Η φρικτή σφαγή στην Κένυα μας
θύμισε ότι υπάρχει μια γεωγραφική περιοχή στο Κέρας της Αφρικής όπου
κάποτε υπήρχε ένα κράτος που λεγόταν Σομαλία. Αν δεν υπήρχε η σφαγή των
χριστιανών φοιτητών από την Αλ Σαμπάμπ, ίσως η Σομαλία να ερχόταν ξανά
στην επικαιρότητα λόγω της γειτνίασής της με τη σπαρασσόμενη Υεμένη. Η
Σομαλία, που δεν κατορθώνει να γίνει θέμα στα παγκόσμια ΜΜΕ μόνο με τους
πειρατές της που έχουν γίνει μάστιγα για την εμπορική ναυτιλία στα
ανοικτά της Ανατολικής Αφρικής, κατέχει μια θλιβερή και αδιαμφισβήτητη
πρωτιά: εδώ και είκοσι και πλέον χρόνια είναι το πρώτο ντε φάκτο
χρεοκοπημένο κράτος -μια ομάδα με πολλά μέλη σήμερα- καθώς μετά την
εισβολή των ΗΠΑ στις αρχές Δεκεμβρίου του 1992, καμιά δύναμη
περιφερειακή και παγκόσμια δεν εκτιμά ως απειλή για τα ζωτικά της
συμφέροντα την παρατεταμένη απουσία συγκροτημένης κυβερνητικής εξουσίας
στη χώρα που έχει μεταβληθεί σε ορμητήριο ισλαμικού εξτρεμισμού και
πειρατείας.Στις αρχές της δεκαετίας του '70, όταν οι εθνικιστές-εκσυγχρονιστές στρατιωτικοί υπό τον Σιάντ Μπαρ πήραν την εξουσία βρήκαν αμέσως μια θέση στη σκακιέρα του Ψυχρού Πολέμου: το Μογκαντίσου, που διεκδικούσε από τη φιλοδυτική Αιθιοπία του αυτοκράτορα Χαϊλέ Σελασιέ τη νοτιοανατολική επαρχία του Ογκαντέν, βρέθηκε αμέσως υπό την προστασία της Μόσχας, των συμμάχων της του Συμφώνου της Βαρσοβίας αλλά και της Κούβας που χορήγησαν άφθονη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια.
Ξαφνική αλλαγή σκηνικού το 1974, όταν στην Αιθιοπία ανατρέπεται ο Χαϊλέ Σελασιέ και εγκαθίσταται μαρξιστικό-λενινιστικό καθεστώς με επικεφαλής τον Χαϊλέ Μεγκούστου Μαριάμ. Η Μόσχα στηρίζει πλήρως την Αντίς Αμπέμπα, εγκαταλείπει το Μογκαντίσου, το οποίο με τη σειρά του βρίσκει πλήρη στήριξη από την Ουάσιγκτον. Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου το 1989-91 είναι η ώρα της καταβαράθρωσης της γεωπολιτικής αξίας πολλών χωρών. Στη Γιουγκοσλαβία την άνοιξη του 1991 ο τελευταίος πρέσβης των ΗΠΑ στο Βελιγράδι Τσίμερμαν προειδοποιεί την ομοσπονδιακή και τις τοπικές ηγεσίες ότι ουδείς θα παρέμβει γιά να εμποδίσει τη διάλυση μιας χώρας που δεν είναι πια στη στρατηγική θέση ανάμεσα σε δύο αντίπαλους συνασπισμούς.
Στη Σομαλία, όπου οι παρατεταμένες πολεμικές συγκρούσεις με την Αιθιοπία οδήγησαν την κρατική μηχανή σε αποσύνθεση όταν οι ΗΠΑ είδαν ότι η σταθεροποίηση σημαίνει παρατεταμένη παρουσία τους και εμπλοκή, αντιμετώπισαν τη χώρα ως στρατιωτική βάση που δεν έχει πλέον νόημα το πολιτικό και οικονομικό κόστος λειτουργίας της.
kapopoulos@pegasus.gr
