Ο άνθρωπος είναι ζυμωμένος με την πολιτική ως τέχνη του εφικτού,
που ως στόχο και σκοπό έχει την καλύτερη και αρτιότερη οργάνωση της
ζωής του, ώστε να επιτυγχάνεται η αναζήτηση της ευτυχίας, αλλά και ως το
πρωτογενές επιστημονικό πεδίο που παρατηρεί τα κοινωνικά φαινόμενα,
αξιολογεί τις θεσμικές διαδικασίες και καταγράφει τις μεταβολές που
παράγονται στο συλλογικό γίγνεσθαι. Κι αυτό είναι προφανές από τον τρόπο
που η ανθρώπινη γραμματεία καταγράφει τη διαχρονική πορεία της ανάμεσα
από τις Συμπληγάδες και τους Κύκλωπες των αιώνων. Εργα όπως η Αρτασάστρα
του Ινδού Καουτίλια, η Θεογονία του Ησιόδου αλλά και η Ιλιάδα του
Ομήρου αναδεικνύουν το εύρος της πρωτογενούς αυτής επιστήμης.
Η παρατήρηση γίνεται ακόμα πιο έντονη στο επίπεδο της διεθνούς πολιτικής, όπου στον πυρήνα της διαμόρφωσης των διακρατικών σχέσεων βρίσκονται ο ανταγωνισμός, η συνεργασία, η αρπαγή και η σύγκρουση. Ολα αυτά τα χαρακτηριστικά που συγκροτούν την πολιτική οντολογία της κρατικής συνισταμένης στο άναρχο και ανταγωνιστικό διεθνές πεδίο.
Το ενδιαφέρον δε του όλου ζητήματος είναι ότι αυτή η διαδικασία, καθώς και οι επιμέρους συνθήκες που συγκροτούν ένα απτό αποτέλεσμα σε διεθνές επίπεδο αποτελούν διαχρονικά απότοκα της ανάγκης του ανθρώπου να επιβιώσει· όχι απλώς ως μονάδα -πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού, όπως ορθά αναφέρει ο Κονδύλης, ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται από νωρίς τις ατέλειες και τις αδυναμίες του που συγκροτούν τη θνητότητά του-, αλλά ως είδος, στοχεύοντας ταυτόχρονα στην εμπέδωση μιας κοινωνικοπολιτικής διακριτότητας.
Αυτή η αξία της διαχρονίας στη διεθνή πολιτική καθώς και των κομβικών σημείων που διαμορφώνουν μια εννοιολογική και θεωρητική συνέχεια από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα αναδεικνύεται με τον πλέον έντονο τρόπο στην Ιλιάδα. Και είναι αυτό ακριβώς το στοιχείο που οδηγεί σημαντικούς θεωρητικούς, φιλοσόφους και πολιτικούς, όπως, για παράδειγμα, ο Τόμας Τζέφρεσον, να δηλώνουν: «...Καθώς προχωρούμε στη ζωή... τα πράγματα αρχίζουν ένα ένα να γκρεμίζονται και υποψιάζομαι ότι τελικά μένουμε μόνο με τον Ομηρο και τον Βιργίλιο, ίσως μόνο με τον Ομηρο»· ή τον Αλφρεντ Μπράντφορντ να υποστηρίζει:
«Η πρώτη πνευματική εργασία για τον πόλεμο στον δυτικό κόσμο είναι η Ιλιάδα του Ομήρου. Η Ιλιάδα είναι μια δυνατή ιστορία που, υπό τη μορφή μιας συναρπαστικής αφήγησης, μιλά για τον ηρωισμό και τον φόβο, το καθήκον και την τιμή, τη λύπη και την απώλεια. Μπορεί και απευθύνεται από γενιά σε γενιά, από το ακροατήριο της εποχής της μέχρι τη σημερινή εποχή. Είναι το μοναδικό πνευματικό έργο που έχει επιβιώσει από την εποχή της αρχαιότητας και μας μεταφέρει στο εσωτερικό των ψυχών των πολεμιστών που μάχονται σε συγκρούσεις σώμα με σώμα».
Είναι ακριβώς αυτή η δυναμική της διαχρονικότητας που κυριαρχεί ως ο κεντρικός θεωρητικός πυλώνας της νέας μου επιστημονικής μονογραφίας «Ιλιάδα και Διεθνής Πολιτική: Μια Θεωρητική Προσέγγιση» από τις εκδόσεις Ποιότητα, που αναδεικνύει την όμορφη πολυπλοκότητα της διεθνούς πολιτικής από την αρχή της Ιστορίας μέχρι σήμερα. Κάτι που ως κοινωνία έχουμε αρχίσει να το κατανοούμε τα τελευταία χρόνια με τον πλέον σκληρό και αδιαπραγμάτευτο τρόπο.
Σπύρος Λίτασς
Η παρατήρηση γίνεται ακόμα πιο έντονη στο επίπεδο της διεθνούς πολιτικής, όπου στον πυρήνα της διαμόρφωσης των διακρατικών σχέσεων βρίσκονται ο ανταγωνισμός, η συνεργασία, η αρπαγή και η σύγκρουση. Ολα αυτά τα χαρακτηριστικά που συγκροτούν την πολιτική οντολογία της κρατικής συνισταμένης στο άναρχο και ανταγωνιστικό διεθνές πεδίο.
Το ενδιαφέρον δε του όλου ζητήματος είναι ότι αυτή η διαδικασία, καθώς και οι επιμέρους συνθήκες που συγκροτούν ένα απτό αποτέλεσμα σε διεθνές επίπεδο αποτελούν διαχρονικά απότοκα της ανάγκης του ανθρώπου να επιβιώσει· όχι απλώς ως μονάδα -πώς θα μπορούσε άλλωστε, αφού, όπως ορθά αναφέρει ο Κονδύλης, ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται από νωρίς τις ατέλειες και τις αδυναμίες του που συγκροτούν τη θνητότητά του-, αλλά ως είδος, στοχεύοντας ταυτόχρονα στην εμπέδωση μιας κοινωνικοπολιτικής διακριτότητας.
Αυτή η αξία της διαχρονίας στη διεθνή πολιτική καθώς και των κομβικών σημείων που διαμορφώνουν μια εννοιολογική και θεωρητική συνέχεια από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα αναδεικνύεται με τον πλέον έντονο τρόπο στην Ιλιάδα. Και είναι αυτό ακριβώς το στοιχείο που οδηγεί σημαντικούς θεωρητικούς, φιλοσόφους και πολιτικούς, όπως, για παράδειγμα, ο Τόμας Τζέφρεσον, να δηλώνουν: «...Καθώς προχωρούμε στη ζωή... τα πράγματα αρχίζουν ένα ένα να γκρεμίζονται και υποψιάζομαι ότι τελικά μένουμε μόνο με τον Ομηρο και τον Βιργίλιο, ίσως μόνο με τον Ομηρο»· ή τον Αλφρεντ Μπράντφορντ να υποστηρίζει:
«Η πρώτη πνευματική εργασία για τον πόλεμο στον δυτικό κόσμο είναι η Ιλιάδα του Ομήρου. Η Ιλιάδα είναι μια δυνατή ιστορία που, υπό τη μορφή μιας συναρπαστικής αφήγησης, μιλά για τον ηρωισμό και τον φόβο, το καθήκον και την τιμή, τη λύπη και την απώλεια. Μπορεί και απευθύνεται από γενιά σε γενιά, από το ακροατήριο της εποχής της μέχρι τη σημερινή εποχή. Είναι το μοναδικό πνευματικό έργο που έχει επιβιώσει από την εποχή της αρχαιότητας και μας μεταφέρει στο εσωτερικό των ψυχών των πολεμιστών που μάχονται σε συγκρούσεις σώμα με σώμα».
Είναι ακριβώς αυτή η δυναμική της διαχρονικότητας που κυριαρχεί ως ο κεντρικός θεωρητικός πυλώνας της νέας μου επιστημονικής μονογραφίας «Ιλιάδα και Διεθνής Πολιτική: Μια Θεωρητική Προσέγγιση» από τις εκδόσεις Ποιότητα, που αναδεικνύει την όμορφη πολυπλοκότητα της διεθνούς πολιτικής από την αρχή της Ιστορίας μέχρι σήμερα. Κάτι που ως κοινωνία έχουμε αρχίσει να το κατανοούμε τα τελευταία χρόνια με τον πλέον σκληρό και αδιαπραγμάτευτο τρόπο.
Σπύρος Λίτασς