Του Κώστα Ράπτη-Στις 28 Αυγούστου μαχητικά αεροσκάφη της
τουρκικής πολεμικής αεροπορίας έλαβαν μέρος για πρώτη φορά σε επιδρομές
του υπό αμερικανική ηγεσία συνασπισμού κατά του Ισλαμικού Κράτους στη
Συρία. Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της γείτονος την
ίδια ημέρα, οι κοινές επιδρομές αφορούσαν στόχους των τζιχαντιστών, οι
οποίοι "αποτελούν απειλή και για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας”, ενώ
τα τεχνικά έγγραφα που ρυθμίζουν τα της τουρκικής συμμετοχής υπεγράφησαν
με τις ΗΠΑ από τις 24 Αυγούστου. Το ποιες είναι αυτές οι "τεχνικές”
παράμετροι δεν έγινε γνωστό – πόσω μάλλον που τα πολιτικά ερωτήματα
σχετικά με τον ρόλο της Τουρκίας στην καταπολέμηση του Ισλαμικού Κράτους
παραμένουν, μετά από τόσους μήνες διαπραγματεύσεων με την αμερικανική
πλευρά, ασαφή.
Λόγου χάρη: Πώς αντιμετωπίζει η Άγκυρα
τις Λαϊκές Μονάδες Αυτοάμυνας (YPG) των Κούρδων της Βόρειας Συρίας και
την πολιτική τους οργάνωση, το Δημοκρατικό Κόμμα Ενότητας (PYD), που
σχετίζεται με το εκτός νόμου Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK) εντός της
Τουρκίας; Όσο και αν η Ουάσιγκτον θεωρεί το ΡΚΚ τρομοκρατική οργάνωση,
διόλου δεν αντιμετωπίζει με τον ίδιο τρόπο το PYD και τους μαχητές του,
που άλλωστε αποτελούν το μόνο αξιόπιστο ανάχωμα στην προέλαση των
τζιχαντιστών στην Βόρεια Συρία. Έτερο ερώτημα: ποιά δύναμη θα αναλάβει
τον (προσωρινό, μέχρι την επίλυση της συριακής κρίσης στο μέλλον) έλεγχο
των εδαφών που θα εγκαταλείψει υποχωρώντας το Ισλαμικό Κράτος; Για την
Άγκυρα, η ανάθεση αυτού του ρόλου στο PYD είναι εκτός συζήτησης –
αντίθετα προκρίνονται οι "μετριοπαθείς” σουνίτες αντικαθεστωτικοί
αντάρτες, που όμως ούτε ιδιαίτερα αξιόμαχοι ούτε πολιτικά αξιόπιστοι
αποδεικνύονται.
Στην πραγματικότητα, η αμοιβαία
καχυποψία μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας παραμένει,, παρά την τουρκική "στροφή”
τον Ιούλιο, η οποία οδήγησε, μετά από τόσες καθυστερήσεις, στην
ενσωμάτωση των τουρκικών δυνάμεων στις επιχειρήσεις του συνασπισμού και
την παραχώρηση της κρίσιμης επιχειρησιακά αεροπορικής βάσης του
Ιντσιρλίκ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο άλλοτε
πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Άγκυρα (και πρώην υφυπουργός Άμυνας) Eric
Edelman, σε πρόσφατο άρθρο του στους New York Times υπό τον τίτλο "Το
επικίνδυνο παζάρι της Αμερικής με την Τουρκία”, υποστήριξε ότι το τίμημα
για την εξασφάλιση της τουρκικής συνεργασίας στη μάχη κατά του
Ισλαμικού Κράτους ενδέχεται να αποβεί "πολύ βαρύ”, διότι η αλλαγή στάσης
της Άγκυρας οφείλεται σε "εσωτερικούς πολιτικούς υπολογισμούς και όχι
σε μια θεμελιώδη αναθεώρηση της στρατηγικής της ως προς τη Συρία”. Ως
παράδειγμα ο Edelman φέρνει ακριβώς τις τουρκικές αεροπορικές επιδρομές
εναντίον των Κούρδων της Συρίας, αλλά και τη γενικότερη αναζωπύρωση του
κουρδικού ζητήματος εντός της Τουρκίας, ενώ αυτό όδευε προς επίλυση.
Περισσότερο διπλωματικά, ο Αμερικανός
υπουργός Άμυνας Ashton Carter, αρνήθηκε μεν τις εκτιμήσεις ότι η Άγκυρα
κωλυσιεργεί, αλλά προειδοποίησε από τις 20 Αυγούστου ότι η Τουρκία "θα
πρέπει να κάνει περισσότερα” από το να παραχωρεί απλώς τον εναέριο χώρο
της. Στάθηκε δε ιδιαίτερα στο ζήτημα του ελέγχου των τουρκικών συνόρων
που αποτελούν της βασική οδό εισροής ξένων μαχητών στη Συρία.
Στο πνεύμα βέβαια της "στροφής” του
Ιουλίου,η Τουρκία μόλις ανακοίνωσε ότι επέβαλε απαγόρευση εισόδου σε
20.000 υπόπτους αλλοδαπούς και ότι απέλασε άλλους 2.100 μετά από
ανακρίσεις στα αεροδρόμιά της.
Ωστόσο, την αμφισημία της τουρκικής
στάσης, αλλά και τους, κατά Edelman, "εσωτερικούς πολιτικούς
υπολογισμούς” που την καθορίζουν, εικονογραφεί πολύ καλά η επιδρομή της
φορολογικής αστυνομίας την 1η Σεπτεμβρίου στις εγκαταστάσεις του ομίλου
Koza Ipek, ο οποίος μεταξύ άλλων ελέγχει τις εφημερίδες Bugun και
Millet, καθώς και τα τηλεοπτικά κανάλια Bugun TV και Kanalturk TV. Ο
επικεφαλής του ομίλου, Akin Ipek, ο οποίος διέφυγε στο εξωτερικό
κατηγορείται για τη χρηματοδότηση "τρομοκρατικής οργάνωσης”, εν
προκειμένω του δικτύου του εγκατεστημένου στις ΗΠΑ πρώην συμμάχου του
Erdogan, ιεροκήρυκα Fethullah Gulen,
Αρκεί να σημειωθεί ότι την ημέρα της
αστυνομικής επιδρομής, η Bugun κυκλοφόρησε με φωτογραφίες οι οποίες
φέρονται να αποτυπώνουν την διέλευση από τα τουρκικά σύνορα, σε χρονική
στιγμή που δεν προσδιορίζεται, φορτίου οπλισμού για τους τζιχαντιστές
της Συρίας, με την ανοχή των τουρκικών τελωνειακών αρχών. Ενδιαφέρουσα
λεπτομέρεια αποτελεί το γεγονός ότι η εν λόγω μεθοριακή διάβαση είναι
αυτή του Akcakale, που αντικρίζει την συριακή πόλη Τελ Αμπιάντ. Ως
γνωστόν, το Τελ Αμπιάντ, που κατεχόταν από το Ισλαμικό Κράτος,
καταλήφθηκε τον Ιούνιο από μαχητές των YPG, με αμερικανική αεροπορική
υποστήριξη. Αποτέλεσμα υπήρξε η συνένωση των δύο από τα τρία
αυτονομηθέντα κουρδικά "καντόνια” της βόρειας Συρίας (αυτών του Κομπάνι
και της Τζαζίρα), σε υλοποίηση του "εφιάλτη” της Άγκυρας σχετικά με την
δημιουργία ενός "κουρδικού διαδρόμου” στα νότια σύνορά της.
capital.gr
