έδωσε το Τάγμα εναντίον των βαρβάρων εισβολέων ήταν σκληρές και άνισες. Αυτό καταμαρτυρούν και οι θυσίες των γενναίων ανδρών του, που έπεσαν στο πεδίο της τιμής, ξαναζωντανεύοντας τις Θερμοπύλες και τους 300 του Λεωνίδα... Αυτών των υπέροχων νεαρών ηρώων, που έδωσαν τη ζωή τους στο ιερό θυσιαστήρι της πατρίδας και των αγνοουμένων του, που έμειναν άταφοι και τα ιερά κόκαλά τους λευκάζουν ακόμη στις κορυφές και τις πλαγιές του Πενταδάκτυλου, για να διαλαλούν ότι, για την πατρίδα ο θάνατος, θάνατος δεν λογιέται. Ακόμη, ζωντανή μαρτυρία αποτελούν οι επιζώντες αξιωματικοί και άνδρες του 231 Τάγματος Πεζικού, που πήραν μέρος στις σκληρές μάχες κατά του εισβολέα. Αυτοί που σκύβουν ευλαβικά το γόνυ μπροστά στο μεγαλείο της θυσίας των πεσόντων και των αγνοούμενων συμπολεμιστών τους. Και περιγράφουν με θαυμασμό πώς πολέμησαν τα νεαρά εκείνα Ελληνόπουλα, σαν λέοντες τον εχθρό, μέχρι την τελευταία τους στιγμή.
Πόλεμος χωρίς παράσημα
Ο πρώτος αξιωματικός του 231 που συναντήσαμε στις 21 Νοεμβρίου 2012, ήταν ο απόστρατος συνταγματάρχης Δαμιανίδης Χρίστος, που τα μόνα παράσημα που εξασφάλισε για την πολεμική του δράση, είναι τα σημάδια που φέρει στα δύο πόδια. Σημάδια ανεξίτηλα από τις τρύπες που του άνοιξαν οι τουρκικές σφαίρες κατά τη διάρκεια μαχών τμήματος του λόχου του ενάντια σε αλεξιπτωτιστές του Αττίλα, που είχαν πέσει στον κάμπο Κιόνελι - Πενταδάκτυλου και Τουρκοκυπρίων «μουτζαχετίν».
Μια άλλη αμοιβή που είχε δώσει η Πολιτεία στον μπαρουτοκαπνισμένο αξιωματικό ήταν η παραμονή του στον βαθμό του υπολοχαγού επί 15 χρόνια. Πότε; Τη στιγμή που άλλοι άκαπνοι, που δεν έριξαν ούτε μια τουφεκιά στον πόλεμο κατά του Τούρκου εισβολέα, έπαιρνα τα γαλόνια και τ’ αστέρια με τη σέσουλα. Υπήρξαν, δυστυχώς, πάρα πολλά τέτοια κρούσματα στην Εθνική Φρουρά. Τα είχα ζήσει προσωπικά και γνωρίζω από πρώτο χέρι τις προσπάθειες που είχε καταβάλει ο Αντρέας Αλωνεύτης -Υπουργός Άμυνας στην κυβέρνηση Βασιλείου- για να αρθούν πλείστες όσες αδικίες σε βάρος στελεχών του στρατεύματος, που είχαν αδικηθεί κατάφωρα από τις προηγούμενες κυβερνήσεις.
Ο Συνταγματάρχης Χρίστος Δαμιανίδης θυμάται…
Ο ίδιος ο Συνταγματάρχης Δαμιανίδης απέφυγε να μας εκφράσει δικαιολογημένα παράπονα για αδικίες των τότε κρατούντων σε βάρος του ιδίου και άλλων συναδέλφων του, που θεωρούνταν ως αντικυβερνητικοί. Συνάδελφοι, όμως, και στρατιώτες που τους είχε οδηγήσει σε μάχες κατά των Τούρκων, του πλέκουν το εγκώμιο και τονίζουν ότι πήγαινε πάντα μπροστά και όταν η αποστολή που αναλάμβανε ήταν δύσκολη, το ανέφερε στους στρατιώτες και τους ρωτούσε αν ήταν έτοιμοι να τον ακολουθήσουν. Τους ξεκαθάριζε, όμως, ότι αν τον ακολουθούσαν δεν θα ανεχόταν λιποταξίες. Ας παρακολουθήσουμε τα γεγονότα, όπως τα έζησε ο τότε υπολοχαγός Χρίστος Δαμιανίδης και μας τα αφηγήθηκε:
«Όταν άρχισε η εισβολή έφερα τον βαθμό του Υπολοχαγού και ήμουν Διοικητής του Λόχου Διοικήσεως και Αξιωματικός Επιστρατεύσεως του 231 Τάγματος Πεζικού, που είχε έδρα τον Άγιο Βασίλειο. Πρωί-πρωί άρχισα την επιστράτευση και γύρω στο μεσημέρι είχα τελειώσει. Πήρα τους τελευταίους επίστρατους και τους βοηθούς μου και με τρία στρατιωτικά αυτοκίνητα ανηφορίσαμε για τη Διάβαση Αγίου Παύλου. Βλέπαμε τα τουρκικά αεροπλάνα που βομβάρδιζαν και πολυβολούσαν, αλλά εμείς δεν δεχθήκαμε επίθεση. Φθάσαμε στη Διάβαση Αγίου Παύλου, όπου βρήκαμε τον Διοικητή του Τάγματος, Χαραμαρά Δημήτριο και τον Υποδιοικητή Καλυμάνη Νικόλαο. Δύο στοιχεία όλμου έβαλλαν κατά του υψώματος Καλαμπάκι, που ήταν επανδρωμένο από Τούρκους. Παρατήρησα ότι η απόσταση από το σημείο που ήταν οι όλμοι μέχρι το Καλαμπάκι ήταν μεγαλύτερη από το βεληνεκές τους και τα βλήματα που έριχναν δεν άγγιζαν τον στόχο τους. Το ανέφερα στον Διοικητή και μου είπε να αναλάβω εγώ τα δύο στοιχεία και να πλήξω το Καλαμπάκι. Μου έδωσε τους δύο όλμους με τα στοιχεία τους, κατέβηκα προς τη Σύσκληπο, σε σημείο που η απόσταση από το Καλαμπάκι ήταν μικρότερη του βεληνεκούς των όλμων και αρχίσαμε επιτυχείς βολές εναντίον του υψώματος.….».
* Από το υπό έκδοση βιβλίο του Χαράλαμπου Χαραλαμπίδη «Οι «ηττημένοι» νικητές».
