20 Ιουνίου 2013

Χωρίς συμβολισμούς, αλλά με οράματα

Τον περιορισμό του αμερικανικού πυρηνικού οπλοστασίου υποσχέθηκε ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα κατά την ομιλία του στο Βερολίνο. ΗΠΑ και Γερμανία διαπραγματεύονται σήμερα ως ίσος προς ίσον, εκτιμούν οι αναλυτές.Ήταν η κορύφωση της επίσκεψής του στο Βερολίνο. Η ομιλία του Μπαράκ Ομπάμα στον τόπο όπου 50 χρόνια πριν ο Τζον Φ. Κένεντι είπε το περίφημο «Ich bin ein Berliner» («Είμαι βερολινέζος») και ο Ρόναλντ Ρέιγκαν κάλεσε το 1987 τον τότε σοβιετικό πρόεδρο «να γκρεμίσει αυτό το τείχος», δεν διακρίθηκε για τους ιστορικούς συμβολισμούς της.

Από την πτώση του Τείχους στην Αραβική Άνοιξη
Μέρκελ και Ομπάμα επανέλαβαν πολλές φορές της αφοσίωσή τους στην αμερικανογερμανική φιλία
Μέρκελ και Ομπάμα επανέλαβαν πολλές φορές της αφοσίωσή τους στην αμερικανογερμανική φιλία
Ο Μπαράκ Ομπάμα απέδειξε για άλλη μια φορά την ρητορική του δεινότητα και κατάφερε να ενθουσιάσει τους οικοδεσπότες αλλά και το πλήθος που παρακολούθησε την ομιλία του. Ωστόσο, η σημερινή ομιλία του ελάχιστα θύμισε το «μανιφέστο» του υποψηφίου των Δημοκρατικών, το 2008.

«Κανένα τείχος δεν μπορεί να σταθεί εμπόδιο στη λαχτάρα για ειρήνη, ελευθερία και δικαιοσύνη», υπογράμμισε στην ομιλία του ο αμερικανός πρόεδρος, «χτίζοντας» τη γέφυρα του χθες με το σήμερα. Από την πτώση του Τείχους στην Αραβική Άνοιξη. Ελευθερία και αγώνας για την αντιμετώπιση της φτώχιας, σεβασμός των μειονοτήτων, ισότητα ευκαιριών και ανεκτικότητα ήταν οι λέξεις κλειδιά στην ομιλία του. Το πολιτικό του πρόταγμα, ο περιορισμός του πυρηνικού οπλοστασίου ακόμη και κατά το ένα τρίτο, όπως είπε. Αναλυτές εκτιμούν ότι δεν ήταν τυχαία η επιλογή του Βερολίνου για την διατύπωση της αμερικανικής πρότασης. Ο Ομπάμα δεσμεύθηκε να αρχίσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα για την επίτευξη αυτού του στόχου. Η ασφάλεια των ΗΠΑ και των συμμάχων της μπορεί να διασφαλιστεί ακόμη και με ισχυρή μείωση των πυρηνικών όπλων, τόνισε ο αμερικανός πρόεδρος.

Και με την «ανάγνωση» αυτή συμφωνούν και πολλοί ειδικοί, που υπενθυμίζουν ότι τους «σύγχρονους πολέμους» οι Αμερικανοί τους διεξάγουν πλέον με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και μέσω ίντερνετ. Και ακριβώς στο τελευταίο αυτό πεδίο υπογραμμίστηκαν, οι διαφορές μεταξύ Ουάσιγκτον και Βερολίνου. Ο λόγος για το Prism, το πρόγραμμα παρακολουθήσεων του ίντερνετ από την NSA, από το οποίο φέρεται να έχει επωφεληθεί και η Γερμανία. Στην κοινή συνέντευξη τύπου, είδαμε τον αμερικανό πρόεδρο να υπερασπίζεται το πρόγραμμα και εξηγεί πως δεν παρακολουθείται κάθε email και την καγκελάριο Μέρκελ να αμφισβητεί την αναλογικότητα του αμερικανικού συστήματος παρακολούθησης.

Ο Μπαράκ Ομπάμα δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στο Γκουαντάναμο, επαναλαμβάνοντας ότι θα εντείνει τις προσπάθειές του για το κλείσιμο του κέντρου κράτησης. Και ο ίδιος γνωρίζει ότι το θέμα αυτό έχει πλήξει σε μεγάλο βαθμό την πολιτική του αξιοπιστία.
 
Φίλοι με κοινά, αλλά και διαφορετικά συμφέροντα
Η επίσκεψη Ομπάμα στο Βερολίνο ήλθε να αναθερμάνει τις δύσκολες αμερικανογερμανικές σχέσεις
Η επίσκεψη Ομπάμα στο Βερολίνο ήλθε να αναθερμάνει τις "δύσκολες" αμερικανογερμανικές σχέσεις
Ο αμερικανός πρόεδρος δεν μπήκε στον πειρασμό της διατύπωσης μιας πρότασης με διαχρονική συμβολική διάσταση, όπως οι Κένεντι και Ρέιγκαν σε πολύ διαφορετικά διεθνή συμφραζόμενα. Πιθανότατα, η ομιλία του δεν θα περάσει στα βιβλία της Ιστορίας. Και εάν υπάρχει ένα σημείο που θα μπορούσε να διεκδικήσει «ιστορικότητα» είναι το όραμά του για έναν κόσμο απαλλαγμένο από πυρηνικά όπλα. Αλλά ακόμη και αυτόν τον ιστορικό στόχο τον είχε διακηρύξει για πρώτη φορά στην Πράγα πριν από τέσσερα χρόνια. Μένει η επιδιωκόμενη ευρωαμερικανική ζώνη ελευθέρου εμπορίου, που μπορεί ως τίτλος να μην συγκινεί τους ιστορικούς, θα συμβάλει ωστόσο αποφασιστικά στη σύσφιγξη των ευρωαμερικανικών σχέσεων και στην οικονομική ανάπτυξη των ΗΠΑ και της ΕΕ.

Η επίσκεψη Ομπάμα στο Βερολίνο ήλθε να αναθερμάνει τις "δύσκολες"         αμερικανογερμανικές σχέσεις που όμως δεν έχουν πλέον την ίδια ταυτότητα που είχαν τις προηγούμενες δεκαετίες. «Η Γερμανία δεν χρειάζεται σήμερα την αμερικανική στρατιωτική προστασία και οι ΗΠΑ δεν χρειάζονται πλέον ανάχωμα στον κομμουνισμό», παρατηρεί γερμανός σχολιαστής. Ουάσιγκτον και Βερολίνο διαπραγματεύονται σήμερα ως ίσος προς ίσον. Ως φίλοι, με κοινά, αλλά και διαφορετικά, ενίοτε συγκρουόμενα συμφέροντα. Μέρκελ και Ομπάμα επανέλαβαν πολλές φορές της αφοσίωσή τους στην αμερικανογερμανική φιλία. Η Αμερική δεν αποστασιοποιείται από την Ευρώπη και τη Γερμανία στα συμφραζόμενα της στροφής της προς την Ασία. Αντίθετα ζητά από το Βερολίνο και τους Ευρωπαίους να αναλάβουν μεγαλύτερη διεθνή ευθύνη. Και εάν πιστέψουμε τον αμερικανό πρώην πρεσβευτή στη γερμανική πρωτεύουσα Τζον Κόρνμπλουμ, ο πρόεδρος Ομπάμα βλέπει στο πρόσωπο της καγκελαρίου Μέρκελ την ντε φάκτο ηγεσία της ΕΕ, τουλάχιστον στην παρούσα φάση.
Σταμάτης Ασημένιος
Υπεύθ. Σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου