Μέχρι στιγμής η διαχείριση της κρίσης των προσφύγων-μεταναστών από τη
Μέρκελ ή για να είμαστε πιο ακριβείς η σχετική ρητορική, πιο ρεαλιστική
και ταυτόχρονα πιο ευαίσθητη από αυτή των περισσότερων εταίρων του
Βερολίνου, φαίνεται ως αντίβαρο στην απροθυμία και αναποτελεσματικότητα
της Γερμανίας σε δύο άλλα μέτωπα:
• Στην κρίση της Ευρωζώνης, όπου ήταν αρκετή μια αναφορά του υπουργού Οικονομίας της Γαλλίας, Μακρόν, για την ανάγκη αλληλεγγύης των ισχυρών προς τους αδύναμους μέσω μεταφοράς πόρων, για να υπάρξουν οι πρώτες αρνητικές αντιδράσεις στο Βερολίνο. Θα ήταν παράδοξο να ευαισθητοποιηθεί η γερμανική κοινή γνώμη για την ανθρωπιστική καταστροφή των προσφύγων, που εγκαταλείπουν τη Συρία και τη Λιβύη και να παραμείνει από αδιάφορη έως εχθρική απέναντι στα θύματα της δημοσιονομικής λιτότητας στον Νότο της Ευρωζώνης, ένα διαφορετικών διαστάσεων πρόβλημα που συχνά αγγίζει δραματικές διαστάσεις.
• Στην κρίση ΕΕ-Ρωσίας με αφορμή τις συγκρούσεις στην Ανατολική Ουκρανία, όπου η Γερμανία μαζί με τη Γαλλία επιχειρούν να μεσολαβήσουν ανάμεσα στη Μόσχα και στο Κίεβο χωρίς όμως επιτυχία μέχρι στιγμής. Η Γερμανία και μαζί της η ΕΕ παρασύρθηκαν σε μια σύγκρουση με τη Μόσχα με υψηλότατο οικονομικό κόστος και ταυτόχρονα έχασαν για το Κρεμλίνο την αξιοπιστία κάθε διαφοροποίησης από τις ΗΠΑ, και επιπλέον την ίδια στιγμή η Ουάσιγκτον βλέπει την ΕΕ με κάποιες λιγοστές εξαιρέσεις -Βαλτικές και Πολωνία- ως απρόθυμο σύμμαχο στην πρώην ΕΣΣΔ.
Υπάρχει βέβαια και μια αρνητική οπτική γωνία για τη στάση της Γερμανίας απέναντι στους πρόσφυγες-μετανάστες, που την οριοθετεί σε μια ρεαλπολιτίκ, χωρίς την παραμικρή πρόθεση επίδειξης ευρωπαϊκής υπεύθυνης στάσης. Η Γερμανία αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε ορίζοντα 20 έως 30 χρόνων αντιμετωπίζουν την πρόκληση της ραγδαίας μείωσης του πληθυσμού τους λόγω υπογεννητικότητας και έχουν κάθε λόγο πρώτον να αξιοποιήσουν την ατμόσφαιρα ανθρωπιστικής καταστροφής για να αποδομήσουν τις επιφυλάξεις της κοινής γνώμης και δεύτερον να αξιοποιήσουν το ότι σημαντικό τμήμα των προσφύγων προέρχεται από τη μεσαία τάξη της Συρίας και κυρίως από τις χριστιανικές μειονότητες ή τους μουσουλμάνους αλαουίτες.
Αν ξαναστηθούν τα σύνορα και ατονήσει η Συνθήκη Σένγκεν, τότε πριμοδοτείται μια δυναμική συνολικής αναδίπλωσης στην εθνική ταυτότητα, μια δυναμική αρνητική για τα ζωτικά συμφέροντα του Βερολίνου. Η στάση απέναντι στους πρόσφυγες δεν αναιρεί την Ευρώπη α λα καρτ, που είναι η σταθερή γραμμή του Βερολίνου από το 2010 και μετά.
• Στην κρίση της Ευρωζώνης, όπου ήταν αρκετή μια αναφορά του υπουργού Οικονομίας της Γαλλίας, Μακρόν, για την ανάγκη αλληλεγγύης των ισχυρών προς τους αδύναμους μέσω μεταφοράς πόρων, για να υπάρξουν οι πρώτες αρνητικές αντιδράσεις στο Βερολίνο. Θα ήταν παράδοξο να ευαισθητοποιηθεί η γερμανική κοινή γνώμη για την ανθρωπιστική καταστροφή των προσφύγων, που εγκαταλείπουν τη Συρία και τη Λιβύη και να παραμείνει από αδιάφορη έως εχθρική απέναντι στα θύματα της δημοσιονομικής λιτότητας στον Νότο της Ευρωζώνης, ένα διαφορετικών διαστάσεων πρόβλημα που συχνά αγγίζει δραματικές διαστάσεις.
• Στην κρίση ΕΕ-Ρωσίας με αφορμή τις συγκρούσεις στην Ανατολική Ουκρανία, όπου η Γερμανία μαζί με τη Γαλλία επιχειρούν να μεσολαβήσουν ανάμεσα στη Μόσχα και στο Κίεβο χωρίς όμως επιτυχία μέχρι στιγμής. Η Γερμανία και μαζί της η ΕΕ παρασύρθηκαν σε μια σύγκρουση με τη Μόσχα με υψηλότατο οικονομικό κόστος και ταυτόχρονα έχασαν για το Κρεμλίνο την αξιοπιστία κάθε διαφοροποίησης από τις ΗΠΑ, και επιπλέον την ίδια στιγμή η Ουάσιγκτον βλέπει την ΕΕ με κάποιες λιγοστές εξαιρέσεις -Βαλτικές και Πολωνία- ως απρόθυμο σύμμαχο στην πρώην ΕΣΣΔ.
Υπάρχει βέβαια και μια αρνητική οπτική γωνία για τη στάση της Γερμανίας απέναντι στους πρόσφυγες-μετανάστες, που την οριοθετεί σε μια ρεαλπολιτίκ, χωρίς την παραμικρή πρόθεση επίδειξης ευρωπαϊκής υπεύθυνης στάσης. Η Γερμανία αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε ορίζοντα 20 έως 30 χρόνων αντιμετωπίζουν την πρόκληση της ραγδαίας μείωσης του πληθυσμού τους λόγω υπογεννητικότητας και έχουν κάθε λόγο πρώτον να αξιοποιήσουν την ατμόσφαιρα ανθρωπιστικής καταστροφής για να αποδομήσουν τις επιφυλάξεις της κοινής γνώμης και δεύτερον να αξιοποιήσουν το ότι σημαντικό τμήμα των προσφύγων προέρχεται από τη μεσαία τάξη της Συρίας και κυρίως από τις χριστιανικές μειονότητες ή τους μουσουλμάνους αλαουίτες.
Αν ξαναστηθούν τα σύνορα και ατονήσει η Συνθήκη Σένγκεν, τότε πριμοδοτείται μια δυναμική συνολικής αναδίπλωσης στην εθνική ταυτότητα, μια δυναμική αρνητική για τα ζωτικά συμφέροντα του Βερολίνου. Η στάση απέναντι στους πρόσφυγες δεν αναιρεί την Ευρώπη α λα καρτ, που είναι η σταθερή γραμμή του Βερολίνου από το 2010 και μετά.