20 Ιουνίου 2013

«Μετά τον Ερντογάν τι;». Ένα βιβλίο για τη ρεβάνς του πολιτικού Ισλάμ και μια ακτινογραφία της τουρκικής οικονομίας

http://1.bp.blogspot.com/-6h29iONvkqA/UXt9K_rWulI/AAAAAAACgp0/oOAbw-2H0iQ/s1600/assets_LARGE_t_942_43501328.JPG
Με τον τίτλο-ερώτημα «Μετά τον Ερντογάν τι;» κυκλοφόρησε το βιβλίο του δημοσιογράφου Σταύρου Λυγερού και του καθηγητή Κώστα Μελά από τις εκδόσεις Λιβάνη, συμπίπτοντας με τις συγκεντρώσεις αμφισβήτησης του Τούρκου πρωθυπουργού, αλλά και με τις αντιδιαδηλώσεις υποστήριξής του.Ο Σταύρος Λυγερός αναλύει τον ακήρυχτο πόλεμο νεοοθωμανών- κεμαλικών με τις εκλογικές μάχες, τα δημοψηφίσματα, τις πολιτικές ίντριγκες, τη διαπλοκή κράτους και παρακράτους, τις ισλαμικές αδελφότητες, τους βαρόνους των μίντια, τις δικαστικές διώξεις, τις συνωμοσίες των στρατηγών, τις προβοκάτσιες, τις δολοφονίες, τις απόπειρες πραξικοπήματος και την πολιτική λύση του κουρδικού,μετά από 30 χρόνια πόλεμο εναντίον των ανταρτών.
Φωτίζει τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην Ανατολική Μεσόγειο σε σχέση με την ανακάλυψη ενεργειακών πηγών, την Αραβική 'Ανοιξη, την ισραηλινή πολιτική, την υπαγωγή της Κύπρου σε Μνημόνιο και αποδομεί το στερεότυπο περί «εξημέρωσης του θηρίου» και «καλού Ερντογάν –κακών στρατηγών».

Ειδικότερα, στο πρώτο μέρος με τίτλο «Η ρεβάνς του πολιτικού Ισλάμ» εξετάζει, μεταξύ άλλων, την παρακμή του κεμαλισμού, την τουρκική εκδοχή του πολιτικού Ισλάμ, τον ανατολίτικο νεοφιλελευθερισμό του Οζάλ, το βαθύ κράτος, τη νύχτα στο Σουσουρλούκ όπου ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα έδειξε τη συνύπαρξη αξιωματούχων των δυνάμεων ασφαλείας με το κοινό έγκλημα, τις αποκαλύψεις των στελεχών του σχεδίου «Βαριοπούλα» για τον εμπρησμό των δασών στα ελληνικά νησιά με παράλληλη πρόκληση θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο, την συνωμοτική οργάνωση Εργένεκον, την αμφιθυμία της Ουάσινγκτον, το ρόλο της ισλαμικής αδελφότητας του ιμάμη διανοούμενου Γκιουλέν που διεισδύει παντού χάρη στην κοινωνική πρόνοια και το διάλογο με το δυτικό πολιτισμό.

Στο δεύτερο μέρος με τίτλο «ΑΟΖ, Κύπρος και διενέξεις στη Μεσόγειο», σχολιάζει το αυτοκρατορικό σύνδρομο, τη θεωρία περί μηδενικών προβλημάτων του υπουργού Εξωτερικών Νταβούτογλου που μάλλον περισσότερα μέτωπα άνοιξε παρά έκλεισε, το ρήγμα με το Ισραήλ και τη συγγνώμη, τη μετατροπή της ΑΟΖ σε ιδεολόγημα. Εξηγεί τη θέση- κλειδί του Καστελλόριζου, προειδοποιεί για το δούρειο ίππο της συνεκμετάλλευσης και τις παγίδες μιας προσφυγής στη Χάγη.

Στο τρίτο μέρος με τίτλο «Το καρκίνωμα του Κουρδικού» αναφέρεται στη δολοφονία του Οζάλ ο οποίος ξεκίνησε πρώτος την πολιτική λύση, στην απαγωγή του αρχηγού του ΡΚΚ Οτσαλάν μετά την καταφυγή στην Αθήνα, στη διαφυγή του στην ελεγχόμενη από τις ΗΠΑ Κένυα, και την προωθούμενη πολιτική συνδιαλλαγής με την απόσυρση των ανταρτών και τις συζητήσεις για κατ΄οίκον περιορισμό του ιστορικού ηγέτη - ως αντάλλαγμα της ειρήνευσης .

Στο τέταρτο μέρος με τίτλο «Ακτινογραφώντας την τουρκική οικονομία» ο Κώστας Μελάς παρουσιάζει ένα πλούτο στοιχείων για τα μεγέθη, τη δυναμική και τις αντιφάσεις της τουρκικής οικονομίας, επισημαίνοντας ότι αυτό που είναι το πλεονέκτημα του τουρκικού μοντέλου- η εισροή ξένου κεφαλαίου- συνιστά και την αχίλλειο πτέρνα του, αφού η φούσκα θα σκάσει μόλις σταματήσει η εισροή. Ειδικό βάρος δίνει στη μελέτη του τραπεζικού τομέα. Ο αμύητος αναγνώστης μαθαίνει για το κυριαρχικό ρόλο του στρατού όχι μόνο στη διασφάλιση του κοσμικού χαρακτήρα του κράτους αλλά και στην οικονομία: Η πρώτη ευθεία παρέμβαση των ενόπλων δυνάμεων στην οικονομική ζωή της Τουρκίας ήταν η δημιουργία του Ιδρύματος Αλληλοβοήθειας Στρατού το 1961 λίγους μήνες, δηλαδή, μετά το πραξικόπημα του 1961, με εισφορά 10 % από το μισθό των 80.000 αξιωματικών.

Σύντομα, με τις διάφορες παραχωρήσεις όλων των κυβερνήσεων, έφθασε να είναι ένας από τους μεγαλύτερους επιχειρηματικούς ομίλους, ελέγχοντας την τουρκική αυτοκινητοβιομηχανία, το εμπόριο τρακτέρ, την παραγωγή τσιμέντου. Το Ίδρυμα έφτιαξε ασφαλιστική εταιρεία και εταιρεία τροφίμων, απέκτησε το 20 % πετροχημικής εταιρείας, το 8 % της κρατικής εταιρείας πετρελαίου, το 7 % της εταιρείας ελαστικών Γκούντγιαρ και το 42 % της γαλλικής Ρενώ για τη δημιουργία τουρκικής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Καταγράφει την αλλαγή αναπτυξιακού προτύπου στις δεκαετίες 1980- 1990 με τη μείωση μισθών αλλά και φορολογικών συντελεστών, τη δεκαετία των κρίσεων 1990- 2000 με τη μείωση της ανεργίας αλλά την άνοδο του πληθωρισμού στο… 80 % και την ανάπτυξη μιας μουσουλμανικής επιχειρηματικής τάξης που στήριξε το κόμμα του Ερντογάν. Η οικονομική κρίση του 2001 υποχρέωσε την Τουρκία να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προχωρώντας σε ραγδαίες ιδιωτικοποιήσεις. Ο καθηγητής παραθέτει μια αναλυτική λίστα των 190 κρατικών εταιρειών που πουλήθηκαν σε ιδιώτες.Το 1999- 2001 επιβλήθηκε το 17ο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής μετά τον κλονισμό της οικονομίας από την πολιτική παροχών της κυβέρνησης Ερμπακάν. Οι κυβερνήσεις του Ερντογάν εφήρμοσαν κατά γράμμα το πρόγραμμα, παρά τα αντιθέτως λεγόμενά του: «Το ΔΝΤ δεν αποχώρησε – ούτε το έδιωξε ο Ερντογάν. Απλώς το πρόγραμμα έληξε το 2008 και το ΔΝΤ συνεχίζει να παρακολουθεί την οικονομική κατάσταση στην Τουρκία» τονίζει ο συγγραφέας.

Τελικά, στο απόηχο της δυτικότροπης εξέγερσης στην πλατεία Ταξίμ με αφορμή την ισλαμική ατζέντα του Ερντογάν, ( γεγονός που επαναφέρει τα συστημικά όρια ελευθερίας στη γείτονα χώρα ), ας θυμηθούμε τα παρατιθέμενα ιστορικά λόγια του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, ο οποίος διετέλεσε Πρωθυπουργός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας: «Εάν εφαρμόσουμε τη δημοκρατία όπως μας ζητάει η Ευρώπη, θα διαλυθούμε ως κράτος - και αυτό δεν θα το αφήσουμε να συμβεί»… Είναι 563 διδακτικές σελίδες.΄
http://www.express.gr/news/ellada/717117oz_20130620717117.php3