ΡΕΥΜΑ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΕΥΡΩ!
Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ*
«Μετά την παραίτηση του Πάπα, ο Μπερλουσκόνι μοιάζει 20 χρόνια μεγαλύτερος». Η παρατήρηση του Αντόνιο Πολίτο προφανώς δεν σχετιζόταν με τα θρησκευτικά συναισθήματα του πρώην πρωθυπουργού. Ο πολιτικός σχολιαστής αναφερόταν στην ξαφνική μετακίνηση των τηλεοπτικών φακών από τις βουλευτικές εκλογές της 24ης και 25ης Φεβρουαρίου στους διαδρόμους του Βατικανού. Μια εξέλιξη εξόχως αρνητική για τον αυτοκράτορα των ιταλικών μίντια, για τον οποίο έχει ειπωθεί ότι νιώθει τόσο άνετα στο στούντιο όσο ένιωθε ο Φρεντ Αστέρ στην πίστα. Απέναντί του, ο αρχηγός του Δημοκρατικού Κόμματος Πιερλουίτζι Μπερσάνι, ο παλιός δάσκαλος με την πληκτική ταπεινότητα, και ο Μάριο Μόντι, ο απερχόμενος τεχνοκράτης με το στυφό ύφος, μοιάζουν έξω από τα νερά τους.
Η επικοινωνιακή υπεροχή του Μπερλουσκόνι ήταν ένας από τους παράγοντες -όχι ο σημαντικότερος-
που οδήγησαν στην απροσδόκητη πολιτική του νεκρανάσταση. Κατά την
έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας, ο 76χρονος πολιτικός, χτυπημένος
από τα σεξουαλικά και άλλα σκάνδαλα για τα οποία έγινε παγκοσμίως
διαβόητος, έμοιαζε με πολιτικό πτώμα. Μέσα σε τρεις εβδομάδες, ωστόσο,
το δημοσκοπικό προβάδισμα 10 ή και 15 μονάδων, που απολάμβανε η Κεντροαριστερά, συρρικνώθηκε στις 5 με 6 μονάδες. Από την προπερασμένη Παρασκευή, οι δημοσκοπήσεις επισήμως απαγορεύονται στην Ιταλία, αλλά, αν κρίνουμε από το ύφος των ρεπορτάζ, το κλείσιμο της ψαλίδας φαίνεται ότι συνεχίστηκε.
Σενάριο ακυβερνησίας
Είναι
αλήθεια ότι ο ισχυρά πλειοψηφικός εκλογικός νόμος δίνει στο Δημοκρατικό
Κόμμα τη δυνατότητα να αποκτήσει πλειοψηφία στη Βουλή ακόμη και με
ελάχιστη διαφορά ψήφων έναντι του Μπερλουσκόνι. Ωστόσο, η Κεντροδεξιά είναι πολύ πιθανό να πλειοψηφήσει στη Γερουσία,
η οποία έχει ισοδύναμες νομοθετικές εξουσίες με τη Βουλή, καθιστώντας
πρακτικά ακυβέρνητη την Ιταλία ακόμη και από μία συμμαχία Μπερσάνι - Μόντι. Μάλιστα, τις τελευταίες ημέρες άρχισε να συζητείται σοβαρά στον ιταλικό Τύπο το ενδεχόμενο να έρθει πρώτος ο Μπερλουσκόνι όχι μόνο στη Γερουσία, αλλά και στη Βουλή. Ο ίδιος ο Μπερσάνι πρέπει να ταράχτηκε αρκετά ώστε να δηλώσει ότι «αν νικήσει ο Μπερλουσκόνι, τότε η χώρα θα τσακιστεί πάνω σε τοίχο».
Την απροσδόκητη αβεβαιότητα ενισχύει ο «άγνωστος Χ» της αναμέτρησης, που ακούει στο όνομα Μπέπε Γκρίλο. Ο δημοφιλής κωμικός, που ίδρυσε το «Κίνημα των Πέντε Αστέρων» με συνθήματα εναντίον του «πολιτικού κατεστημένου» και της Ε.Ε.,
οργώνει την ιταλική χερσόνησο, συγκεντρώνοντας ενθουσιώδη πλήθη, στα
οποία κυριαρχούν νεανικά πρόσωπα. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έφεραν τον
Γκρίλο στην τρίτη θέση, με σημαντική διαφορά από τον Μόντι και ποσοστά
της τάξης του 16% έως και 18%. Ούτε οι ακρότητες του ηθοποιού που ευχήθηκε «να βομβαρδίσει η Αλ Κάιντα το κοινοβούλιο» στάθηκαν ικανές να ανακόψουν τη δυναμική του.
Πριν
από δύο περίπου χιλιετίες, το σύνθημα «άρτος και θεάματα» αποτελούσε
την επιτομή παρακμής της ρωμαϊκής δημοκρατίας. Στη σημερινή Ιταλία, η
επικοινωνιακή κυριαρχία δύο ανθρώπων των μίντια και του θεάματος
-Μπερλουσκόνι και Γκρίλο- αποτελεί σύμπτωμα παρακμής και
αναξιοπιστίας της «σοβαρής» πολιτικής. Θλιβερό, αλλά όχι απροσδόκητο.
Γιατί άραγε θα έπρεπε να περιμένουν καλύτερη αντιμετώπιση οι «σοβαροί» πολιτικοί, όπως ο Μάριο Μόντι; Ενας άνθρωπος που δεν είχε εκλεγεί ποτέ στη ζωή του σε δημόσιο αξίωμα ανέλαβε πρωθυπουργός χάρη στη θητεία του στην Goldman Sachs, τη Moody’s και
την εν γένει διεθνή τοκογλυφία για να αποδιαρθρώσει τις εργασιακές
σχέσεις και να επιβάλει επαχθείς φόρους, οι οποίοι μετέτρεψαν τους
ιδιοκτήτες ακινήτων σε νοικάρηδες του κράτους. Και πώς να μην εισπράξει
καχυποψία ο Μπερσάνι όταν αποκαλύπτεται ότι η αρχαιότερη τράπεζα του
κόσμου, η Monte dei Paschi της Σιέννας, το δ.σ. της οποίας αποτελούνταν κατά τα τρία τέταρτα από στελέχη του Δημοκρατικού Κόμματος, διέπραξε απάτες ολκής, σε συνεργασία με την Deutsche Bank και την JP Morgan,
για να φαληρίσει και να διασωθεί με χρήματα των φορολογουμένων; Είναι
να απορεί κανείς που μεγάλο μέρος των Ιταλών ψηφοφόρων τείνει να
πιστέψει ότι «όλοι τα ίδια είναι» και να παραδοθεί στον πρώτο δημαγωγό;
Ρεύμα εναντίον του ευρώ
Η επικοινωνιακή δεινότητα των Μπερλουσκόνι και Γκρίλο, όπως και το σκάνδαλο της τράπεζας Monte dei Paschi, που έπληξε τους αντιπάλους τους, Μπερσάνι και Μόντι,
έπαιξαν έναν κάποιο ρόλο στη δημοσκοπική τους άνοδο κατά τις τελευταίες
εβδομάδες. Κατά κύριο λόγο, όμως, οι δύο πολιτικοί επωφελούνται από τη
διάχυτη δυσαρέσκεια για τις πολιτικές λιτότητας της κυβέρνησης Μόντι -βοηθούντος και του λαϊκισμού του Μπερλουσκόνι, ο οποίος υποσχέθηκε ότι θα επιστρέψει τους φόρους που κατέβαλαν οι ιδιοκτήτες ακινήτων-, αλλά και για την πορεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα από τα κοινά στοιχεία των δύο πολύ διαφορετικών πολιτικών είναι η έντονα κριτική στάση τους έναντι του ευρώ και της Αγκελα Μέρκελ.
Ήδη, τον περασμένο Ιούνιο ο Μπερλουσκόνι κάλεσε τη Γερμανία είτε να αλλάξει πολιτική είτε να... φύγει από την Ευρωζώνη, προσθέτοντας ότι αν δεν γίνει τίποτα από τα δύο θα πρέπει να φύγει η Ιταλία, προκειμένου να προστατεύσει τη βιομηχανία της. «Η έξοδος από το ευρώ δεν είναι βλασφημία» ήταν και είναι το σύνθημά του, που προκαλεί ρίγη σε Βρυξέλλες και Βερολίνο. Υπέρ της εξόδου από την Ευρωζώνη τάσσεται ο Μπέπε Γκρίλο,
ενώ έντονο σκεπτικισμό εκφράζει και η Λέγκα του Βορρά. Ολα δείχνουν ότι
οι βουλευτικές εκλογές που θα γίνουν σε μία εβδομάδα θα καταγράψουν
έντονη αμφισβήτηση του ευρώ σε μια από τις χώρες του ευρωπαϊκού «πυρήνα», μέλος του G-7.
Δημοσιεύθηκε στην «Καθημερινή» την Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2013
