Του Σλαβόι Ζίζεκ* Η
συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας, με την οποία η Άγκυρα θα μειώσει τις εισροές
προσφύγων στην Ευρώπη σε αντάλλαγμα μιας γενναιόδωρης οικονομικής
στήριξης, είναι μια ξεδιάντροπη, αηδιαστική πράξη" Ο αποκαλούμενος "πόλεμος κατά της τρομοκρατίας" έχει καταλήξει μια
σύγκρουση στο εσωτερικό κάθε πολιτισμού, στην οποία κάθε πλευρά
παριστάνει πως μάχεται εναντίον του ISIS, στην ουσία για να χτυπήσει τον
πραγματικό της εχθρό.Συμβαίνει κάτι περίεργο σχετικά με τις μεμονωμένες διακηρύξεις περί
πολέμου ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος -όλες οι υπερδυνάμεις του κόσμου
ενάντια σε μια θρησκευτική συμμορία, που ελέγχει ένα μικρό μέρος μιας
σχεδόν εξ ολοκλήρου ερημικής περιοχής... Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν
πρέπει να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας στη διάλυση του ISIS, χωρίς
όρους και χωρίς "αλλά"... Το μοναδικό "αλλά" αφορά το ότι είναι
επιτακτικό να επικεντρώσουμε μόνο σε αυτό και, για να γίνει αυτό,
χρειάζονται πολλά περισσότερα από τις μεμψίμοιρες διακηρύξεις και
εκκλήσεις για αλληλεγγύη μεταξύ όλων των πολιτισμένων δυνάμεων ενάντια
στον δαιμονισμένο φονταμενταλιστικό εχθρό.Αυτό το οποίο δεν πρέπει να κάνουμε είναι να διολισθήσουμε στο σύνηθες αριστεροφιλελεύθερο επιχείρημα ότι "δεν μπορείς να πολεμήσεις την τρομοκρατία με τρομοκρατία, η βία γεννά μονάχα περισσότερη βία". Ήρθε η ώρα να αρχίσουμε να θέτουμε πιο δυσάρεστα ερωτήματα: πώς είναι δυνατόν το Ισλαμικό Κράτος να καταφέρνει να επιβιώνει; Όπως όλοι ξέρουμε, παρά τις επίσημες κατάρες και τις αφοριστικές δηλώσεις από όλες τις πλευρές, υπάρχουν δυνάμεις και κράτη που σιωπηρά όχι μόνο το ανέχονται, αλλά και το βοηθούν. Πρόσφατα, ενόσω οι άγριες συγκρούσεις μεταξύ του ρωσικού στρατού και των τρομοκρατών του ISIS επεκτείνονται πάνω από την τσακισμένη από τον πόλεμο Συρία, αναρρίθμητοι τραυματισμένοι πολεμιστές του ISIS πέρασαν στην Τουρκία και γίνονται αποδεκτοί από τα στρατιωτικά νοσοκομεία της.
Δύο μέτρα, δύο σταθμά...
Όπως έδειξε πρόσφατα ο David Graeber (18/11 στο guardian.com), αν η Τουρκία είχε επιβάλει τους ίδιους απόλυτους περιορισμούς στις περιοχές που ελέγχει το ISIS, όπως έκανε στα τμήματα της Συρίας που βρίσκονται οι Κούρδοι, αν επεδείκνυε την ίδια "καλοήθη αμέλεια" έναντι του PKK και των κουρδικών μονάδων αυτοάμυνας YPG όπως έκανε με στο Ισλαμικό Κράτος, τότε το τελευταίο εδώ και καιρό θα είχε καταρρεύσει και οι επιθέσεις στο Παρίσι πιθανώς να μην είχαν συμβεί. Αντιθέτως, η Τουρκία όχι μόνο πλαγίως συνδράμει το ISIS, φροντίζοντας τους λαβωμένους μαχητές του και στηρίζοντας τις υποδομές του με εξαγωγές πετρελαίου από τις περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχό του, αλλά και επιτίθεται βιαίως στις κουρδικές δυνάμεις, τις μοναδικές ντόπιες δυνάμεις που μάχονται εναντίον του στα σοβαρά. Ακόμη, η Τουρκία έριξε και ένα ρωσικό μαχητικό που επιτίθεντο στις θέσεις του ISIS στη Συρία. Τα ίδια συμβαίνουν στη Σαουδική Αραβία, τον σύμμαχο - κλειδί των ΗΠΑ στην περιοχή (που καλοδέχεται τον πόλεμο του Ισλαμικού Κράτους κατά των σιιτών) και ακόμη και το Ισραήλ παραμένει ύποπτα σιωπηρό απέναντι στο ISIS, κάνοντας οπορτουνίστικους υπολογισμούς (το ISIS πολεμά τις φιλοϊρανικές δυνάμεις Shia τις οποίες το Ισραήλ θεωρεί βασικούς εχθρούς του).Η συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Τουρκίας που ανακοινώθηκε στα τέλη Νοεμβρίου (διά της οποίας η Τουρκία θα μειώσει τις εισροές προσφύγων στην Ευρώπη σε αντάλλαγμα μιας γενναιόδωρης οικονομικής στήριξης τουλάχιστον 3 δισ. ευρώ) είναι μια ξεδιάντροπη, αηδιαστική πράξη, μια κανονική ηθικοπολιτική καταστροφή. Έτσι θα γίνει "ο πόλεμος ενάντια στην τρομοκρατία"; Με το να υποκύπτουμε στους τουρκικούς εκβιασμούς και να επιβραβεύουμε έναν από τους βασικούς υπεύθυνους της επέκτασης του ISIS στη Συρία; Η ωφελιμιστική ρεαλιστική δικαιολόγηση της συμφωνίας αυτής είναι ξεκάθαρη (δεν είναι η επιδότηση της Τουρκίας ένας από τους πιο προφανείς τρόπους να μειωθεί η προσφυγική ροή;), ωστόσο οι μακροπρόθεσμες συνέπειές της θα είναι καταστροφικές.
Αυτό το περίεργο φόντο καθιστά εμφανές ότι ο "ολικός πόλεμος" ενάντια στο ISIS δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψη στα σοβαρά - δεν τον εννοούν πραγματικά. Ξεκάθαρα δεν έχουμε να κάνουμε με μια σύγκρουση πολιτισμών (η χριστιανική Δύση εναντίον του ριζοσπαστικοποιημένου Ισλάμ), αλλά για μια ενδοπολιτισμική σύγκρουση: μέσα στον χριστιανικό κόσμο είναι οι ΗΠΑ και η δυτική Ευρώπη εναντίον της Ρωσίας, μέσα στον μουσουλμανικό κόσμο είναι οι σουνίτες ενάντια στους σιίτες. Τα τερατουργήματα του Ισλαμικού Κράτους αποτελούν φετίχ που καλύπτει όλες αυτές τις διαμάχες, στις οποίες κάθε πλευρά παριστάνει ότι μάχεται το ISIS προκειμένου να χτυπήσει τον πραγματικό εχθρό της.
* Άρθρο του Σ. Ζίζεκ από site newsstatesman.com
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΙΝΑ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ
