Οδομαχίες στο πάρκο Γκεζί, με πρωταγωνιστές οπαδούς της Μπεσίκτας που κυνηγούν αστυνομικούς με εκσκαφέα
Συντάκτης: Νικόλας Ζηργάνος
Αρχισε σε δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης η δίκη 35 μελών του μεγαλύτερου κλαμπ οπαδών της ποδοσφαιρικής ομάδας Μπεσίκτας,
οι οποίοι αυτοαποκαλούνται «Τσαρσί», από το όνομα της κεντρικής
πλατείας του ιστορικού κέντρου της περιοχής Μπεσίκτας, στην ευρωπαϊκή
πλευρά του Βοσπόρου -η περιοχή ενώνεται με την πλατεία Ταξίμ μέσω
της ομώνυμης οδού. Οι οπαδοί κατηγορούνται με βάση τον αντιτρομοκρατικό
νόμο για «σύσταση εγκληματικής συμμορίας η οποία είχε σκοπό να
πραγματοποιήσει πραξικόπημα». Οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν ποινή που
φτάνει την ισόβια κάθειρξη.
Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι οπαδοί της Μπεσίκτας «επιχείρησαν να διαδώσουν μια εικόνα [για τις διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ το καλοκαίρι του 2013] παρόμοια με αυτήν της “αραβικής άνοιξης” προμηθεύοντας τον ξένο Τύπο με φωτογραφίες συγκρούσεων [μεταξύ των αστυνομικών και των διαδηλωτών] και είχαν στόχο να ανατρέψουν με παράνομα μέσα τη νόμιμη κυβέρνηση». Ο τότε πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν, είχε κατηγορήσει τα ξένα ΜΜΕ για συνωμοσία κατά της Τουρκίας. Στην εξέγερση του Ταξίμ σκοτώθηκαν 11 διαδηλωτές και πάνω από 8.000 τραυματίστηκαν.
Η δίκη άρχισε μόλις δύο ημέρες μετά τις συλλήψεις δεκάδων δημοσιογράφων και στελεχών των ΜΜΕ και μετά το μπαράζ διώξεων που εξαπέλυσε η κυβέρνηση κατά όσων ασκούν κριτική.
Εξω από το δικαστήριο και παρουσία τεράστιας αστυνομικής δύναμης οπαδοί όλων των ομάδων, φορώντας τα οπαδικά κασκόλ τους, έσπευσαν να συμπαρασταθούν στους «ασπρόμαυρους» «Τσαρσί». «Δίπλα δίπλα, ενάντια στον φασισμό», «Οι Τσαρσί δεν είναι μόνοι τους», φώναζαν ρυθμικά.
«Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που οπαδοί ποδοσφαιρικής ομάδας κατηγορούνται για πραξικόπημα» είπε ένας συνήγορος στην αγόρευσή του. Ομως, δεν είναι η πρώτη φορά -και οπωσδήποτε ούτε και η τελευταία- που οι οπαδοί της Μπεσίκτας έχουν ανοιχτά θέματα με τις αρχές. Η κολόνια είναι παλιά κι άρχισε μόλις το 1902, όταν μια ομάδα νέων συνήθιζε να βρίσκεται καθημερινά στον κήπο του Οσμάν Πασά για να παίξει. Η μυστική αστυνομία του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίντ του δεύτερου θεώρησε τη συνάθροιση «πολιτική» και συνέλαβε τα παιδιά. Οταν απελευθερώθηκαν ίδρυσαν έναν σύλλογο γυμναστικής στην ευρωπαϊκή πλευρά του Βοσπόρου και το 1911 την ποδοσφαιρική ομάδα «Μπεσίκτας» που έδωσε και το όνομά της στην περιοχή.
Ομάδα-σύμβολο
Από τότε, η ομάδα έγινε το σύμβολο των εργατών, των φτωχών, των αδικημένων της τουρκικής κοινωνίας και υποστηρίχτηκε από την Αριστερά, τους διανοούμενους και τις μειονότητες, σε αντίθεση με τις μεγάλες αντιπάλους, κατεστημένες ομάδες, της Φενερμπαχτσέ και Γαλατασαράι, ομάδες των αστών και των νεόπλουτων, του συντηρητισμού και της διαπλοκής.
Οι «Τσαρσί», που ιδρύθηκαν το 1982, λίγο μετά το πραξικόπημα του Εβρέν, πήραν μέρος σε μαζικές συγκεντρώσεις υπέρ της δημοκρατίας. Εκαναν καμπάνια κατά του ρατσισμού όταν εθνικιστές και ρατσιστές επιτέθηκαν φραστικά σε Αφρικανό ποδοσφαιριστή μέσα στο στάδιο «Ινονού». Στο επόμενο παιχνίδι φώναζαν εν χορώ το σύνθημα «είμαστε όλοι μαύροι». Συμμετείχαν με τις σημαίες τους και τα σύμβολά τους στις μεγάλες αντιπολεμικές διαδηλώσεις κατά της εισβολής στο Ιράκ, αλλά και ενάντια στην κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων στην Τουρκία.
Σύμφωνα με όσα οι ίδιοι γράφουν στη σελίδα τους στο διαδίκτυο (στο twitter έχουν 790.000 ακολούθους), «πολεμούν τα τελευταία 30 χρόνια ενάντια στον δεσποτισμό, είναι ενάντια στις διακρίσεις, πιστεύουν στην αλληλεγγύη των λαών και είχαν μέχρι πρόσφατα στην ηγεσία τους έναν Αρμένη που αγωνίζεται να αναγνωριστεί η γενοκτονία των Αρμενίων».
Στην εξέγερση του Ταξίμ, οι οπαδοί της Μπεσίκτας κατά δεκάδες χιλιάδες έφτασαν στον τόπο της διαδήλωσης με τις σημαίες τους και τα τύμπανά τους, για να ενωθούν με διαδηλωτές-οπαδούς άλλων ομάδων και να συγκρουστούν με την αστυνομία τραγουδώντας: «Προχώρα. Ρίξε το δακρυγόνο. Πέτα το δακρυγόνο. Πέτα την ομάδα σου. Βγάλε το κράνος σου. Δείξε μας πως τολμάς». Σε ένα βίντεο του επάρατου κατά Ερντογάν YouTube, οπαδοί της Μπεσίκτας χρησιμοποιούν έναν εκσκαφέα για να τρέψει σε φυγή μια υδραντλία-αύρα της αστυνομίας. Οταν πριν από ένα χρόνο άρχισε να εξυφαίνεται το κυνήγι μαγισσών της κυβέρνησης Ερντογάν, οι «Τσαρσί» δεν πήραν σοβαρά την κατηγορία περί «εγκληματικής συμμορίας» και «πραξικοπήματος».
Ο αρχηγός τους δήλωσε στον ανακριτή πως αν μπορούσαν να κάνουν πραξικόπημα θα το έκαναν μόνο για να δώσουν τον τίτλο στην Μπεσίκτας. Τώρα, η φάρσα παίρνει θεσμική τροπή και οι διαδηλωτές-οπαδοί μετατρέπονται σε «εγκληματίες» και «συνωμότες». Την απάντηση την έδωσαν πριν από λίγες ημέρες στον Ερντογάν, μέσω της ιστοσελίδας τους: «Είμαστε ευτυχείς που δεν κατηγορούμαστε για επίθεση κατά ανηλίκων, κατά παιδιών που δεν μπορούσαν να αναπνεύσουν από τα δακρυγόνα, κατά ηλικιωμένων, που ήταν μέσα στο σπρέι πιπεριού για μέρες και νύχτες. Κάποιοι από αυτούς σκοτώθηκαν από το ξύλο. Είμαστε ευτυχείς που δεν κατηγορηθήκαμε για αυτό, που δεν κατηγορηθήκαμε για διαφθορά».
Την ίδια ώρα, η εφημερίδα Zaman, που έχει βρεθεί στο στόχαστρο της κυβέρνησης, ξεκίνησε εκστρατεία στο change.org, ζητώντας από τους εισαγγελείς να αφήσουν άμεσα ελεύθερους τους δημοσιογράφους που συνέλαβαν στο πλαίσιο της επιχείρησης- σκούπας κατά των «εχθρών» του Ερντογάν, το πρωί της Κυριακής. (www.change.org/p/ba%C5%9Fbakanl%C4%B1k-gazeteciler-derhal-serbest-b%C4%B...)
Το αίτημα συνυπογράφουν 50 δημοσιογράφοι και άνθρωποι των γραμμάτων και απευθύνεται σε όσους πιστεύουν στη διαφύλαξη της της ελευθερίας του Τύπου και της έκφρασης. «Ζητούμε την άμεση απελευθέρωση όλων των δημοσιογράφων τώρα» αναφέρεται στο αίτημα», κάνοντας λόγο« για συστηματικές προσπάθειες παρεμβάσεων και εκφοβισμού κατά των ΜΜΕ στην Τουρκία», που αποτελούν «βαρύ πλήγμα στο δημοκρατικό μέλλον της Τουρκίας».«Οι πράξεις του Ερντογάν δήλωσε ο Νόαμ Τσόμσκι στην Zaman, «είναι άλλη μια σοβαρή επίθεση στην ελευθερία του Τύπου και άλλο ένα ατυχές σημάδι της οπισθοδρόμησης της Τουρκίας προς μια μια αυταρχική, καταπιεστική κοινωνία, αναστρέφοντας τα δημοκρατικά κέρδη των προηγούμενων ετών.
Αρχισε σε δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης η δίκη 35 μελών του μεγαλύτερου κλαμπ οπαδών της ποδοσφαιρικής ομάδας Μπεσίκτας,
οι οποίοι αυτοαποκαλούνται «Τσαρσί», από το όνομα της κεντρικής
πλατείας του ιστορικού κέντρου της περιοχής Μπεσίκτας, στην ευρωπαϊκή
πλευρά του Βοσπόρου -η περιοχή ενώνεται με την πλατεία Ταξίμ μέσω
της ομώνυμης οδού. Οι οπαδοί κατηγορούνται με βάση τον αντιτρομοκρατικό
νόμο για «σύσταση εγκληματικής συμμορίας η οποία είχε σκοπό να
πραγματοποιήσει πραξικόπημα». Οι κατηγορούμενοι αντιμετωπίζουν ποινή που
φτάνει την ισόβια κάθειρξη.Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι οπαδοί της Μπεσίκτας «επιχείρησαν να διαδώσουν μια εικόνα [για τις διαδηλώσεις στην πλατεία Ταξίμ το καλοκαίρι του 2013] παρόμοια με αυτήν της “αραβικής άνοιξης” προμηθεύοντας τον ξένο Τύπο με φωτογραφίες συγκρούσεων [μεταξύ των αστυνομικών και των διαδηλωτών] και είχαν στόχο να ανατρέψουν με παράνομα μέσα τη νόμιμη κυβέρνηση». Ο τότε πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν, είχε κατηγορήσει τα ξένα ΜΜΕ για συνωμοσία κατά της Τουρκίας. Στην εξέγερση του Ταξίμ σκοτώθηκαν 11 διαδηλωτές και πάνω από 8.000 τραυματίστηκαν.
Η δίκη άρχισε μόλις δύο ημέρες μετά τις συλλήψεις δεκάδων δημοσιογράφων και στελεχών των ΜΜΕ και μετά το μπαράζ διώξεων που εξαπέλυσε η κυβέρνηση κατά όσων ασκούν κριτική.
Εξω από το δικαστήριο και παρουσία τεράστιας αστυνομικής δύναμης οπαδοί όλων των ομάδων, φορώντας τα οπαδικά κασκόλ τους, έσπευσαν να συμπαρασταθούν στους «ασπρόμαυρους» «Τσαρσί». «Δίπλα δίπλα, ενάντια στον φασισμό», «Οι Τσαρσί δεν είναι μόνοι τους», φώναζαν ρυθμικά.
«Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που οπαδοί ποδοσφαιρικής ομάδας κατηγορούνται για πραξικόπημα» είπε ένας συνήγορος στην αγόρευσή του. Ομως, δεν είναι η πρώτη φορά -και οπωσδήποτε ούτε και η τελευταία- που οι οπαδοί της Μπεσίκτας έχουν ανοιχτά θέματα με τις αρχές. Η κολόνια είναι παλιά κι άρχισε μόλις το 1902, όταν μια ομάδα νέων συνήθιζε να βρίσκεται καθημερινά στον κήπο του Οσμάν Πασά για να παίξει. Η μυστική αστυνομία του σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίντ του δεύτερου θεώρησε τη συνάθροιση «πολιτική» και συνέλαβε τα παιδιά. Οταν απελευθερώθηκαν ίδρυσαν έναν σύλλογο γυμναστικής στην ευρωπαϊκή πλευρά του Βοσπόρου και το 1911 την ποδοσφαιρική ομάδα «Μπεσίκτας» που έδωσε και το όνομά της στην περιοχή.
Ομάδα-σύμβολο
Από τότε, η ομάδα έγινε το σύμβολο των εργατών, των φτωχών, των αδικημένων της τουρκικής κοινωνίας και υποστηρίχτηκε από την Αριστερά, τους διανοούμενους και τις μειονότητες, σε αντίθεση με τις μεγάλες αντιπάλους, κατεστημένες ομάδες, της Φενερμπαχτσέ και Γαλατασαράι, ομάδες των αστών και των νεόπλουτων, του συντηρητισμού και της διαπλοκής.
Οι «Τσαρσί», που ιδρύθηκαν το 1982, λίγο μετά το πραξικόπημα του Εβρέν, πήραν μέρος σε μαζικές συγκεντρώσεις υπέρ της δημοκρατίας. Εκαναν καμπάνια κατά του ρατσισμού όταν εθνικιστές και ρατσιστές επιτέθηκαν φραστικά σε Αφρικανό ποδοσφαιριστή μέσα στο στάδιο «Ινονού». Στο επόμενο παιχνίδι φώναζαν εν χορώ το σύνθημα «είμαστε όλοι μαύροι». Συμμετείχαν με τις σημαίες τους και τα σύμβολά τους στις μεγάλες αντιπολεμικές διαδηλώσεις κατά της εισβολής στο Ιράκ, αλλά και ενάντια στην κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων στην Τουρκία.
Σύμφωνα με όσα οι ίδιοι γράφουν στη σελίδα τους στο διαδίκτυο (στο twitter έχουν 790.000 ακολούθους), «πολεμούν τα τελευταία 30 χρόνια ενάντια στον δεσποτισμό, είναι ενάντια στις διακρίσεις, πιστεύουν στην αλληλεγγύη των λαών και είχαν μέχρι πρόσφατα στην ηγεσία τους έναν Αρμένη που αγωνίζεται να αναγνωριστεί η γενοκτονία των Αρμενίων».
Στην εξέγερση του Ταξίμ, οι οπαδοί της Μπεσίκτας κατά δεκάδες χιλιάδες έφτασαν στον τόπο της διαδήλωσης με τις σημαίες τους και τα τύμπανά τους, για να ενωθούν με διαδηλωτές-οπαδούς άλλων ομάδων και να συγκρουστούν με την αστυνομία τραγουδώντας: «Προχώρα. Ρίξε το δακρυγόνο. Πέτα το δακρυγόνο. Πέτα την ομάδα σου. Βγάλε το κράνος σου. Δείξε μας πως τολμάς». Σε ένα βίντεο του επάρατου κατά Ερντογάν YouTube, οπαδοί της Μπεσίκτας χρησιμοποιούν έναν εκσκαφέα για να τρέψει σε φυγή μια υδραντλία-αύρα της αστυνομίας. Οταν πριν από ένα χρόνο άρχισε να εξυφαίνεται το κυνήγι μαγισσών της κυβέρνησης Ερντογάν, οι «Τσαρσί» δεν πήραν σοβαρά την κατηγορία περί «εγκληματικής συμμορίας» και «πραξικοπήματος».
Ο αρχηγός τους δήλωσε στον ανακριτή πως αν μπορούσαν να κάνουν πραξικόπημα θα το έκαναν μόνο για να δώσουν τον τίτλο στην Μπεσίκτας. Τώρα, η φάρσα παίρνει θεσμική τροπή και οι διαδηλωτές-οπαδοί μετατρέπονται σε «εγκληματίες» και «συνωμότες». Την απάντηση την έδωσαν πριν από λίγες ημέρες στον Ερντογάν, μέσω της ιστοσελίδας τους: «Είμαστε ευτυχείς που δεν κατηγορούμαστε για επίθεση κατά ανηλίκων, κατά παιδιών που δεν μπορούσαν να αναπνεύσουν από τα δακρυγόνα, κατά ηλικιωμένων, που ήταν μέσα στο σπρέι πιπεριού για μέρες και νύχτες. Κάποιοι από αυτούς σκοτώθηκαν από το ξύλο. Είμαστε ευτυχείς που δεν κατηγορηθήκαμε για αυτό, που δεν κατηγορηθήκαμε για διαφθορά».
Την ίδια ώρα, η εφημερίδα Zaman, που έχει βρεθεί στο στόχαστρο της κυβέρνησης, ξεκίνησε εκστρατεία στο change.org, ζητώντας από τους εισαγγελείς να αφήσουν άμεσα ελεύθερους τους δημοσιογράφους που συνέλαβαν στο πλαίσιο της επιχείρησης- σκούπας κατά των «εχθρών» του Ερντογάν, το πρωί της Κυριακής. (www.change.org/p/ba%C5%9Fbakanl%C4%B1k-gazeteciler-derhal-serbest-b%C4%B...)
Το αίτημα συνυπογράφουν 50 δημοσιογράφοι και άνθρωποι των γραμμάτων και απευθύνεται σε όσους πιστεύουν στη διαφύλαξη της της ελευθερίας του Τύπου και της έκφρασης. «Ζητούμε την άμεση απελευθέρωση όλων των δημοσιογράφων τώρα» αναφέρεται στο αίτημα», κάνοντας λόγο« για συστηματικές προσπάθειες παρεμβάσεων και εκφοβισμού κατά των ΜΜΕ στην Τουρκία», που αποτελούν «βαρύ πλήγμα στο δημοκρατικό μέλλον της Τουρκίας».«Οι πράξεις του Ερντογάν δήλωσε ο Νόαμ Τσόμσκι στην Zaman, «είναι άλλη μια σοβαρή επίθεση στην ελευθερία του Τύπου και άλλο ένα ατυχές σημάδι της οπισθοδρόμησης της Τουρκίας προς μια μια αυταρχική, καταπιεστική κοινωνία, αναστρέφοντας τα δημοκρατικά κέρδη των προηγούμενων ετών.
