Ο παπα-Ανυπόμονος-Αρχιμανδρίτης Γερμανός Δημάκος (1912-2004), ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγάθωνος Φθιώτιδος,

Ο π. Γερμανός Δημάκος υπήρξε μια πολυσχιδής προσωπικότητα με έντονη δράση στον εκκλησιαστικό, εθνικό και κοινωνικό τομέα. Οι πολλαπλές δραστηριότητες του Γέροντος κατά την 65ετή εκκλησιαστική και κοινωνική του προσφορά, συνδέονται άρρηκτα προς τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του, την ενεργοποίηση των προσόντων και τη συνετή και σοβαρή παρουσία του στα εκκλησιαστικά θέματα της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδας, ενώ η εθνική του προφορά κατά την περίοδο της Εθνικής Αντίστασης είναι ανεκτίμητη.

Ο Αρχιμανδρίτης Γερμανός Δημάκος, κατά κόσμον Γεώργιος Δημάκος, γεννήθηκε το 1912 στο χωριό Αγριδάκι της Αρκαδίας και ήταν ο πρώτος από τα δέκα αδέλφια του. Τελείωσε το Σχολαρχείο στη Βυτίνα και σε ηλικία 17 ετών (1929) εισήλθε στη Μονή της Παναγίας της Ξενιάς της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος. Το 1933 εκάρη Μοναχός και έλαβε το μοναχικό όνομα Γερμανός. Έκτοτε αρχίζει η εκκλησιαστική δράση του: Διάκονος και Ιερεύς, Σύμβουλος και Οικονόμος της Μονής Ξενιάς μέχρι το 1940, Αδελφός της Μονής Αγάθωνος, Ηγούμενος της Μονής Δαδίου την περίοδο 1940-1941, Ηγούμενος της Μονής Αγάθωνος την περίοδο 1942-2004, όπου και κοιμήθηκε την 9^η Ιουνίου 2004 πλήρης ημερών. Ταυτόχρονα έδρασε εθνικά στην Αντίσταση κατά της Γερμανικής Κατοχής, παράγοντας συγχρόνως και αδιαλείπτως κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο.

Στην Ιερά Μονή Αγάθωνος στην Υπάτη ο Ηγούμενος Γερμανός φρόντισε για τον Αγώνα της Μονής. Όλες οι ενέργειές του είχαν μυστικούς δρόμους επαφής και συγκοινωνούσαν. Η Ιερά Μονή Αγάθωνος και το εκτροφείο θηραμάτων και ορνιθόμορφων πουλιών, του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Οίτης. Από το ευλογημένο βουνό της Οίτης με τις κορυφές του επικοινωνούσε ο Ηγούμενος με το Θεό, άκουγε τις εντολές του και κατευθείαν τις πραγματοποιούσε.    

Ο Γέροντας ήταν αξιολάτρευτος από πολλούς και όλοι ήθελαν να του χαρίσουν κάτι. Ο ζωγράφος π.χ. της Εθνικής Αντίστασης αείμνηστος Δημήτρης Μεγαλίδης, σε μια από τις επισκέψεις του στο Μοναστήρι, χάρισε στον Ανυπόμονο τις βέρες – τη δική του και της συζύγου του – καθώς και την εικόνα του Αγίου Δημητρίου, που είχε στο εικονοστάσι του σπιτιού του. Ο Γερμανός τα έβαλε στο κειμηλιοφυλάκειο της Μονής.

Αγωνίστηκε για την Πατρίδα με πνεύμα αυτοθυσίας και αυταπάρνησης κατά των εχθρών και πάντοτε υπηρετούσε με πίστη το Θεό και με το σταυρό στο χέρι τον άνθρωπο, χωρίς διάκριση και υστεροβουλία. Με όνειρα, αλλά και με συναίσθηση των βαριών ευθυνών του, ο π. Γερμανός ήταν παρών σε κάθε στιγμή της ζωής του, όπου η αποστολή της Εκκλησίας το επέβαλλε και η αγάπη του απαιτούσε για διακονία προς Αυτήν ή για αγώνα υπέρ της Πατρίδας. Με την αδιάπτωτη αφοσίωσή του προς την Ορθόδοξη Πίστη και την ασίγαστη αγάπη του προς την Ελλάδα, με τη βαθειά εκτίμηση προς τον άνθρωπο, τον καθαρό λογισμό του και με το συγκροτημένο, ρέοντα και ζωντανό λόγο του έσπερνε καρπούς.    

Ο Αρχιμανδρίτης Γερμανός αναδείχθηκε πιστός «οικονόμος των μυστηρίων του Θεού» και φύλακας άριστος της θείας «παρακαταθήκης» ( Α΄ Τιμόθ. στ. 20) και διακόνησε την Εκκλησία εν συνειδήσει της υψηλής και αγίας αποστολής του, αναλώνοντας τη ζωή του στη διακονία της Εκκλησίας και των συνανθρώπων του.  Πίστευε στην υπόσχεση του Κυρίου «ου μη σε ανώ ουδ’ ου μη σε εγκαταλίπω»(Εβρ. Ιγ,5) και εφάρμοζε το γραφικό «η φιλαδελφία μενέτω της φιλοξενίας μη επιλανθάνεσθε» (Εβρ. Ιγ, 1-2). Διακρινόταν από ευθύτητα, τιμιότητα και θάρρος χωρίς συμβιβασμούς. Με υπευθυνότητα και ήθος επιτελούσε το έργο του εκκλησιαστικό, εθνικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό.    

Ο Αρχιμανδρίτης Γερμανός ως αντιπρόσωπος της Παγκληρικής Ένωσης Ελλάδας, μαζί με άλλους έδωσε πολλά όχι μόνο στην Κατοχή αλλά και έπειτα. Συνέχισε τους αγώνες του αδιάλειπτα μέχρι σήμερα από πολλά μετερίζια θρησκευτικά, εθνικά, κοινωνικά, εκπαιδευτικά.  

Η αλληλογραφία του Γέροντα ήταν πολύτιμη, καθώς περιλάμβανε παραινέσεις, συμβουλές και διδάγματα. Σε μια από τις επιστολές του αναφέρει: «Η πίστις και η εγκράτεια ατσαλώνουν την ψυχή, ανατρέπουν τα εμπόδια στη ζωή, διαλύουν τα πλέγματα της πονηρίας, αξιοποιούν την ύπαρξιν μας και κάνουν ν΄ ανθίσουν και οι βράχοι ακόμη» και αλλού «Έλληνας είναι όχι εκείνος που έτυχε να γεννηθεί στην Ελλάδα ή έχει ταυτότητα ελληνική, αλλά μόνο εκείνος που σκέπτεται και πολιτεύεται Ελληνοπρεπώς. Όπως ξέρεις έχω γεννηθεί το 1912. Εμεγάλωσα και εγαλουχήθηκα με το γάλα, τα νάματα της Ορθοδοξίας, της Ελλάδας». Η γνώμη του για το μέλλον της Ορθοδοξίας συνοψίζεται στα κάτωθι: «Η Ορθοδοξία δε χάνεται. Δε χάνεται η Ορθοδοξία. Υπάρχει μαγιά…»

Ο Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγάθωνος αναδείχθηκε πραγματικός πατριώτης και επέδειξε λατρεία και αφοσίωση ανυστερόβουλη, διαρκή και απόλυτη. Παρέμεινε προσηλωμένος και ακλόνητος στον Αγώνα του Χριστού, την πίστη και την ελευθερία της πατρίδας, αποτελώντας «ιερό ζώπυρο» κατά Πλάτωνος, γινόμενος μάρτυρας της πίστης και της ελευθερίας. Σε αυτόν τον αγώνα άνδρας ιερέας και πολέμαρχος έγινε ο Αρχιμανδρίτης Γερμανός Δημάκος, ο παπα-Ανυπόμονος καπετάνιος του ΕΛΑΣ και του αρχηγέτη Άρη Βελουχιώτη. Στο πρόσωπο και τη δράση του συμπυκνώνεται και συνεχίζεται η διαχρονικότητα του Αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας από τους ξένους και ντόπιους δυνάστες και του ίδιου Αγώνα για την πίστη του Λαού των Ελλήνων, που  απειλείται και δέχεται πολεμική καθημερινά. Στο Γέροντα αρμόζουν οι στίχοι του ποιητή Οδυσσέα Ελύτη: «Εκείνοι που μας λιθοβόλησαν δεν ζούνε πια. Με τις πέτρες έχτισα μια βρύση».

«Σε καμία χώρα της κατεχόμενης Ευρώπης δεν υπήρξε ένας Παπα-Ανυπόμονος, ο Αρχιμανδρίτης Γερμανός Δημάκος, τ. Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγάθωνος, που έδρασε αντιστασιακά κατά την ιστορούμενη περίοδο 1941-1944 και έφερε στο περιβάλλον του Άρη Βελουχιώτη και προς τα  ένοπλα τμήματα του Αντιστασιακού Ε.Α.Μ. την αγάπη της Εκκλησίας» (Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Χριστόδουλος)

Η Ιερά Μονή Αγάθωνος

Στις βορειοδυτικές βουνοπλαγιές της Οίτης, σε μια τοποθεσία πραγματικά μαγευτική και σε υψόμετρο 1.300 μ. βρίσκεται το Μοναστήρι του Αγάθωνα ή Αγάθωνης. Η Φανερωμένη της Ρούμελης, όπως την αποκαλούν, χτίστηκε το 1400 μ.Χ. και τιμάται στο όνομα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Το όνομα του Μοναστηριού ανήκει σε ένα λευίτη Μοναχό Αγάθωνα, ο οποίος έχτισε το Μοναστήρι. Μέσα στην εκκλησία υπάρχουν τέσσερα παρεκκλήσια: 1) του Αγίου Χαραλάμπους, 2) του Αγίου Ιωάννου το Προδρόμου, 3) της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και 4) των Αγίων Αποστόλων. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο όλη η περιοχή εξωραΐστηκε. Μια σπάνια γραφικότητα μαγεύει το βλέμμα του προσκυνητή σε ολόκληρη την πεδιάδα του Σπερχειού ποταμού. Από τον Τυμφρηστό (Βελούχι) ως το Μαλιακό κόλπο που τη διαρρέει στη μέση ο Σπερχειός ποταμός. Το Μοναστήρι κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας, διατηρούσε Σχολή Γραμμάτων (Κρυφό Σχολειό) και πολλοί κατατρεγμένοι ραγιάδες και κλεφταρματωλοί έβρισκαν καταφύγιο και προστασία. Κατά την επανάσταση του ’21 οι 35 καλόγεροι ακολούθησαν τους αρματωλούς της Υπάτης, τους Κοντογιανναίους. Έλαβαν μέρος στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Μόνο τρεις καλόγεροι επέζησαν μετά την επανάσταση για να συνεχίσουν την παράδοση του Μοναστηριού.    

Στον Παππά της Αντίστασης, Αρχιμανδρίτου Δαμασκηνού Θ. Ζαχαράκη, Ηγουμένου Ιεράς Μονής Αγάθωνος

Αφιερώνεται στο Σεβαστό μου Γέροντα, π. Γερμανό Δημάκο, τον Παππά της Αντίστασης

Που πας Παππά κατά βουνά

σε σέλα φωλιασμένος

για σπηρουνιάζεις τ’ άλογο,

πού πας αλαφιασμένος;

Μην είσαι γέρος άρρωστος,

μη νια, μη παλληκάρι

και φεύγεις ακουβέντιαστος

την Κοινωνιά να πάρει;

Μη μπήκε οχτρός της πίστης μας

στη μάνδρα τη δικιά σου

και τρέχεις ασταμάτητα

να σώσεις τα παιδιά σου;

Μα βγήκες έξω απ’ το χωριό

κι ακόμα βλέπω τρέχεις

πες μας ποιος είναι ο πόνος σου

και ποια φροντίδα έχεις;

Μας λεν πολλά τα μάτια σου

μα δε μιλάει το στόμα

το ζώο πώς το δασκάλεψες

και δεν πατάει  στο χώμα;

Δυο λόγια στάσου να μας πεις

να μάθουν τα παιδιά σου,

μην είν’ ανάγκη Γέροντα

για νάρθουμε κοντά σου.

Παιδιά μου, φώναξε ο Παππάς

και τ’ άλογο εστάθη

ξανάρθαν δύσκολοι καιροί

σαν η Πατρίδα εχάθη.

Εκεί π’ άνάβα στην Παναγιά

την άγια κανδηλά της,

είδα την όψη της χλωμή

βροχή τα δάκρυά της.

Μη χάνεις χρόνο Γέροντα

άκουσα τη φωνή Της

τη δοξασμένη σου γενιά

τη ζώσαν οι οχτροί της.

Φράγκοι πλακώσαν βάρβαροι

στην πόρτα της φυλής σου

μολέβουν τ’ άγια χώματα   

ποδοπατούν τη γη σου.

Άφησα ΄κει το λαδερό

γονάτισα μπροστά Της

τα μάτια μου καρφώθηκαν

στη φλογερή ματιά Της.

Λόγια δεν έλεγα πολλά

τα λίγα μια κουβέντα,

Βοήθησέ μας Δέσποινα

σαν τότε, το εικοσιένα.

Αυτά κουβέντιασα πρωί

με τη Βασίλισσά μου

φόβο δε νιώθω πάνω μου,

εθάρρησε η καρδιά μου.

Κοντά μου ελάτε Χριστιανοί

να σώσουμε τη χώρα

να διώξουμε τους τύραννους

τη φράγκικη τη μπόρα.

Έτσι τους είπε ο Παππάς

κι έφυγε από σιμά τους

κι εκείνοι ροβολήσανε

και τρέχανε κοντά του.

25 Νοεμβρίου 1992

Πηγή υλικού

Αρχιμανδρίτης Γερμανός Κ. Δημάκος, ο Πάτερ Ανυπόμονος της Εθνικής Αντίστασης, Τιμητικός Τόμος, Αρκαδική Ακαδημία, Εκδοτική Τριπόλεως, Τρίπολη 2003

Επιλογή υλικού

Αικατερίνη Διαμαντοπούλου

Υπεύθυνη υλικού των Ιστοχώρων του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων

http://www.romiosini.org.gr/3337e5d0.el.aspx