ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΜΠΕΡΣΗ
Ο Μπαράκ Ομπάμα το 2014 απαλλάχθηκε από τη φροντίδα συλλογής
προεκλογικών ενισχύσεων και την ανησυχία για την επίδραση των αποφάσεών
του στις εκλογές.
Η τομή του 2014 για τον Μπαράκ Ομπάμα
ήταν οι ενδιάμεσες εκλογές του Nοεμβρίου. Ανεξαρτήτως του αρνητικού για
τους Δημοκρατικούς αποτελέσματος, που τους στέρησε τον έλεγχο της
Γερουσίας, οι κάλπες έλυσαν τα χέρια του Αμερικανού προέδρου. Ο Μπαράκ
Ομπάμα απαλλάχθηκε από τον εκλογικό κύκλο, τη μόνιμη φροντίδα συλλογής
προεκλογικών ενισχύσεων και την πάγια ανησυχία για την επίδραση των
αποφάσεών του στις εκλογές που γίνονται κάθε «δεύτερο» Νοέμβριο.
Οι δύο τελευταίοι μήνες του 2014 σημαδεύτηκαν από διαρκή «αποκαλυπτήρια» πρωτοβουλιών που εκκρεμούσαν επί μήνες ή χρόνια. Η χορήγηση εγγράφων σε ξένους που εργάζονται χωρίς χαρτιά στις ΗΠΑ, η απόφαση να δημοσιευθεί η έκθεση-κόλαφος για τα βασανιστήρια της CIA και οι απελευθερώσεις κάποιων κρατουμένων που «σάπιζαν» δώδεκα χρόνια χωρίς δίκη στο Γκουαντάναμο περιλήφθηκαν στο πρώτο κύμα.
Παράλληλα, στις 18 Δεκεμβρίου, ο Μπαράκ Ομπάμα προχώρησε σε μια ιστορική ανακοίνωση. Το εμπάργκο, με το οποίο η κυβέρνηση της Ουάσιγκτον «τιμώρησε» την κουβανική επανάσταση πριν από μισόν αιώνα, αίρεται. «Δεν μπορούμε να κάνουμε συνεχώς το ίδιο πράγμα και να περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, ενώ ταυτόχρονα, στην Αβάνα, ο Ραούλ Κάστρο ανακοίνωνε με ικανοποίηση την είδηση στον λαό του.
Για την Κούβα, μεγάλη σημασία είχε η απελευθέρωση από την αμερικανική κυβέρνηση των Κουβανών που είχαν συλληφθεί ενώ κατασκόπευαν τις δραστηριότητες Κουβανών αντικαθεστωτικών στο Μαϊάμι. Αντίστοιχα, οι ΗΠΑ εξασφάλισαν την απελευθέρωση Κουβανού αξιωματικού ,πράκτορα της CIA, καθώς και αρκετών αντιφρονούντων.
Στο πρόγραμμα του Λευκού Οίκου ήταν να ανακοινωθεί στις 24 Νοεμβρίου ανάλογη ιστορική συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ιράν, επιστέγασμα της θεαματικής πορείας προσέγγισης που ξεκίνησε μετά την εκλογή του Μοχάμεντ Ροχανί στην προεδρία του Ιράν. Παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν προς την κατεύθυνση αυτή, τελικά οι διαπραγματεύσεις πήραν νέα παράταση έως τις 30 Ιουνίου 2015.
Αντίθετα, εντελώς ανέφικτη αποδείχθηκε και φέτος η οποιαδήποτε συμφωνία ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους. Αγανακτισμένος από την αδιάκοπη επέκταση της εποικιστικής δραστηριότητας του Ισραήλ στη Δυτική Οχθη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι σήκωσε τα χέρια ψηλά την άνοιξη, αναγνωρίζοντας το ναυάγιο των συνομιλιών. Ακολούθησε, το καλοκαίρι, ο πόλεμος των 50 ημερών στη Γάζα, που επέφερε τον θάνατο 2.200 Παλαιστινίων και 72 Ισραηλινών.
Στη διάρκεια του πολέμου, οι ΗΠΑ συνέχισαν να προσφέρουν οικονομική και στρατιωτική βοήθεια καθώς και διπλωματική κάλυψη στο Ισραήλ, αν και οι ανησυχίες του Τελ Αβίβ για τον προσανατολισμό της αμερικανικής πολιτικής εντείνονταν, όσο προχωρούσαν οι συνομιλίες των ΗΠΑ με το Ιράν.
Ενώ έως πέρυσι η Ουάσιγκτον ήταν έτοιμη να πάει σε πόλεμο για να ανατρέψει την συμμαχική προς το Ιράν κυβέρνηση Ασαντ στη Συρία, φέτος βρέθηκε να πολεμά στο πλευρό του Ιράν εναντίον των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ». Η επιστροφή των ΗΠΑ στο Ιράκ είναι μία ένδειξη της μακροπρόθεσμης αποσταθεροποίησης που προέκυψε από την αμερικανική πολιτική στην περιοχή.
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στη Συρία, που ξεκίνησαν τον Αύγουστο, αλλά και για την ολοκληρωτική κατάρρευση της Λιβύης, από την οποία οι ΗΠΑ υποχρεώθηκαν το καλοκαίρι να «αποσύρουν» την πρεσβεία τους για λόγους ασφαλείας. Καμία από όλες αυτές τις εστίες αποσταθεροποίησης, όμως, ούτε καν η ανάδυση του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία», δεν περικλείει την ίδια δυναμική συνολικής αποσταθεροποίησης όσο η «επιτυχία»-κλειδί της Ουάσιγκτον για το 2014: η πολύπλευρη πίεση προς τη Ρωσία, με κύριο άξονα (και ταυτόχρονα βασικό θύμα) την Ουκρανία.
Οι δύο τελευταίοι μήνες του 2014 σημαδεύτηκαν από διαρκή «αποκαλυπτήρια» πρωτοβουλιών που εκκρεμούσαν επί μήνες ή χρόνια. Η χορήγηση εγγράφων σε ξένους που εργάζονται χωρίς χαρτιά στις ΗΠΑ, η απόφαση να δημοσιευθεί η έκθεση-κόλαφος για τα βασανιστήρια της CIA και οι απελευθερώσεις κάποιων κρατουμένων που «σάπιζαν» δώδεκα χρόνια χωρίς δίκη στο Γκουαντάναμο περιλήφθηκαν στο πρώτο κύμα.
Παράλληλα, στις 18 Δεκεμβρίου, ο Μπαράκ Ομπάμα προχώρησε σε μια ιστορική ανακοίνωση. Το εμπάργκο, με το οποίο η κυβέρνηση της Ουάσιγκτον «τιμώρησε» την κουβανική επανάσταση πριν από μισόν αιώνα, αίρεται. «Δεν μπορούμε να κάνουμε συνεχώς το ίδιο πράγμα και να περιμένουμε διαφορετικά αποτελέσματα», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, ενώ ταυτόχρονα, στην Αβάνα, ο Ραούλ Κάστρο ανακοίνωνε με ικανοποίηση την είδηση στον λαό του.
Για την Κούβα, μεγάλη σημασία είχε η απελευθέρωση από την αμερικανική κυβέρνηση των Κουβανών που είχαν συλληφθεί ενώ κατασκόπευαν τις δραστηριότητες Κουβανών αντικαθεστωτικών στο Μαϊάμι. Αντίστοιχα, οι ΗΠΑ εξασφάλισαν την απελευθέρωση Κουβανού αξιωματικού ,πράκτορα της CIA, καθώς και αρκετών αντιφρονούντων.
Στο πρόγραμμα του Λευκού Οίκου ήταν να ανακοινωθεί στις 24 Νοεμβρίου ανάλογη ιστορική συμφωνία για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Ιράν, επιστέγασμα της θεαματικής πορείας προσέγγισης που ξεκίνησε μετά την εκλογή του Μοχάμεντ Ροχανί στην προεδρία του Ιράν. Παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν προς την κατεύθυνση αυτή, τελικά οι διαπραγματεύσεις πήραν νέα παράταση έως τις 30 Ιουνίου 2015.
Αντίθετα, εντελώς ανέφικτη αποδείχθηκε και φέτος η οποιαδήποτε συμφωνία ανάμεσα στους Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους. Αγανακτισμένος από την αδιάκοπη επέκταση της εποικιστικής δραστηριότητας του Ισραήλ στη Δυτική Οχθη, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι σήκωσε τα χέρια ψηλά την άνοιξη, αναγνωρίζοντας το ναυάγιο των συνομιλιών. Ακολούθησε, το καλοκαίρι, ο πόλεμος των 50 ημερών στη Γάζα, που επέφερε τον θάνατο 2.200 Παλαιστινίων και 72 Ισραηλινών.
Στη διάρκεια του πολέμου, οι ΗΠΑ συνέχισαν να προσφέρουν οικονομική και στρατιωτική βοήθεια καθώς και διπλωματική κάλυψη στο Ισραήλ, αν και οι ανησυχίες του Τελ Αβίβ για τον προσανατολισμό της αμερικανικής πολιτικής εντείνονταν, όσο προχωρούσαν οι συνομιλίες των ΗΠΑ με το Ιράν.
Ενώ έως πέρυσι η Ουάσιγκτον ήταν έτοιμη να πάει σε πόλεμο για να ανατρέψει την συμμαχική προς το Ιράν κυβέρνηση Ασαντ στη Συρία, φέτος βρέθηκε να πολεμά στο πλευρό του Ιράν εναντίον των τζιχαντιστών του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ». Η επιστροφή των ΗΠΑ στο Ιράκ είναι μία ένδειξη της μακροπρόθεσμης αποσταθεροποίησης που προέκυψε από την αμερικανική πολιτική στην περιοχή.
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και για τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στη Συρία, που ξεκίνησαν τον Αύγουστο, αλλά και για την ολοκληρωτική κατάρρευση της Λιβύης, από την οποία οι ΗΠΑ υποχρεώθηκαν το καλοκαίρι να «αποσύρουν» την πρεσβεία τους για λόγους ασφαλείας. Καμία από όλες αυτές τις εστίες αποσταθεροποίησης, όμως, ούτε καν η ανάδυση του «Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και στη Συρία», δεν περικλείει την ίδια δυναμική συνολικής αποσταθεροποίησης όσο η «επιτυχία»-κλειδί της Ουάσιγκτον για το 2014: η πολύπλευρη πίεση προς τη Ρωσία, με κύριο άξονα (και ταυτόχρονα βασικό θύμα) την Ουκρανία.
