16 Ιανουαρίου 2016

Χιούμορ χωρίς ηθική: Υβρις για τον μικρό Αϊλάν



Το σκίτσο που προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις...

Του Άκη Κοσώνα *
Αυτό είναι το σκίτσo του Riss στο τελευταίο τεύχος του Charlie Hebdo. Ένα από τα σκίτσα. «Τι θα γινόταν ο μικρός Αϊλάν όταν θα μεγάλωνε; – Θα χούφτωνε γυναίκες στη Γερμανία». Με αφορμή προφανώς τις σεξουαλικές επιθέσεις κατά γυναικών σε πόλεις της Γερμανίας (και κυρίως στην Κολωνία) την παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Λεπτομέρεια: Ο μικρός Αϊλάν δεν θα μεγαλώσει. Πνίγηκε στις 2 Σεπτεμβρίου 2015, όταν ήταν τριών χρονών, στα νερά της Αλικαρνασσού στην άλλη πλευρά του Αιγαίου όταν η οικογένειά του διέφυγε από την κόλαση της Συρίας προσπαθώντας να περάσει στην Ευρώπη. Έτσι, ο Αϊλάν δεν θα μπορεί «να πιάνει κώλους γυναικών στη Γερμανία» ή αλλού, όπως λέει το λεζαντοκείμενο του σκιτσογράφου Riss (Laurent Sourisseau), αφού απουσιάζει από τη ζωή.

Αυτή η ασήμαντη λεπτομέρεια διέφυγε της προσοχής του σκιτσογράφου (και συγγραφέα, όπως καταγράφεται) που προχώρησε στη θεματολογία του, καλυπτόμενος πίσω από την αδιαπέραστη, όπως υποθέτει, ασπίδα της σάτιρας. Εάν δεν του διέφυγε, αν δηλαδή δεν πρόκειται για ακραία και απύθμενη επιπολαιότητα, το πράγμα είναι ακόμα χειρότερο. Το σκέφτηκε, και αποφάσισε ότι δεν πειράζει που έχει πεθάνει, μπορούμε να τον χρησιμοποιούμε ως θέμα στα σκίτσα, τα άρθρα, τις αναλύσεις. Αν πρόκειται περί αυτού, έχουμε να κάνουμε με συνειδητή απόφαση. Υπάρχει και μια τρίτη εκδοχή. Να το αντιμετώπισε ελαφρά το πράγμα, να μην έδωσε και πολύ σημασία, έλα μωρέ τώρα, ας δώσουμε κάτι για το τεύχος.

Όπως και νά ‘χει το πράγμα, πέραν της προσβολής μνήμης του νεκρού παιδιού, ο Riss διαπράττει κι ένα άλλο λάθος. Οικειοποιείται και νομιμοποιεί την είδηση περί μαζικής σεξουαλικής παρενόχλησης γυναικών την παραμονή της Πρωτοχρονιάς από Άραβες μουσουλμάνους μετανάστες. Κάτι που οδηγεί σε μαζική ενοχοποίηση καταγωγής, θρησκεύματος, πολιτισμού, με αποτέλεσμα να βάζει απέναντι στη Δύση έναν κόσμο ολόκληρο που ήδη νιώθει ενοχοποιημένος από την άθλια δράση των φανατικών ισλαμιστών που δολοφονούν αθώους ανθρώπους.

Το Charlie Hebdo που φιλοξενεί το σκίτσο, ένα χρόνο πριν (7 Ιανουαρίου 2015) έπεσε θύμα επίθεσης από τους τζιχαντιστές. Το περιοδικό, η Γαλλία, ο κόσμος θρήνησαν 12 νεκρούς. Σήμερα, μοιάζει να αναπαράγει την αντιπαράθεση όχι με τους παρανοϊκούς φανατικούς, αλλά με το Ισλάμ ως έννοια. Επιπλέον, αγκαλιάζει ένα σκίτσο που για τον προηγούμενο σκοπό (της μαζικής ενοχοποίησης προσφύγων και μεταναστών) χρησιμοποιεί ως «όχημα» ένα παιδί που δεν ζει. Εδώ δεν υπάρχει η ταύτιση των όρων ούτε η επικράτηση του ενός σε βάρος του άλλου.
Δεν είναι ούτε νόμιμο ούτε ηθικό.
* Ο Άκης Κοσώνας είναι δημοσιογράφος.
http://mignatiou.com