Ο Πρόεδρος της Ουρουγουάης παρέχει καθεστώς προσφύγων σε έξι πρώην κρατούμενους του Γκουαντάναμο
O απερχόμενος πρόεδρος της
Ουρουγουάης, Χοσέ «Πέπε» Μουχίκα, τάραξε και πάλι τη διεθνή σκακιέρα,
καθώς την περασμένη Κυριακή η χώρα του υποδέχτηκε έξι πρώην κρατούμενους
του αμερικανικού κολαστηρίου του Γκουαντάναμο προσφέροντάς τους
καθεστώς προσφύγων.«Το Γκουαντάναμο δεν είναι φυλακή, γιατί οι φυλακές υπάγονται σε ένα
σύστημα δικαίου. Είναι μια φωλιά απαγωγών. Είναι ντροπή για την
ανθρωπότητα. Γι’ αυτό εμείς προσφέρουμε φιλοξενία σε ανθρώπους που
υπέστησαν μια αποτρόπαιη παρατεταμένη απαγωγή. Είναι ανθρωπιστική
υπόθεση», τόνισε ο πιο δημοφιλής Λατινοαμερικανός πρόεδρος λίγο πριν
αναχωρήσει για τη Σύνοδο της UNASUR, ανακοινώνοντας την άφιξη τεσσάρων
Σύρων, ενός Παλαιστίνιου και ενός Τυνήσιου, που κρατήθηκαν για
περισσότερα από δώδεκα χρόνια στην αμερικανική βάση στην Κούβα χωρίς
ποτέ να τους απαγγελθούν κατηγορίες ή να δικαστούν.
Από το 2009 είχαν κριθεί από στρατιωτικές επιτροπές ως «απελευθερώσιμοι», αλλά παράμειναν φυλακισμένοι πέντε επιπλέον χρόνια περιμένοντας μια χώρα να τους δεχτεί.Στην αντιπολίτευση που τον κατηγόρησε γι’ αυτή την απόφαση, ο Μουχίκα, που στη διάρκεια της δικτατορίας πέρασε 14 χρόνια σε κολαστήρια, απάντησε: «Δεν καταλαβαίνετε ότι είναι ζήτημα αρχών. Δεν μπορεί να έχει κανείς τόσο σάπια ψυχή ώστε να μη διαθέτει την τόλμη να υπερασπιστεί μια δίκαιη υπόθεση... Ισως γιατί ποτέ δεν ήσασταν πίσω από τα κάγκελα, ποτέ δεν περάσατε αυτή την εμπειρία».
Αντίθετα από ό,τι άλλοι πρόθυμοι ηγέτες, εξήγησε πως, εφαρμόζοντας στην πράξη την αξία του ανθρωπισμού, δεν απεμπολεί στο ελάχιστο την ιδεολογική του θέση απέναντι στις ΗΠΑ. «Εχουμε επικρίνει πολύ και θα συνεχίσουμε να επικρίνουμε τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, τις καταχρήσεις εξουσίας του σε κάθε γωνιά του κόσμου, αλλά ανταποκριθήκαμε σε ένα δίκαιο αίτημα που θα συμβάλει ώστε να κλείσει επιτέλους το άντρο του Γκουαντάναμο» δήλωσε ξεκαθαρίζοντας πως η Ουρουγουάη δεν πρόκειται να γίνει χωροφύλακας της Ουάσινγκτον.
Γι’ αυτό και απέρριψε το αμερικανικό αίτημα να απαγορευτεί για μία τουλάχιστον διετία η έξοδος των έξι πρώην κρατούμενων από τη χώρα, τονίζοντας ότι τελούν υπό καθεστώς ανθρωπιστικής προστασίας και είναι ελεύθεροι είτε να παραμείνουν και να φέρουν και τις οικογένειές τους είτε να φύγουν οποιαδήποτε στιγμή θελήσουν.
Οι έξι μεταφέρθηκαν σε στρατιωτικό νοσοκομείο για να υποβληθούν σε εξετάσεις καθώς όλοι τους είναι καταβεβλημένοι και φέρουν συμπτώματα υποσιτισμού, ενώ επιβαρυμένη κρίθηκε η κατάσταση της υγείας του 43χρονου Σύρου Τζιχάντ Αχμεντ Μουσταφά Ντιγιάμπ, ο οποίος επέμενε να κάνει απεργία πείνας επί δυόμισι χρόνια υποβαλλόμενος συστηματικά στο βασανιστήριο της καταναγκαστικής σίτισης με καθετήρα. Μετά θα οδηγηθούν σε σπίτια όπου θα φιλοξενηθούν, συνοδεία διερμηνέων και ανθρώπων που θα τους βοηθήσουν να προσαρμοστούν στη νέα τους ζωή.
Ο Μουχίκα δεν αρκέστηκε να δεχτεί τις επίσημες ευχαριστίες της Ουάσινγκτον γι’ αυτήν του την πρωτοβουλία αλλά υπενθύμισε ότι ως ελάχιστη ανταπόδοση έχει ζητήσει (και περιμένει) την απελευθέρωση των τριών Κουβανών που κρατούνται από το 1998, καταδικασμένοι για κατασκοπία, και του Πορτορικανού αυτονομιστή Οσκαρ Λόπες Ριβέρα, που κρατείται εδώ και 32 χρόνια καταδικασμένος για «απόπειρα ανατροπής του καθεστώτος».
Ανεξαρτήτως του εάν το αίτημα θα ικανοποιηθεί, αυτή η υπόθεση αποτελεί ένα μάθημα γεωπολιτικής, ενδεικτικό των αλλαγών που έχουν συντελεστεί στην περιοχή: ενώ στο παρελθόν οι ΗΠΑ μπορούσαν να επιβάλλουν όρους στις κυβερνήσεις της Νοτίου Αμερικής, σήμερα είναι υποχρεωμένες να διαπραγματεύονται μαζί τους.
Από το 2009 είχαν κριθεί από στρατιωτικές επιτροπές ως «απελευθερώσιμοι», αλλά παράμειναν φυλακισμένοι πέντε επιπλέον χρόνια περιμένοντας μια χώρα να τους δεχτεί.Στην αντιπολίτευση που τον κατηγόρησε γι’ αυτή την απόφαση, ο Μουχίκα, που στη διάρκεια της δικτατορίας πέρασε 14 χρόνια σε κολαστήρια, απάντησε: «Δεν καταλαβαίνετε ότι είναι ζήτημα αρχών. Δεν μπορεί να έχει κανείς τόσο σάπια ψυχή ώστε να μη διαθέτει την τόλμη να υπερασπιστεί μια δίκαιη υπόθεση... Ισως γιατί ποτέ δεν ήσασταν πίσω από τα κάγκελα, ποτέ δεν περάσατε αυτή την εμπειρία».
Αντίθετα από ό,τι άλλοι πρόθυμοι ηγέτες, εξήγησε πως, εφαρμόζοντας στην πράξη την αξία του ανθρωπισμού, δεν απεμπολεί στο ελάχιστο την ιδεολογική του θέση απέναντι στις ΗΠΑ. «Εχουμε επικρίνει πολύ και θα συνεχίσουμε να επικρίνουμε τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό, τις καταχρήσεις εξουσίας του σε κάθε γωνιά του κόσμου, αλλά ανταποκριθήκαμε σε ένα δίκαιο αίτημα που θα συμβάλει ώστε να κλείσει επιτέλους το άντρο του Γκουαντάναμο» δήλωσε ξεκαθαρίζοντας πως η Ουρουγουάη δεν πρόκειται να γίνει χωροφύλακας της Ουάσινγκτον.
Γι’ αυτό και απέρριψε το αμερικανικό αίτημα να απαγορευτεί για μία τουλάχιστον διετία η έξοδος των έξι πρώην κρατούμενων από τη χώρα, τονίζοντας ότι τελούν υπό καθεστώς ανθρωπιστικής προστασίας και είναι ελεύθεροι είτε να παραμείνουν και να φέρουν και τις οικογένειές τους είτε να φύγουν οποιαδήποτε στιγμή θελήσουν.
Οι έξι μεταφέρθηκαν σε στρατιωτικό νοσοκομείο για να υποβληθούν σε εξετάσεις καθώς όλοι τους είναι καταβεβλημένοι και φέρουν συμπτώματα υποσιτισμού, ενώ επιβαρυμένη κρίθηκε η κατάσταση της υγείας του 43χρονου Σύρου Τζιχάντ Αχμεντ Μουσταφά Ντιγιάμπ, ο οποίος επέμενε να κάνει απεργία πείνας επί δυόμισι χρόνια υποβαλλόμενος συστηματικά στο βασανιστήριο της καταναγκαστικής σίτισης με καθετήρα. Μετά θα οδηγηθούν σε σπίτια όπου θα φιλοξενηθούν, συνοδεία διερμηνέων και ανθρώπων που θα τους βοηθήσουν να προσαρμοστούν στη νέα τους ζωή.
Ο Μουχίκα δεν αρκέστηκε να δεχτεί τις επίσημες ευχαριστίες της Ουάσινγκτον γι’ αυτήν του την πρωτοβουλία αλλά υπενθύμισε ότι ως ελάχιστη ανταπόδοση έχει ζητήσει (και περιμένει) την απελευθέρωση των τριών Κουβανών που κρατούνται από το 1998, καταδικασμένοι για κατασκοπία, και του Πορτορικανού αυτονομιστή Οσκαρ Λόπες Ριβέρα, που κρατείται εδώ και 32 χρόνια καταδικασμένος για «απόπειρα ανατροπής του καθεστώτος».
Ανεξαρτήτως του εάν το αίτημα θα ικανοποιηθεί, αυτή η υπόθεση αποτελεί ένα μάθημα γεωπολιτικής, ενδεικτικό των αλλαγών που έχουν συντελεστεί στην περιοχή: ενώ στο παρελθόν οι ΗΠΑ μπορούσαν να επιβάλλουν όρους στις κυβερνήσεις της Νοτίου Αμερικής, σήμερα είναι υποχρεωμένες να διαπραγματεύονται μαζί τους.
