Τεράστιες ποσότητες πυρομαχικών βρίσκονται στο βυθό της θαλάσσιας περιοχής Ζυγίου και αποτελούν απειλή για ανθρώπους, αλιεία, περιβάλλον αλλά και για τις υποδομές φυσικού αερίου, σύμφωνα με έκθεση του ΓΕΕΦ.
Πρόκειται για βλήματα όλμων, νάρκες, χειροβομβίδες, πυραύλους, ρουκέτες και βομβίδες αρμάτων.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι τα θαλάσσια ρεύματα δυνατόν να παρασύρουν πυρομαχικά μέχρι και την ακτή, και να διατρέξουν άμεσο κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Κίνδυνο για τη ζωή τους αντιμετωπίζουν επίσης οι ψαράδες που αλιεύουν στην περιοχή. Αξιοσημείωτο είνται το γεγονός ότι δεν μπορεί να προσδιοριστεί μετά βεβαιότητας, η γεωγραφική θέση των πυρομαχικών.
Σε κίνδυνο τίθεται, εξάλλου, και η ενεργειακή ασφάλεια, αφού στη συγκεκριμένη περιοχή σχεδιάστηκε θα κατασκευαστεί το τερματικό και μέσω θαλάσσης θα περάσουν αγωγοί φυσικού αερίου. Αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα, ελλοχεύει κίνδυνος έκρηξης κατά τη διάρκεια των εργασιών.
Σε δηλώσεις του, ο Υπουργός Άμυνας, Φώτης Φωτίου ανέφερε ότι το θέμα συζητήθηκε στην τελευταία συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, το οποίο και αποφάσισε όπως διοριστεί ομάδα ξένων εμπειρογνώμων, οι οποίοι θ’ αξιολογήσουν την όλη κατάσταση και θα προβούν σε εισηγήσεις σε σχέση με ενέργειες που πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα.
Παράλληλα, το Υπουργείο Άμυνας έχει έρθει σε επαφή με τις αρχές του Ισραήλ και της Ελλάδας, χώρες οι οποίες αντιμετώπισαν παρόμοια ζητήματα ζητώντας τη συνδρομή τους για αντιμετώπιση του ζητήματος, ενώ για τον ίδιο σκοπό ο Υπουργός Άμυνας θα έχει από Δευτέρας επικοινωνία με τον ΟΑΣΕ, ο οποίος εξειδικεύεται σε τέτοια θέματα, προκειμένου να ζητήσει ανάλογη βοήθεια.
Ο κ. Φωτίου εξήγησε ότι το όλο θέμα προέκυψε μετά που τα ΗΕ ζήτησαν από τις κυπριακές Αρχές, όπως και από πολλές άλλες χώρες, στοιχεία σε σχέση με την πιθανή ύπαρξη χημικών πυρομαχικών ή τυχόν πόντιση τους στη θάλασσα, καθώς τέτοιες περιπτώσεις έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Ο κ. Φωτίου είπε ότι το ΥΠΑΜ ζήτησε σχετική ενημέρωση από το ΓΕΕΦ και πως με βάση την ενημέρωση που λήφθηκε από το ΓΕΕΦ, φαίνεται ότι κατά την περίοδο 1980 – 1993 η ΕΦ πόντιζε στη θάλασσα ποσότητες πυρομαχικών. «Φαίνεται ναι ότι υπάρχει μεγάλη ποσότητα τέτοιων πυρομαχικών, διαφόρων τύπων, τα οποία είχαν ποντιστεί στην ευρύτερη περιοχή Ζυγίου» δήλωσε.
«Θα κάνουμε ό,τι είναι δυνατό και ό,τι επιβάλλεται. Είναι ένα ευαίσθητο θέμα που ήρθε στην αντίληψη μας τώρα. Πάνω απ’ όλα εκείνο που έχει σημασία είναι η ασφάλεια των πολιτών, οι κίνδυνοι για το περιβάλλον αλλά και το κατά πόσο επηρεάζονται οι ενεργειακοί σχεδιασμοί» επεσήμανε.
Ερωτηθείς γιατί η ΕΦ ακολουθούσε αυτή την πρακτική μέχρι το 1993, ο κ. Φωτίου ανέφερε πως επρόκειτο για μια πρακτική που ακολουθούσαν πολλές χώρες και η οποία έχει απαγορευτεί από το 1993. Σημείωσε πως κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει την κατάσταση αυτών των πυρομαχικών ή ακόμα και που βρίσκονται μετά από τόσα χρόνια.
Υπογράμμισε δε πως εκείνο που προέχει αυτή τη στιγμή «είναι να ληφθούν κάποια μέτρα για να μην κινδυνεύσει κόσμος», αναφέροντας πως ο ίδιος θα μιλήσει και με τον Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος καθώς πρόκειται για μια περιοχή η οποία χρησιμοποιείται ευρέως για σκοπούς αλιείας, με στόχο να εξετάσουν το κατά πόσο πρέπει να ληφθούν σχετικά μέτρα.
Τι λένε οι ειδικοί
Το Σίγμα επικοινώνησε με τον πυροτεχνουργό Αντώνη Σιακαλλή ο οποίος επισήμανε τα εξής:
- Η εκρηκτική ύλη δεν διαβρώνεται.
- Τα πυρομαχικά δεν εκρύγνεινται από μόνα τους.
- Σε περίπτωση που παρενοχληθούν, μπορεί να εκραγούν.
- Πρέπει να γνωστοποιηθεί το βάθος πόντισης των πυρομαχικών.
- Έχει μεγάλη σημασία ο τρόπος πόντισης.
- Εάν τα πυρομαχικά ποντίστηκαν σε κιβώτια ή διασκορπισμένα.
- Η καταστροφή τους επιβάλλεται να γίνει στη ξηρά.
