Πρόθυμη να προχωρήσει σε διεθνείς συνομιλίες, αλλά και σε απευθείας διμερείς διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ εμφανίζεται η Τεχεράνη, αν κρίνουμε από τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί. Ο λόγος είναι ότι πλησιάζουν οι ιρανικές εκλογές και ότι το αμερικανικό εμπάργκο έχει στοιχίσει ακριβά στην ιρανική οικονομία η οποία χάνει έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου. Αντίστοιχα, και οι ΗΠΑ εμφανίζονται θετικές, αλλάζοντας την πολιτική τους και απευθύνοντας πρόσκληση στην Τεχεράνη.
Πιο αναλυτικά, ο Σαλεχί δήλωσε ότι η χώρα του εξετάζει σοβαρά την πρόσκληση του Αμερικανού αντιπροέδρου, Μπάιντεν, για διεξαγωγή διμερών επαφών, οι οποίες δεν είναι σαφές στην παρούσα φάση αν θα συμπεριλάβουν και το εμπάργκο και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Επίσης, ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο αν οι διαπραγματεύσεις όντως θα προχωρήσουν, αλλά διεθνείς αναλυτές σημειώνουν ότι οι συνθήκες είναι πιο ώριμες πλέον και ευνοούν περισσότερο μια τέτοια σημαντική εξέλιξη. Εξάλλου, ο Σαλεχί ανακοίνωσε ότι θα παραστεί και στις διεθνείς συνομιλίες που θα διεξαχθούν στην Αστάνα του Καζακστάν στις 25 Φεβρουαρίου, όπου θα συζητηθεί το πυρηνικό πρόγραμμα.
Οφείλουμε να σημειώσουμε ότι το Ιράν έχει δεχτεί κατά τους τελευταίους 10 μήνες σοβαρό πλήγμα από το εμπάργκο των Αμερικανών και των Ευρωπαίων στις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η Τεχεράνη προσπάθησε όλους αυτούς τους μήνες να παρακάμψει τις κυρώσεις, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι το κατάφερε μονάχα σε έναν μικρό βαθμό. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές στην Τεχεράνη, το αποτέλεσμα ήταν ότι η ιρανική οικονομία στερήθηκε τους τελευταίους 12 μήνες περίπου 46 δις. δολαρίων (το 8% του ΑΕΠ) και αντιλαμβάνεται κανείς ότι αν η κατάσταση αυτή συνεχιστεί, τότε το μέλλον δεν προμηνύεται καλό για το καθεστώς του Χομεϊνί. Ταυτόχρονα, οι κατέχοντες την εξουσία στο Ιράν γνωρίζουν ότι το καλοκαίρι έρχονται οι ιρανικές εκλογές και ως εκ τούτου τώρα είναι η ευκαιρία για να λάβει χώρα η οποία προσέγγιση με τις ΗΠΑ.
Αντίστοιχα, στην Ουάσιγκτον, ο διορισμός του Τζον Κέρι στο υπουργείο Εξωτερικών ανοίγει τον δρόμο για μια νέα πολιτική όσον αφορά το Ιράν. Η αλήθεια είναι ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν χειριστεί καλά τα τελευταία χρόνια μια σειρά από θέματα που αφορούν τον αραβικό κόσμο και την Ευρασία εν γένει. Για παράδειγμα, η Αραβική Άνοιξη αποδείχτηκε ότι πλήττει τα αμερικανικά συμφέροντα, καθώς ξαφνικά αναδύονται οι ισλαμιστές σε χώρες που θεωρούνταν ασφαλείς, όπως η Αίγυπτος και η Αλγερία. Αντίστοιχα, το Αφγανιστάν υπήρξε παταγώδης αποτυχία και στο Ισραήλ-Παλαιστίνη η κατάσταση παραμένει αδιέξοδη.
Βλέπουμε λοιπόν ότι υπό τις συνθήκες αυτές, είναι στο συμφέρον των ΗΠΑ να κλείσουν ένα από όλα αυτά τα μέτωπα, ειδικά από τη στιγμή που το Ιράν χαρακτηρίζεται από μια εν πολλοίς ορθολογική πολιτική, παρά τις ρητορικές κορώνες που ακούγονται συχνά-πυκνά.
Με βάση τα παραπάνω, δεν θα πρέπει να μας εκπλήξει αν δούμε μια ειλικρινή προσέγγιση της Αμερικής με το Ιράν μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Σημειώνουμε επίσης, ότι σε περίπτωση αναστολής του αμερικανικού εμπάργκο, αναμένεται να ωφεληθεί και η Ελλάδα, η οποία εισήγαγε μέχρι τον Μάρτιο του 2012 σημαντικές ποσότητες ιρανικού αργού πετρελαίου σε τιμές καλύτερες από αυτές που πληρώνουν σήμερα τα δύο εγχώρια διϋλιστήρια για τον εφοδιασμό τους.
Αντίστοιχα, θα μπορούσε να επωφεληθεί και ο ευρωπαϊκός Νότιος Διάδρομος από την επανεμφάνιση του ιρανικού αερίου, το οποίο είναι διαθέσιμο σε μεγάλες ποσότητες και μπορεί να τροφοδοτήσει με άνεση τους αγωγούς που σχεδιάζονται στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου. Θυμίζουμε ότι οι ίδιοι οι Ιρανοί έχουν εδώ και χρόνια δικό τους σχέδιο για αγωγό που θα μεταφέρει το αέριο στη Μεσόγειο και την Ελλάδα, αλλά ρεαλιστικά μιλώντας, η σημερινή κατάσταση στη Συρία καθιστά την όλη ιδέα ουτοπική.
Τέλος, οφείλουμε να παρατηρήσουμε ότι έντονες αναμένεται να είναι οι ενστάσεις του Ισραήλ στην οποιαδήποτε συμφωνία Ιράν-ΗΠΑ. Αυτές θα μπορούσαν όμως να μετριαστούν αν η Τεχεράνη έκανε ένα βήμα πίσω σε ότι αφορά το πυρηνικό της πρόγραμμα. Ομοίως και η Μόσχα αναμένεται να βγει χαμένη από μια ενδεχόμενη ιρανο-αμερικανική προσέγγιση, καθώς θα περιοριστεί η σχετική της ισχύς στην περιοχή της Μέσης Ανατολής.
