Με τον «ακήρυχτο πόλεμο» στο Αιγαίο, που διεξάγεται τις
τελευταίες τέσσερις δεκαετίες εξαιτίας των αξιώσεων της Τουρκίας έναντι
των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, η Αγκυρα επιδιώκει πλέον με ακόμη
πιο έντονο τρόπο την οικονομική αιμορραγία της Ελλάδας, τη στιγμή που η
χώρα χρειάζεται ακόμη και το τελευταίο ευρώ. Πώς; Αυξάνοντας κατακόρυφα
τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου και βάζοντας ενεργά στο
παιχνίδι τα αεροσκάφη ηλεκτρονικού πολέμου CN-235 και τα ελικόπτερα, τα
οποία πετούν με μικρότερο μεν κόστος για την Τουρκία, με μεγάλο δε για
την Πολεμική Αεροπορία, που αναγκάζεται να απογειώνει μαχητικά για την
αναγνώριση - αναχαίτισή τους. Περίπου 20.000.000 ευρώ ξοδεύονται ετησίως
μόνο για καύσιμα και γενικώς υποστήριξη των μαχητικών.
Εως και την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου είχαν καταγραφεί 2.224 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο το 2014, αριθμός σχεδόν τετραπλάσιος των δύο ετών που προηγήθηκαν και σχεδόν διπλάσιος του 2010, όταν και σημειώθηκε το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ της τελευταίας πενταετίας. Κατεγράφη, επίσης, αριθμός ρεκόρ όσον αφορά τις παραβάσεις του FIR Αθηνών, ενώ την ίδια στιγμή καταγράφεται μείωση του αριθμού των μαχητικών αεροσκαφών που έστειλε η Αγκυρα στο αρχιπέλαγος προκειμένου να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Ακριβώς αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά σε σχέση με την τακτική των προηγούμενων χρόνων. Η Τουρκία αφενός διατηρεί σε υψηλό επίπεδο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της προκλητικότητάς της με πτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά και εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά που σπεύδουν να αναχαιτίσουν τα τουρκικά, και αφετέρου με μικρότερο κόστος χτυπάει την Ελλάδα εκεί ακριβώς όπου πονάει, στο οικονομικό.
Οταν η χώρα χρειάζεται κάθε ευρώ για να ξεπεράσει την κρίση, αναγκάζεται να δαπανά τεράστια ποσά για καύσιμα, συντήρηση αεροσκαφών και ανταλλακτικά, επίγεια εξυπηρέτηση αεροσκαφών, λειτουργικά έξοδα των μονάδων στις οποίες υπάγονται τα μαχητικά και «εκτός έδρας» του προσωπικού που μετακινείται στις προκεχωρημένες βάσεις για επιφυλακή. Υπολογίζεται ότι το ποσό που ξοδεύεται σε ετήσια βάση αγγίζει τα 20.000.000 ευρώ μόνο για τα παραπάνω. Το κόστος αυτό αυξάνεται δραματικά όταν υπάρχουν πτώσεις μαχητικών.
Με τις τουρκικές προκλήσεις να είναι καθημερινό φαινόμενο, η Πολεμική Αεροπορία αναγκάζεται να απαντά με απογειώσεις μαχητικών αεροσκαφών για αναγνώριση και αναχαίτιση. Τα μαχητικά «καταπίνουν» χιλιάδες μίλια στις αναχαιτίσεις και στις αερομαχίες, αδειάζοντας ταυτόχρονα τα γαλόνια κηροζίνης από τις δεξαμενές τους. Πόσο κοστίζει μία αναχαίτιση; Από 8.000 ευρώ έως και 12.000 ευρώ, ανάλογα με τον τύπο του αεροσκάφους, τιμάται η ώρα πτήσης για ένα μαχητικό που βγαίνει στο Αιγαίο για να αντιμετωπίσει τα τουρκικά μαχητικά. Το υψηλότερο ποσό αφορά τα Mirage 2000-5, περίπου στα 12.000 ευρώ, λίγο χαμηλότερο είναι το κόστος για τα F-16 Block 52 plus, ενώ το χαμηλότερο ποσό δαπανάται για τα F-4 (όταν απαιτείται η χρήση τους) και για τα F-16 Block 30.
Οι επιτελείς της Πολεμικής Αεροπορίας υπολογίζουν το κόστος μίας πτήσης, η οποία συνήθως έχει διάρκεια 70 λεπτά, για τέσσερα F-16 και Mirage 2000-5 σε περίπου 50.000 ευρώ. Για κάθε λεπτό στον αέρα δαπανώνται δηλαδή 119 ευρώ. Μέσα στο 2014 τα ελληνικά μαχητικά εκτέλεσαν περισσότερες από 1.200 εξόδους με σκοπό να αναγνωρίσουν και να αναχαιτίσουν τουρκικά αεροσκάφη και ελικόπτερα. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως μέρος του παραπάνω κόστους για αναχαιτίσεις συμψηφίζεται με κάποιες από τις αναγκαίες ώρες επιχειρησιακής εκπαίδευσης που πρέπει να κάνει ο χειριστής για να είναι πάντα ετοιμοπόλεμος. Βέβαια η επιχειρησιακή εκπαίδευση διαφέρει σημαντικά από την αναχαίτιση.
Ωστόσο, το κόστος του «ακήρυχτου πολέμου» στο Αιγαίο δεν περιορίζεται στα καύσιμα και στη συντήρηση των μαχητικών. Κάθε άσκηση που γίνεται για τη διατήρηση του υψηλού επιπέδου ετοιμότητας των αεροπόρων μπορεί να στοιχίσει έως και 15.000.000 ευρώ («Παρμενίων»), ενώ η εκπαίδευση των πιλότων είναι ακόμη ένα βασικό οικονομικό στοιχείο.
Η συνεχής φθορά δε από την τουρκική προκλητικότητα σε συνδυασμό με την έλλειψη ανταλλακτικών που παρατηρείται λόγω της οικονομικής κρίσης οδηγούν πολλές φορές σε απώλεια αεροσκαφών. Πριν από λίγες ημέρες η Πολεμική Αεροπορία έχασε ένα από τα πλέον σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, ένα F-16 Block 52 plus, νότια της Κρήτης. Το μαχητικό συνετρίβη κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής άσκησης και όχι έπειτα από αναχαίτιση. Το κόστος της απώλειάς του είναι περίπου 45.000.000 ευρώ, ενώ περισσότερα από 10.000.000 ευρώ και έως 20.000.000 υπολογίζονται τα όπλα που φέρει ένα μαχητικό και τα οποία χάνονται όταν συντρίβεται.
Μπορεί τα δύο αεροσκάφη που χάνονται κατά μέσο όρο ετησίως στον «αγώνα» του Αιγαίου να μην είναι όλα τρίτης γενιάς, η απώλεια όμως για την Αεροπορία μετριέται σε μονάδες και το κόστος μπορεί να υπερβαίνει και τα 100.000.000 ευρώ τον χρόνο. Το 2014 η Πολεμική Αεροπορία απώλεσε ακόμη ένα αεροσκάφος, ένα A-7, ενώ το 2011 κατέπεσε ένα Mirage-2000 στη Σάμο και το 2010 δύο F-16 Block 52 plus (συγκρούστηκαν στον αέρα στη νήσο Χρυσή). Το σημαντικότερο όμως είναι ότι στο συμβάν αυτό χάθηκαν δύο ανθρώπινες ζωές, κάτι που υπερβαίνει το οποιοδήποτε κόστος.
Ανδρέας Κούτρας
Εως και την Τρίτη 22 Δεκεμβρίου είχαν καταγραφεί 2.224 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου στο Αιγαίο το 2014, αριθμός σχεδόν τετραπλάσιος των δύο ετών που προηγήθηκαν και σχεδόν διπλάσιος του 2010, όταν και σημειώθηκε το αμέσως προηγούμενο ρεκόρ της τελευταίας πενταετίας. Κατεγράφη, επίσης, αριθμός ρεκόρ όσον αφορά τις παραβάσεις του FIR Αθηνών, ενώ την ίδια στιγμή καταγράφεται μείωση του αριθμού των μαχητικών αεροσκαφών που έστειλε η Αγκυρα στο αρχιπέλαγος προκειμένου να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Ακριβώς αυτή είναι και η μεγάλη διαφορά σε σχέση με την τακτική των προηγούμενων χρόνων. Η Τουρκία αφενός διατηρεί σε υψηλό επίπεδο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της προκλητικότητάς της με πτήσεις πάνω από τα ελληνικά νησιά και εμπλοκές με ελληνικά μαχητικά που σπεύδουν να αναχαιτίσουν τα τουρκικά, και αφετέρου με μικρότερο κόστος χτυπάει την Ελλάδα εκεί ακριβώς όπου πονάει, στο οικονομικό.
Οταν η χώρα χρειάζεται κάθε ευρώ για να ξεπεράσει την κρίση, αναγκάζεται να δαπανά τεράστια ποσά για καύσιμα, συντήρηση αεροσκαφών και ανταλλακτικά, επίγεια εξυπηρέτηση αεροσκαφών, λειτουργικά έξοδα των μονάδων στις οποίες υπάγονται τα μαχητικά και «εκτός έδρας» του προσωπικού που μετακινείται στις προκεχωρημένες βάσεις για επιφυλακή. Υπολογίζεται ότι το ποσό που ξοδεύεται σε ετήσια βάση αγγίζει τα 20.000.000 ευρώ μόνο για τα παραπάνω. Το κόστος αυτό αυξάνεται δραματικά όταν υπάρχουν πτώσεις μαχητικών.
Με τις τουρκικές προκλήσεις να είναι καθημερινό φαινόμενο, η Πολεμική Αεροπορία αναγκάζεται να απαντά με απογειώσεις μαχητικών αεροσκαφών για αναγνώριση και αναχαίτιση. Τα μαχητικά «καταπίνουν» χιλιάδες μίλια στις αναχαιτίσεις και στις αερομαχίες, αδειάζοντας ταυτόχρονα τα γαλόνια κηροζίνης από τις δεξαμενές τους. Πόσο κοστίζει μία αναχαίτιση; Από 8.000 ευρώ έως και 12.000 ευρώ, ανάλογα με τον τύπο του αεροσκάφους, τιμάται η ώρα πτήσης για ένα μαχητικό που βγαίνει στο Αιγαίο για να αντιμετωπίσει τα τουρκικά μαχητικά. Το υψηλότερο ποσό αφορά τα Mirage 2000-5, περίπου στα 12.000 ευρώ, λίγο χαμηλότερο είναι το κόστος για τα F-16 Block 52 plus, ενώ το χαμηλότερο ποσό δαπανάται για τα F-4 (όταν απαιτείται η χρήση τους) και για τα F-16 Block 30.
Οι επιτελείς της Πολεμικής Αεροπορίας υπολογίζουν το κόστος μίας πτήσης, η οποία συνήθως έχει διάρκεια 70 λεπτά, για τέσσερα F-16 και Mirage 2000-5 σε περίπου 50.000 ευρώ. Για κάθε λεπτό στον αέρα δαπανώνται δηλαδή 119 ευρώ. Μέσα στο 2014 τα ελληνικά μαχητικά εκτέλεσαν περισσότερες από 1.200 εξόδους με σκοπό να αναγνωρίσουν και να αναχαιτίσουν τουρκικά αεροσκάφη και ελικόπτερα. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως μέρος του παραπάνω κόστους για αναχαιτίσεις συμψηφίζεται με κάποιες από τις αναγκαίες ώρες επιχειρησιακής εκπαίδευσης που πρέπει να κάνει ο χειριστής για να είναι πάντα ετοιμοπόλεμος. Βέβαια η επιχειρησιακή εκπαίδευση διαφέρει σημαντικά από την αναχαίτιση.
Ωστόσο, το κόστος του «ακήρυχτου πολέμου» στο Αιγαίο δεν περιορίζεται στα καύσιμα και στη συντήρηση των μαχητικών. Κάθε άσκηση που γίνεται για τη διατήρηση του υψηλού επιπέδου ετοιμότητας των αεροπόρων μπορεί να στοιχίσει έως και 15.000.000 ευρώ («Παρμενίων»), ενώ η εκπαίδευση των πιλότων είναι ακόμη ένα βασικό οικονομικό στοιχείο.
Η συνεχής φθορά δε από την τουρκική προκλητικότητα σε συνδυασμό με την έλλειψη ανταλλακτικών που παρατηρείται λόγω της οικονομικής κρίσης οδηγούν πολλές φορές σε απώλεια αεροσκαφών. Πριν από λίγες ημέρες η Πολεμική Αεροπορία έχασε ένα από τα πλέον σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη, ένα F-16 Block 52 plus, νότια της Κρήτης. Το μαχητικό συνετρίβη κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής άσκησης και όχι έπειτα από αναχαίτιση. Το κόστος της απώλειάς του είναι περίπου 45.000.000 ευρώ, ενώ περισσότερα από 10.000.000 ευρώ και έως 20.000.000 υπολογίζονται τα όπλα που φέρει ένα μαχητικό και τα οποία χάνονται όταν συντρίβεται.
Μπορεί τα δύο αεροσκάφη που χάνονται κατά μέσο όρο ετησίως στον «αγώνα» του Αιγαίου να μην είναι όλα τρίτης γενιάς, η απώλεια όμως για την Αεροπορία μετριέται σε μονάδες και το κόστος μπορεί να υπερβαίνει και τα 100.000.000 ευρώ τον χρόνο. Το 2014 η Πολεμική Αεροπορία απώλεσε ακόμη ένα αεροσκάφος, ένα A-7, ενώ το 2011 κατέπεσε ένα Mirage-2000 στη Σάμο και το 2010 δύο F-16 Block 52 plus (συγκρούστηκαν στον αέρα στη νήσο Χρυσή). Το σημαντικότερο όμως είναι ότι στο συμβάν αυτό χάθηκαν δύο ανθρώπινες ζωές, κάτι που υπερβαίνει το οποιοδήποτε κόστος.
Ανδρέας Κούτρας
