14 Μαΐου 2015

Το τελευταίο χαρτί

http://static5.businessinsider.com/image/55428172eab8ea6304efd3b4-1200-858/rtx144zk.jpg
Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η αντιπαράθεση Σαουδικής Αραβίας - ΗΠΑ που ανεδείχθη σε πρώτο πλάνο μετά την άρνηση του Σαουδάραβα μονάρχη να παραστεί στη σύνοδο του Καμπ Ντέιβιντ μαζί με τους άλλους ηγέτες των εμιράτων του Κόλπου;Το ερώτημα μπορεί να διατυπωθεί κι αλλιώς: σε ποιο βαθμό το Ριάντ και τα Εμιράτα του Κόλπου μπορούν με μοχλό πίεσης τον έλεγχο της τιμής του πετρελαίου να επιβάλουν περιορισμούς στη χάραξη της πολιτικής των ΗΠΑ στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή. Οταν το 1973, με αφορμή τον Πόλεμο του Κιπούρ μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου - Συρίας η Σαουδική Αραβία και τα Εμιράτα περιόρισαν την παραγωγή πετρελαίου, επέβαλαν μια ανατιμολόγηση και δημιούργησαν ένα προηγούμενο υποχρεωτικής διαβούλευσης ανάμεσα σε παραγωγούς και καταναλώτριες χώρες. Η Δύση δεν είχε εναλλακτική στρατηγική και έπρεπε να αρκεστεί στο ότι τα δισεκατομμύρια δολαρίων που συγκέντρωναν τα καθεστώτα της Αραβικής Χερσονήσου επέστρεφαν στη Βόρεια Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη ως καταθέσεις και επενδύσεις.

Τότε Ριάντ και Εμιράτα είχαν την πρωτοβουλία των κινήσεων και την πολυτέλεια μιας επιθετικής πολιτικής. Σήμερα οι κινήσεις τους είναι αμυντικές, έχουν ως στόχο να κερδίσουν χρόνο και συνιστούν δίχως υπερβολή το τελευταίο τους χαρτί: με την αύξηση παραγωγής πετρελαίου και την κατακρήμνιση των τιμών του μαύρου χρυσού, καθυστερούν την αξιοποίηση των σχιστολιθικών κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου και αυξάνουν το κόστος της περαιτέρω τεχνολογικής καινοτομίας στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Επιπλέον συγκυριακά εξυπηρετούν πολιτικά την Ουάσιγκτον καθώς συρρικνώνουν τα πετρελαϊκά εισοδήματα της Ρωσίας αλλά και της Βενεζουέλας. Βραχυπρόθεσμα η αγωνία της Αραβικής Χερσονήσου να κρατήσει τη θέση του πρώτου παγκόσμιου εξαγωγέα πετρελαίου έχει αναδειχθεί σε παράγοντα που διορθώνει θετικά τους δείκτες της Οικονομίας και στις ΗΠΑ και στην Ευρωζώνη. Ομως σε ορίζοντα όχι μόνο μακροπρόθεσμο αλλά και μεσοπρόθεσμο το πετρελαϊκό υπερόπλο έχει ημερομηνία λήξης για το Ριάντ και τα Εμιράτα καθώς τίθενται εύλογα ερωτήματα για την αντοχή των σημερινών ρυθμών παραγωγής και χαμηλής τιμολόγησης του Μαύρου Χρυσού.
 
Ετσι η δυσφορία του Ριάντ και των κρατών του Κόλπου απέναντι στην προσέγγιση ΗΠΑ - Ιράν μόνον ως τακτικός ελιγμός με στόχο διορθωτικές κινήσεις της Ουάσιγκτον μπορεί να εκληφθεί. Πολύ απλά δεν αρκεί η χαμηλή τιμή του πετρελαίου για να μην επιταχυνθούν εναλλακτικές λύσεις στη Δύση αλλά και εγγύηση ότι δεν θα υπάρξει και ακριβό πολιτικό κόστος.
kapopoulos@pegasus.gr- ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ