Με την υλοποίηση ενός ιδιαίτερα φιλόδοξου προγράμματος ανάπτυξης
εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας, που θα καταστήσει τη χώρα αυτάρκη σε
εξοπλισμούς μέχρι το 2023, όταν θα συμπληρώνονται τα 100 χρόνια από την
ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους, η Αγκυρα επιδιώκει να βάλει τις
βάσεις για τη μετατροπή της σε περιφερειακή δύναμη, ανατρέποντας πλήρως
τις ισορροπίες στην περιοχή.
Οι μεγάλες απειλές ασφαλείας που αντιμετωπίζει η Τουρκία τόσο στο
κουρδικό μέτωπο, που παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες δεν έχει
προχωρήσει η διαδικασία ειρήνευσης, όσο και με Συρία, Ιράκ και Ιράν,
αλλά και η φιλοδοξία της για ανάληψη ευρύτερου περιφερειακού ρόλου με
λόγο στην Ανατολική Μεσόγειο, στηνΚεντρική Ασία και στην Αφρική, καθιστούν πρώτη προτεραιότητα το μεγαλεπήβολο εξοπλιστικό πρόγραμμα.
«Η αποσταθεροποίηση στην περιοχή μας καταδεικνύει την ανάγκη να αναπτύξει η Τουρκία τη δική της πυραυλική και διαστημική τεχνολογία και να επεκτείνει την εθνική δυνατότητά της πέραν της ιδιότητας του απλού μέλους του ΝΑΤΟ», δήλωσε πριν από λίγες ήμερες ο Α. Νταβούτογλου στα εγκαίνια ενός νέου κέντρου δορυφορικής τεχνολογίας. Μάλιστα, ο Τούρκος πρωθυπουργός ήταν ακόμη πιο αποκαλυπτικός: «Η οικονομική και στρατιωτική δύναμη μιας χώρας πηγαίνουν παράλληλα. Η μοίρα μιας χώρας που δεν μπορεί να παράγει τα δικά της τανκς, τα μαχητικά και τα πλοία, παραδίδει την τύχη της στα χέρια εκείνων που έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν...».
Ανατρέπονται οι ισορροπίες. Οι εξελίξεις αυτές βεβαίως αφορούν άμεσα την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς για πρώτη φορά μετά το 1974 θα επιβεβαιωθεί με δραματικό τρόπο η απόλυτη ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων εις βάρος της χώρας μας, ενώ η ανάπτυξη και εγχώριας πλέον τεχνολογίας στη ναυπήγηση σεισμογραφικών σκαφών προσδίδει ένα ακόμη στρατηγικό πλεονέκτημα στην Αγκυρα.
Επενδύοντας σχεδόν 11% του προϋπολογισμού της στο υπουργείο Αμυνας και στην αμυντική βιομηχανία, με αύξηση κατά 1 δισ. δολάρια μόνο το 2014 στην ανάπτυξη νέων προγραμμάτων, η Τουρκία ελπίζει ότι το 2023 θα έχει καταστεί μια σημαντική εξαγωγέας οπλικών συστημάτων κάθε είδους που θα της αποφέρουν 25 δισ. δολάρια τον χρόνο. Η καθέλκυση την περασμένη εβδομάδα του υπερσύγχρονου σεισμογραφικού σκάφους Turkuaz από τα ναυπηγεία της Τούζλα, σηματοδότησε την πλήρη αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Τουρκίας σε έναν σημαντικό τομέα, αυτόν της έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές ακόμη και σε μεγάλα βάθη.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μ. Αρίντς αλλά και ο υπουργός Ενέργειας Τ. Γιλντίζ που παραβρέθηκαν στην τελετή προανήγγειλαν την κατασκευή, από τα ίδια ναυπηγεία, πλωτής εξέδρας γεωτρήσεων την οποία θα χρησιμοποιήσει η Τουρκία εφόσον τα δύο πλοία Turkuaz και Barbaros συλλέξουν στοιχεία από τα οποία προκύπτει η ύπαρξη αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων.
Αυτή η εξέλιξη δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά και την Ελλάδα, καθώς παραμένουν εν ισχύι έστω και αδρανοποιημένες οι δύο άδειες που είχε παραχωρήσει η Τουρκία στην κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ για διεξαγωγή ερευνών σε περιοχές που επικαλύπτουν την ελληνική υφαλοκρηπίδα μεταξύ της Ρόδου και του Καστελόριζου.
Η απόκτηση και δεύτερου ερευνητικού σεισμογραφικού σκάφους από την Τουρκία και κυρίως η δυνατότητα ναυπήγησης σε σύντομο χρόνο και πλωτού γεωτρύπανου θέτει μια σημαντική πρόκληση για την Κύπρο, η οποία είναι έτοιμη να εμπλακεί σε νέο κύκλο διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, στη βάση της «αμοιβαίας» -όπως την ερμηνεύει η Αγκυρα- αποφυγής ερευνών στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Εάν οι συνομιλίες δεν προχωρήσουν και το πρόγραμμα εκμετάλλευσης των εντοπισμένων κοιτασμάτων στο Οικόπεδο 12 συνεχισθεί κανονικά, η Τουρκία θα έχει πλέον τη δυνατότητα να προκαλέσει τετελεσμένα κατ' αρχάς με την αποστολή των ερευνητικών σεισμογραφικών σκαφών και αμέσως μετά με την αποστολή και εγκατάσταση στην κυπριακή ΑΟΖ της πλατφόρμας γεωτρήσεων.
Οι πρώτες παραδόσεις
Η ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας στηρίχτηκε αρχικά σε συμπαραγωγές και τώρα πλέον τουρκικές εταιρείες -κρατικές και ιδιωτικές- υλοποιούν μια σειρά προγραμμάτων με βασικούς μοχλούς την εταιρεία υψηλής τεχνολογίας ASELSAN, την ειδικευμένη σε πυραυλικά συστήματα Roketsam και τη μεγαλύτερη τουρκική βιομηχανία ντιζελοκινητήρων TUMOSA, καθώς και τα ναυπηγεία της Τούζλα. Ηδη έχουν παραδοθεί τα πρώτα επιθετικά ελικόπτερα τουρκικής κατασκευής, τα T129 ATAK, για τα οποία υπήρξε συνεργασία με την Ιταλία.
Στα τέλη Μαρτίου, σε συνάντηση που είχαν οι υφυπουργοί Αμυνας των δυο χωρών κ. Ντεμίρ και Αλφάνο, συμφωνήθηκε η επέκταση της συνεργασίας στη συμπαραγωγή και αεροσκαφών και πολεμικών πλοίων. Τον περασμένο Δεκέμβριο το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας ενέκρινε τη συνεργασία της Lockheed Martin με την Ιταλία και την Τουρκία, όπου η Αγκυρα ανέλαβε την κατασκευή μηχανικών εξαρτημάτων των κινητήρων F135 που θα «φορέσουν» τα μαχητικά F-35.
Ηδη έχουν παραδοθεί στο τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό κορβέτες τύπου MILGEM, ενώ τρέχει το πρόγραμμα κατασκευής του διθέσιου εκπαιδευτικού αεροσκάφους Hurkus. Ιδιαίτερα σημαντικό μέρος του εξοπλιστικού προγράμματος της Τουρκίας είναι η κατασκευή για λογαριασμό των Ενόπλων Δυνάμεων μεγάλου αριθμού τεθωρακισμένων τύπου ALTAY, που θα αντικαταστήσουν τα παλιά M48. Τα τουρκικά τεθωρακισμένα κατασκευάζονται με εισαγωγή τεχνολογίας από τη νοτιοκορεατική Hyundai Rottem.
Η εταιρεία OTOKAR έχει αναλάβει την κατασκευή μιας σειράς θωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού, με πιο γνωστό το Arma 8x8. Η αεροναυπηγική εταιρεία ΤΑΙ που εργάζεται πυρετωδώς για την κατασκευή τουρκικού μαχητικού, από το 2010 δημιούργησε το μη επανδρωμένο ΑΝΚΑ, ενώ τον Φεβρουάριο η εταιρεία VESTEL παρουσίασε το υπερσύγχρονο μη επανδρωμένο αεροσκάφος με την ονομασία KARAYEL.
Διαστημική υπηρεσία
Το μεγάλο βάρος, όμως, η Τουρκία το ρίχνει στη δορυφορική και πυραυλική τεχνολογία. «Εάν θέλουμε να εξασφαλίσουμε την επιβίωση του έθνους μας τα επόμενα 100 χρόνια πρέπει να κάνουμε όσες επενδύσεις απαιτούνται στη δορυφορική και πυραυλική τεχνολογία ώστε να αποκτήσουμε υποδομές παγκοσμίου επιπέδου σε αυτούς τους δυο τομείς», δήλωσε ο κ. Νταβούτογλου εγκαινιάζοντας το υπερσύγχρονο «Κέντρο Βολών, Δοκιμών και Αποτιμήσεων» στο πεδίο βολής Καραπινάρ, στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τούρκου πρωθυπουργού, την Κόνια. Η Τουρκία έχει ήδη διαμορφώσει το σχέδιο για την ίδρυση και λειτουργία Διαστημικής Υπηρεσίας που θα εισαχθεί προς έγκριση στην τουρκική Εθνοσυνέλευση τις επόμενες εβδομάδες, ενώ διαθέτει τον δορυφόρο Turksat. Η Αγκυρα έχει στραφεί στην ανάπτυξη και πυραυλικών συστημάτων. Μάλιστα, ένας από τους λόγους του σκληρού παζαριού με ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία και Κίνα για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων είναι ακριβώς η εκβιαστική προσπάθεια εξασφάλισης πυραυλικής τεχνολογίας. Ηδη η Τουρκία έχει αναπτύξει την τεχνολογία τηλεκατευθυνόμενων πυραύλων SOM-J και κατευθυνόμενων με λέιζερ πυραύλων Cirit, με τους οποίους έχουν εξοπλισθεί τα τουρκικά ελικόπτερα.
NIKOΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr
ΕΘΝΟΣ
«Η αποσταθεροποίηση στην περιοχή μας καταδεικνύει την ανάγκη να αναπτύξει η Τουρκία τη δική της πυραυλική και διαστημική τεχνολογία και να επεκτείνει την εθνική δυνατότητά της πέραν της ιδιότητας του απλού μέλους του ΝΑΤΟ», δήλωσε πριν από λίγες ήμερες ο Α. Νταβούτογλου στα εγκαίνια ενός νέου κέντρου δορυφορικής τεχνολογίας. Μάλιστα, ο Τούρκος πρωθυπουργός ήταν ακόμη πιο αποκαλυπτικός: «Η οικονομική και στρατιωτική δύναμη μιας χώρας πηγαίνουν παράλληλα. Η μοίρα μιας χώρας που δεν μπορεί να παράγει τα δικά της τανκς, τα μαχητικά και τα πλοία, παραδίδει την τύχη της στα χέρια εκείνων που έχουν τη δυνατότητα να το πράξουν...».
Ανατρέπονται οι ισορροπίες. Οι εξελίξεις αυτές βεβαίως αφορούν άμεσα την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς για πρώτη φορά μετά το 1974 θα επιβεβαιωθεί με δραματικό τρόπο η απόλυτη ανατροπή της ισορροπίας δυνάμεων εις βάρος της χώρας μας, ενώ η ανάπτυξη και εγχώριας πλέον τεχνολογίας στη ναυπήγηση σεισμογραφικών σκαφών προσδίδει ένα ακόμη στρατηγικό πλεονέκτημα στην Αγκυρα.
Επενδύοντας σχεδόν 11% του προϋπολογισμού της στο υπουργείο Αμυνας και στην αμυντική βιομηχανία, με αύξηση κατά 1 δισ. δολάρια μόνο το 2014 στην ανάπτυξη νέων προγραμμάτων, η Τουρκία ελπίζει ότι το 2023 θα έχει καταστεί μια σημαντική εξαγωγέας οπλικών συστημάτων κάθε είδους που θα της αποφέρουν 25 δισ. δολάρια τον χρόνο. Η καθέλκυση την περασμένη εβδομάδα του υπερσύγχρονου σεισμογραφικού σκάφους Turkuaz από τα ναυπηγεία της Τούζλα, σηματοδότησε την πλήρη αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Τουρκίας σε έναν σημαντικό τομέα, αυτόν της έρευνας και εξόρυξης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές ακόμη και σε μεγάλα βάθη.
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μ. Αρίντς αλλά και ο υπουργός Ενέργειας Τ. Γιλντίζ που παραβρέθηκαν στην τελετή προανήγγειλαν την κατασκευή, από τα ίδια ναυπηγεία, πλωτής εξέδρας γεωτρήσεων την οποία θα χρησιμοποιήσει η Τουρκία εφόσον τα δύο πλοία Turkuaz και Barbaros συλλέξουν στοιχεία από τα οποία προκύπτει η ύπαρξη αξιοποιήσιμων κοιτασμάτων.
Αυτή η εξέλιξη δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά και την Ελλάδα, καθώς παραμένουν εν ισχύι έστω και αδρανοποιημένες οι δύο άδειες που είχε παραχωρήσει η Τουρκία στην κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ για διεξαγωγή ερευνών σε περιοχές που επικαλύπτουν την ελληνική υφαλοκρηπίδα μεταξύ της Ρόδου και του Καστελόριζου.
Η απόκτηση και δεύτερου ερευνητικού σεισμογραφικού σκάφους από την Τουρκία και κυρίως η δυνατότητα ναυπήγησης σε σύντομο χρόνο και πλωτού γεωτρύπανου θέτει μια σημαντική πρόκληση για την Κύπρο, η οποία είναι έτοιμη να εμπλακεί σε νέο κύκλο διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, στη βάση της «αμοιβαίας» -όπως την ερμηνεύει η Αγκυρα- αποφυγής ερευνών στην Κυπριακή ΑΟΖ.
Εάν οι συνομιλίες δεν προχωρήσουν και το πρόγραμμα εκμετάλλευσης των εντοπισμένων κοιτασμάτων στο Οικόπεδο 12 συνεχισθεί κανονικά, η Τουρκία θα έχει πλέον τη δυνατότητα να προκαλέσει τετελεσμένα κατ' αρχάς με την αποστολή των ερευνητικών σεισμογραφικών σκαφών και αμέσως μετά με την αποστολή και εγκατάσταση στην κυπριακή ΑΟΖ της πλατφόρμας γεωτρήσεων.
Οι πρώτες παραδόσεις
Η ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της Τουρκίας στηρίχτηκε αρχικά σε συμπαραγωγές και τώρα πλέον τουρκικές εταιρείες -κρατικές και ιδιωτικές- υλοποιούν μια σειρά προγραμμάτων με βασικούς μοχλούς την εταιρεία υψηλής τεχνολογίας ASELSAN, την ειδικευμένη σε πυραυλικά συστήματα Roketsam και τη μεγαλύτερη τουρκική βιομηχανία ντιζελοκινητήρων TUMOSA, καθώς και τα ναυπηγεία της Τούζλα. Ηδη έχουν παραδοθεί τα πρώτα επιθετικά ελικόπτερα τουρκικής κατασκευής, τα T129 ATAK, για τα οποία υπήρξε συνεργασία με την Ιταλία.
Στα τέλη Μαρτίου, σε συνάντηση που είχαν οι υφυπουργοί Αμυνας των δυο χωρών κ. Ντεμίρ και Αλφάνο, συμφωνήθηκε η επέκταση της συνεργασίας στη συμπαραγωγή και αεροσκαφών και πολεμικών πλοίων. Τον περασμένο Δεκέμβριο το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας ενέκρινε τη συνεργασία της Lockheed Martin με την Ιταλία και την Τουρκία, όπου η Αγκυρα ανέλαβε την κατασκευή μηχανικών εξαρτημάτων των κινητήρων F135 που θα «φορέσουν» τα μαχητικά F-35.
Ηδη έχουν παραδοθεί στο τουρκικό Πολεμικό Ναυτικό κορβέτες τύπου MILGEM, ενώ τρέχει το πρόγραμμα κατασκευής του διθέσιου εκπαιδευτικού αεροσκάφους Hurkus. Ιδιαίτερα σημαντικό μέρος του εξοπλιστικού προγράμματος της Τουρκίας είναι η κατασκευή για λογαριασμό των Ενόπλων Δυνάμεων μεγάλου αριθμού τεθωρακισμένων τύπου ALTAY, που θα αντικαταστήσουν τα παλιά M48. Τα τουρκικά τεθωρακισμένα κατασκευάζονται με εισαγωγή τεχνολογίας από τη νοτιοκορεατική Hyundai Rottem.
Η εταιρεία OTOKAR έχει αναλάβει την κατασκευή μιας σειράς θωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού, με πιο γνωστό το Arma 8x8. Η αεροναυπηγική εταιρεία ΤΑΙ που εργάζεται πυρετωδώς για την κατασκευή τουρκικού μαχητικού, από το 2010 δημιούργησε το μη επανδρωμένο ΑΝΚΑ, ενώ τον Φεβρουάριο η εταιρεία VESTEL παρουσίασε το υπερσύγχρονο μη επανδρωμένο αεροσκάφος με την ονομασία KARAYEL.
Διαστημική υπηρεσία
Το μεγάλο βάρος, όμως, η Τουρκία το ρίχνει στη δορυφορική και πυραυλική τεχνολογία. «Εάν θέλουμε να εξασφαλίσουμε την επιβίωση του έθνους μας τα επόμενα 100 χρόνια πρέπει να κάνουμε όσες επενδύσεις απαιτούνται στη δορυφορική και πυραυλική τεχνολογία ώστε να αποκτήσουμε υποδομές παγκοσμίου επιπέδου σε αυτούς τους δυο τομείς», δήλωσε ο κ. Νταβούτογλου εγκαινιάζοντας το υπερσύγχρονο «Κέντρο Βολών, Δοκιμών και Αποτιμήσεων» στο πεδίο βολής Καραπινάρ, στην ιδιαίτερη πατρίδα του Τούρκου πρωθυπουργού, την Κόνια. Η Τουρκία έχει ήδη διαμορφώσει το σχέδιο για την ίδρυση και λειτουργία Διαστημικής Υπηρεσίας που θα εισαχθεί προς έγκριση στην τουρκική Εθνοσυνέλευση τις επόμενες εβδομάδες, ενώ διαθέτει τον δορυφόρο Turksat. Η Αγκυρα έχει στραφεί στην ανάπτυξη και πυραυλικών συστημάτων. Μάλιστα, ένας από τους λόγους του σκληρού παζαριού με ΗΠΑ, Γαλλία, Ιταλία και Κίνα για την προμήθεια πυραυλικών συστημάτων είναι ακριβώς η εκβιαστική προσπάθεια εξασφάλισης πυραυλικής τεχνολογίας. Ηδη η Τουρκία έχει αναπτύξει την τεχνολογία τηλεκατευθυνόμενων πυραύλων SOM-J και κατευθυνόμενων με λέιζερ πυραύλων Cirit, με τους οποίους έχουν εξοπλισθεί τα τουρκικά ελικόπτερα.
NIKOΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
nmeletis@pegasus.gr
ΕΘΝΟΣ