Ως
μικρογραφία της Ελλάδας εξετάζει το πρακτορείο Reuters σε εκτενές άρθρο
του τις κατηγορίες διαφθοράς και κακοδιαχείρισης δημόσιου χρήματος που
αντιμετωπίζει ο δήμαρχος του Καστελόριζου Παύλος Πανηγύρης, τονίζοντας
ότι οι προσπάθειες της Ελλάδας να εγκαταλείψει τον παλιό κακό εαυτό της,
καθρεφτίζονται σε ένα νησί 350 κατοίκων.
Το άρθρο ξεκινά υπενθυμίζοντας ότι το συγκεκριμένο απομονωμένο
αιγαιοπελαγίτικο νησί ήταν το σημείο που επέλεξε ο τότε πρωθυπουργός
Γιώργος Παπανδρέου για να «κηρύξει» την είσοδο της χώρας στο Διεθνές
Νομισματικό Ταμείο.«Αυτή η κουκκίδα
στο ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης έχει γίνει σύμβολο του αγώνα της
Ελλάδας να αντιμετωπίσει παλιά δεινά και να οικοδομήσει ένα καλύτερο»
συνεχίζει για να αναφερθεί στη συνέχεια στην υπόθεση του δημάρχου του
νησιού, ο οποίος βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δικαιοσύνη για υπόθεση
διαφθοράς και κακοδιαχείρισης δημόσιου χρήματος.
Ενα νησί - σύμβολο διαφθοράς
«Η οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα οδήγησε τους μόλις 350
κατοίκους τους νησιού να αμφισβητήσουν την πολιτική ελίτ που κυβερνούσε
το Καστελόριζο για 18 χρόνια». Ο δήμαρχος του νησιού Παύλος Πανηγύρης,
με απόφαση της Γενικής Γραμματέας της Διοίκησης Αιγαίου, παραπέμφθηκε με
βούλευμα για κακουργηματικές πράξεις διαφθοράς και υπεξαίρεσης.
Ο Πανηγύρης, ο οποίος μέχρι τώρα κέρδιζε τις εκλογικές αναμετρήσεις με
μεγάλα ποσοστά, αρνείται κάθε κακοδιαχείριση και, μιλώντας στο Reuters,
υποστηρίζει ότι οι ισχυρισμοί της υπεξαίρεσης και της απάτης είναι το
αποτέλεσμα βεντέτας που έχουν ξεκινήσει οι εχθροί του. Αν αθωωθεί,
σκοπεύει να επιστρέψει στη θέση του. Αν καταδικαστεί, αντιμετωπίζει
ποινή ισόβιας κάθειρξης.
«Για
πολλούς από τους κατοίκους αυτού του ελληνικού μικρόκοσμου», συνεχίζει
το δημοσίευμα, «η παραπομπή του άλλοτε παντοδύναμου δημάρχου,
αντικατοπτρίζει μια αλλαγή στάσης σε παράνομες πρακτικές, οι οποίες
συνήθως είναι γνωστές, αλλά σπάνια συζητιούνται. Μετά από δεκαετίες
σκανδάλων, που συγκαλύπτονταν, κάποιοι πολιτικοί αντιμετωπίζουν τώρα τη
δικαιοσύνη.
Στη συνέχεια ο αρθρογράφος αναφέρεται στις περιπτώσεις του Άκη Τσοχατζόπουλου και του Βασίλη Παπαγεωργόπουλου.
«Μια βαθιά χρεωμένη χώρα αντιμετωπίζει πίεση για μεταρρύθμιση της
οικονομίας της και το νομικό σύστημά της αρχίζει να παίρνει μια πιο
σκληρή γραμμή για τη διαφθορά», τονίζεται στο δημοσίευμα, ωστόσο «στο
Καστελόριζο, όπως ακριβώς και στην ευρύτερη Ελλάδα, οι προκλήσεις για
εδραιωμένα συμφέροντα και το υπάρχον σύστημα παραμένει μια λεπτή
ισορροπία».
«Η Αθήνα γνώριζε τι
συνέβαινε στο Καστελόριζο όπως οι Βρυξέλλες ήξεραν τι συνέβαινε στην
Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια, αλλά έκαναν τα στραβά μάτια», λέει ο Γιώργος
Λαζαράκης, σύμβουλος της πόλης του οποίου η οικογένεια κατέχει μια
ταβέρνα στο λιμάνι. «Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για το φαινόμενο Πανηγύρης,
συμπεριλαμβανομένου και εμού, για τη στήριξή του όλα αυτά τα χρόνια»,
συνεχίζει.
Το άρθρο φιλοξενεί επίσης
δηλώσεις υποστηρικτών του αποπεμφθέντος δημάρχου. Στο νησί, όπως και
στην ευρύτερη Ελλάδα η ισορροπία ανάμεσα στα εδραιωμένα συμφέροντα του
υπάρχοντος συστήματος και στην επιθυμία για αλλαγή είναι λεπτή,
επισημαίνεται.
Υπεράνω του νόμου και της τάξης
Στη συνέχεια το πρακτορείο κάνει μια αναδρομή στην ιστορία του νησιού
το οποίο κάποτε αριθμούσε 12.000 κατοίκους: «Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
ερήμωσε το νησί και οι περισσότεροι από τους κατοίκους του οδηγήθηκαν
στην ξενιτιά. Στη δεκαετία του 1980, όταν ιδρύθηκαν τακτικές αεροπορικές
και ακτοπλοϊκές συνδέσεις, το Καστελόριζο γνώρισε μια μικρή τουριστική
ανάπτυξη. Το 1991 γυρίστηκε εκεί η βραβευμένη με Όσκαρ ιταλική ταινία
Mediterraneo φέρνοντας περισσότερους επισκέπτες. Οι τιμές των ακινήτων
ανέβηκαν, μόνο που αγοραστές και πωλητές αντιμετώπισαν το σημαντικό
πρόβλημα που χαρακτηρίζει συνολικά την Ελλάδα. Δεν υπάρχει αξιόπιστο ή
εύκολα αναζητήσιμο κτηματολόγιο.
«Η
Ελλάδα έλαβε επιδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη δεκαετία του 1980
για τη δημιουργία ενός επίσημου συστήματος καταγραφής ιδιοκτησίας της
γης, εξακολουθεί ωστόσο να αγωνίζεται να βάλει μια τάξη».
Στο Καστελόριζο, όπως κι αλλού, κάποιοι εκμεταλλεύτηκαν έναν νόμο που
επιτρέπει σε οποιονδήποτε να διεκδικήσει την κυριότητα ενός οικοπέδου
αχρησιμοποίητων εκτάσεων, παρουσιάζοντας δύο μάρτυρες για να στηρίξουν
τον ισχυρισμό τους και την απόκτηση πιστοποιητικού φορολογικής
επαλήθευσης κυριότητας του ακινήτου από ένα δήμαρχο ή δημοτική αρχή.
«Η μέθοδος είναι απλή -θα έχετε δύο μάρτυρες να υπογράψουν ένα έγγραφο
λέγοντας ότι στην οικογένειά σας ανήκει ένα κομμάτι της ιδιοκτησίας για
μεγάλο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια θα πάτε σε ένα συμβολαιογράφο
και στο μητρώο η περιουσία θα περάσει στο όνομά σας», λέει ένας Ελληνας
δικηγόρος που μιλάει στο Reuters.
Τα
τελευταία πέντε χρόνια περίπου 500 τίτλοι ιδιοκτησίας έχουν αλλάξει
χέρια στο νησί, σύμφωνα με τα αρχεία στο νησί της Ρόδου, που είναι το
διοικητικό κέντρο της περιοχής. Ο αριθμός είναι εξαιρετικά μεγάλος για
ένα μικρό νησί που επιβιώνει από κρατικές επιχορηγήσεις και από λίγους
μήνες τουρισμού».
Μια χώρα - όμηρος των καλών προθέσεων
Η δίκη του Πανηγύρη για διαφθορά έχει οριστεί για τον Σεπτέμβριο. Μια
ξεχωριστή δίκη για υπόθεση πλαστογραφίας και παραποίησης επίσημων
εγγράφων αναμένεται να εκδικαστεί μέσα στον Ιούνιο.
«Καθώς η υπόθεσή του εκκρεμεί, ενεργεί σαν να είναι ακόμη δήμαρχος με
αποτέλεσμα το νησί να βρίσκεται υπό ομηρία και να υποφέρουμε όλοι» λέει
κάτοικος του νησιού, αντικατοπτρίζοντας πώς αντίστοιχα προβλήματα
ταλανίζουν γενικά τη χώρα: «Για μένα, το πραγματικό νόημα των λέξεων
ελληνική δημοκρατία και δικαιοσύνη θα κριθούν από αυτό που θα συμβεί στο
Καστελόριζο», προσθέτει.
Οι
επικριτές υποστηρίζουν ότι η Αθήνα επιτρέπει στο νησί να παραβιάζει τους
νόμους επί δεκαετίας, κυρίως από συμπάθεια προς την προβληματική
ιστορία του και την προκλητική γεωγραφική του θέση.
Αντίστοιχα προβλήματα ταλανίζουν και την υπόλοιπη Ελλάδα. Τρόικα, ΔΝΤ
και ΕΚΤ πιέζουν την ελληνική κυβέρνηση να αντιμετωπίσει τη διαφθορά και
τη φοροδιαφυγή θεωρώντας τα παραπάνω σημεία – κλειδί για την επιτυχία
των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της χώρας.
Αλλά η μετατροπή των καλών προθέσεων σε πρακτικές βελτιώσεις θέλουν
χρόνο και χρήμα. Στη Ρόδο, για παράδειγμα, τα αρμόδια κρατικά όργανα
υποστηρίζουν ότι δεν έχουν το κατάλληλο προσωπικό για να ερευνήσουν όλες
τις υποθέσεις διαφθοράς στο Καστελόριζο.
«Στο νησί συμβαίνουν τρελά πράγματα» λέει η Καίτη Μπαλατσούκα,
επικεφαλής της κρατικής δασικής υπηρεσίας η οποία κατέχει την πλειοψηφία
της γης στο νησί «Οι κάτοικοι αγνοούν κάθε νόμο και τάξη»
Η κ. Μπαλατσούκα δήλωσε ότι το τμήματα της μέχρι στιγμής έχει
διερευνήσει πολλές περιπτώσεις καταπάτησης κρατικής γης και ήδη έχουν
υποβληθεί τρεις μηνύσεις. «Μέχρι στιγμής έχουμε ασχοληθεί με 14
υποθέσεις και είμαι σίγουρη ότι θα προκύψουν πολλές περισσότερες»
καταλήγει.
