19 Φεβρουαρίου 2013

Τοπίο στην ομίχλη

Οι ΗΠΑ διστάζουν, η Τουρκία έχει δεύτερες σκέψεις, το Ισραήλ είναι βυθισμένο σε στρατηγική αμηχανία: Είναι κάτι παραπάνω από φανερό ότι ουδείς είναι βέβαιος ότι μπορεί να θέσει καθοριστικά τη σφραγίδα του στις εξελίξεις στη Συρία την επόμενη μέρα της πτώσης του πολιορκημένου καθεστώτος Ασαντ.Η αβεβαιότητα αυτή είναι και ο ισχυρότερος παράγων της παράτασης της παραμονής στην εξουσία του Μπααθικού Καθεστώτος, πολύ περισσότερο από τη στήριξη των μειονοτήτων της χώρας -Αλαουίτες Μουσουλμάνοι, Δρούζοι, Χριστιανοί και Κούρδοι-, της βοήθειας που εξακολουθεί να παρέχει η Τεχεράνη αλλά και της ολοένα πιο χλιαρής στήριξης της Μόσχας.Δίχως αμφιβολία οι εσωτερικές εξελίξεις στην Αίγυπτο και στην Τυνησία -η σε σχετικά δηλαδή σύντομο χρονικό διάστημα καταγραφή αμφισβήτησης των κυβερνήσεων που κατά κοινή αποδοχή ανήκουν στο μετριοπαθές πολιτικό Ισλάμ- συμβάλλουν στην περίσκεψη για περαιτέρω εμπλοκή στη Συρία.

Αν δηλαδή η δυναμική αυταρχικής και συντηρητικής ισλαμικής εκτροπής καταγράφεται ξεκάθαρα στην Τύνιδα και στο Κάιρο, ποιος μπορεί να εγγυηθεί για το τι θα συμβεί στη Συρία, όπου η εξέγερση έχει πάρει τη μορφή εμφύλιας σύγκρουσης ανάμεσα στη σουνιτική αραβική πλειοψηφία από την μια μεριά και τις μειονότητες από την άλλη μεριά, που ταυτίζουν τα ζωτικά τους συμφέροντα με το καθεστώς Ασαντ;

Είναι βέβαιο ότι η παράταση της αβεβαιότητας στη Συρία ενισχύει εξ αντικειμένου τον καταλυτικό παρεμβατικό ρόλο της Σαουδικής Αραβίας, του Κατάρ και των άλλων κρατών του Κόλπου που προωθούν ένα ισλαμικό μοντέλο που μόνο ανησυχία μπορεί να εμπνεύσει όχι μόνον στη Δύση και στο Ισραήλ αλλά και στην ίδια την Τουρκία του Ερντογάν.

Ο κίνδυνος είναι ορατός: Αν το 2011 υπήρχαν προσδοκίες και αυταπάτες ότι το Πολιτικό Ισλάμ στην Τυνησία και στην Αίγυπτο θα καλύψει μέσα σε μερικούς μήνες την απόσταση που χώριζε τον Ερμπακάν από τον Ερντογάν, στην Τουρκία σήμερα η πιο συντηρητική κυβερνητική μορφή του Σουνιτικού Ισλάμ, αυτή της Αραβικής Χερσονήσου, κινδυνεύει να κυριαρχήσει στη Συρία και να ανατρέψει πλήρως περιφερειακές ισορροπίες αλλά και να εκτρέψει από την πορεία της τη δυναμική εκδημοκρατισμού της Αραβικής Ανοιξης.

Διαμορφώνεται δηλαδή ένα περιφερειακό τοπίο όπου τίποτε δεν είναι δεδομένο: Ούτε οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, ούτε οι σχέσεις Ουάσιγκτον - Τεχεράνης, ούτε η τελική στάση της Μόσχας, ενώ ουδείς μπορεί να αποκλείσει έξωθεν επέμβαση στη συριακή σύγκρουση με άγνωστη επί του παρόντος τη σύνθεση του «συνασπισμού προθύμων» που θα την υλοποιήσει.

Οι περιπλοκές στην Τυνησία και την Αίγυπτο δεν είναι οι μόνες μη αναμενόμενες και απευκταίες για τη Δύση παρενέργειες της Αραβικής Άνοιξης που καταγράφονται: Ολόκληρη η Υποσαχάρια Αφρική, από το Σουδάν, το Τσαντ, τον Νίγηρα και το Μαλί μέχρι τη Μαυριτανία και τη Νιγηρία, βρίσκεται στη σκιά μιας υπερδραστηριοποίησης ακραίων φονταμενταλιστικών οργανώσεων τύπου Αλ Κάιντα που καλύπτουν το κενό το οποίο δημιουργήθηκε από την κατάρρευση του καθεστώτος Καντάφι στη Λιβύη, που επένδυε στις φυλετικές-θρησκευτικές αντιθέσεις της περιοχής.

Οι ΗΠΑ, βραχυκυκλωμένες από τη δημοσιονομική κρίση, δεν θέλουν και δεν μπορούν να εμπλακούν σε νέα μέτωπα μετά την αποχώρηση από το Ιράκ και την εν εξελίξει απεμπλοκή από το Αφγανιστάν, και η Γαλλία μόνη της χωρίς τη στήριξη της Γερμανίας και της Ε.Ε. προσπαθεί να σταθεροποιήσει τη γαλλόφωνη Υποσαχάρια Αφρική...
Ολα δείχνουν ότι στη Συρία η δυναμική των εξελίξεων είναι εκτός ελέγχου.
 
Ολα στον αέρα...
Διαμορφώνεται δηλαδή ένα περιφερειακό τοπίο όπου τίποτε δεν είναι δεδομένο: Ούτε οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, ούτε οι σχέσεις Ουάσιγκτον - Τεχεράνης, ούτε η τελική στάση της Μόσχας, ενώ ουδείς μπορεί να αποκλείσει έξωθεν επέμβαση στη συριακή σύγκρουση με άγνωστη επί του παρόντος τη σύνθεση του «συνασπισμού προθύμων» που θα την υλοποιήσει.

  Γ.ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ
Kapopoulos@pegasus.gr