Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη-Ενώ βρισκόμαστε σήμερα σε μια κατάσταση αποτελμάτωσης και
κρίσης οικονομικής, οι πολιτικοί αρνούνται να συνομιλήσουν, να
συνεννοηθούν, να συναινέσουν.
Είχαμε την ευκαιρία και στο παρελθόν μιλώντας για την κρίση, να
υπογραμμίσουμε πως η κρίση που διέρχεται η χώρα δεν είναι λογιστικού
μεγέθους ή οικονομική, είναι πολύ περισσότερο πολιτιστική. Η ανικανότητα
των ανθρώπων να συνεννοηθούν σε μια κοινωνία, σε ένα πολιτικό σύστημα
αποτελεί μια παθογένεια που τους εμποδίζει να ανταποκριθούν στη βασική
υποχρέωσή τους ως πολιτών και ως ηγετών πολλώ μάλλον. Οι πολίτες και οι
πολιτικοί, οι θεσμοί και οι κοινωνικές δυνάμεις οφείλουν όχι μόνο να
αντιπαρατίθενται, αλλά και να συνεργάζονται στο πλαίσιο του
συγκροτημένου συλλογικού βίου, επ’ αγαθώ του συνόλου και της χώρας.
Αυτό αποτελεί βασική προϋπόθεση πολιτισμού, δηλαδή στάσης και συμπεριφοράς των ανθρώπων απέναντι στο παρόν και στο μέλλον της κάθε οργανωμένης κοινωνίας, του κάθε κράτους, της κάθε χώρας. Αυτό που αποκαλείται ο τρόπος της πόλεως είναι ο τρόπος συγκρότησης του συλλογικού βίου, είναι ο τρόπος του πολιτικού βίου, δηλαδή η μετοχή στα κοινά, δηλαδή η ενεργός συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Ο τρόπος, λοιπόν, της πόλεως, δηλαδή της χώρας, είναι η πολιτική. Το προϊόν της πόλεως είναι ο πολιτισμός, δηλαδή τα έργα, οι δράσεις και η ποιότητα της πόλης.
Η Ελλάδα διέρχεται τα τελευταία χρόνια μια έντονα εκδηλούμενη οικονομική κρίση, η οποία αποδίδεται εξόφθαλμα στην ανικανότητα, τη διαφθορά και την αδιαφορία των πολιτικών ηγεσιών και εν γένει του πολιτικού προσωπικού που κυβέρνησε και συγκυβέρνησε ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση τη χώρα τα τελευταία σαράντα χρόνια. Η οικονομική κρίση δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός, ούτε απλά και μόνο αποτέλεσμα της διεθνούς κρίσης στα διάφορα επίπεδα της παγκοσμιοποίησης.
Η κρίση ήταν προϊόν της αδυναμίας των πολιτικών να συγκροτήσουν σχέδιο για τη χώρα στην κάθε φάση του μέλλοντός της. Εφόσον υποχρέωση των πολιτικών είναι να σχεδιάζουν και να πασχίζουν για την ασφάλεια του συλλογικού υποκειμένου και της χώρας, η πολιτική απέτυχε. Οι άνθρωποι είναι σε απόλυτο αδιέξοδο. Φοβούνται για το μέλλον, είναι ανασφαλείς για το παρόν και δεν αισιοδοξούν για τίποτα. Ενώ βρισκόμαστε σήμερα σε μια κατάσταση αποτελμάτωσης και κρίσης οικονομικής, οι πολιτικοί αρνούνται να συνομιλήσουν, να συνεννοηθούν, να συναινέσουν.
Δεν είναι δυνατό ενώ η χώρα απειλείται με κατάρρευση, τα τηλεοπτικά παράθυρα να βρίθουν συγκρούσεων και τσακωμών, κομματικών ανταγωνισμών για τη λεηλασία του λειψάνου, ό,τι απέμεινε από τη χώρα. Πρέπει να πούμε πως είναι η ύστατη ώρα που υπαγορεύεται η συναίνεση και η συνεννόηση.
Η πολιτική ηγεσία της χώρας, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, οφείλουν να συναντηθούν σε ένα επίπεδο στρατηγικής συνεννόησης για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Αυτό γιατί η συνέχιση ενός ανώφελου και επιζήμιου συγκρουσιακού πλαισίου, όπως αυτό που ζούμε σήμερα, δεν θα οδηγήσει πουθενά.
Η λεγόμενη διέξοδος των εκλογών, όποιον και να φέρει στην εξουσία, εάν δεν αλλάξουν οι νοοτροπίες των πολιτικών που αρνούνται να συνεργαστούν, θα οδηγήσει σε μια αποτελμάτωση ενός απόλυτου αδιεξόδου για τη χώρα. Οι εκλογές δεν είναι λύση. Πρέπει να υπάρξει συνεννόηση και συνεργασία για μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας. Αυτό θα στείλει το μήνυμα παντού ότι οι Έλληνες είναι ενωμένοι, έχουν σχέδιο και πρέπει να τους σεβαστούμε γιατί οι ίδιοι σέβονται τον εαυτό τους.
Επομένως, η ευθύνη της πνευματικής ηγεσίας του τόπου, η ευθύνη των ανθρώπων που προβάλλουν απόψεις στα μέσα ενημέρωσης και ασκούν επιρροή στα ΜΜΕ, η ευθύνη των οικονομικών παραγόντων, η ευθύνη των κοινωνικών θεσμών συνίσταται στο να υποδείξουν όλοι από κοινού και ηχηρά το αίτημα για εθνική συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων του τόπου.
Τούτο αποτελεί την μοναδική διέξοδο. Μάλιστα η συνεννόηση και η συνεργασία δεν πρέπει να επιτευχθούν στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή, αλλά σε εκείνον τον υψηλότερο δυνατό, που να εκφράζει τη στρατηγική στοχοθεσία της ανάκαμψης και της επιστροφής της χώρας στην αξιοπρέπεια, τον σεβασμό, την ασφάλεια και την ευημερία, που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις λειτουργίας ενός κράτους.
Η Κύπρος διέρχεται, όπως και η Αθήνα, για διαφορετικούς λόγους και με διαφορετικούς κινδύνους και απειλές, μια πολύ σοβαρή οικονομική κρίση, η οποία έχει ρίζες πολιτισμού και πολιτικής. Η κρίση της Κύπρου είναι βαθιά πολιτιστική γιατί ακριβώς οι επιπτώσεις από την κρίση ταυτότητας και διάλυσης του συστήματος αξιών και αρχών που διείπαν την κοινωνία της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης του παρελθόντος, του οράματος και της προοπτικής του μέλλοντος, επηρεάζουν τη στάση των πολιτών και τις συμπεριφορές των πολιτικών.
Η Κύπρος χρειάζεται ριζική αλλαγή πολιτικής, που να μην αγκαλιάζει μόνο τον τομέα της οικονομίας, αλλά και την παιδεία και τους χώρους κοινωνικοποίησης των ανθρώπων, όπως η οικογένεια, τα χωριά και οι πόλεις, τα πεδία του ονείρου και της προοπτικής. Η επιστροφή στις ρίζες μας σημαίνει γνωρίζεις ποιος είσαι, από πού έρχεσαι, ποιες είναι οι καταβολές σου, ούτως ώστε να μπορέσεις να ορίσεις το μέλλον σου και τι υπερασπίζεσαι και πως είσαι έτοιμος να θυσιαστείς για αυτό.
Ότι δεν υπερασπίζεσαι απλώς τη γη, αλλά εκείνους όλους που πέρασαν από αυτή τη γη που είναι η ιστορία σου, είναι ο πολιτισμός σου. Γιατί το μέλλον είναι πολιτισμός. Δεν φτάνει δηλαδή να έχεις τη δύναμη των όπλων, αλλά να έχεις μέσα σου το σύστημα αξιών που σου επιβάλλει να αγωνιστείς και να θυσιαστείς για αυτή την ιδέα. Αυτό είναι η δύναμή σου, που δημιουργεί εκείνη την αποτρεπτική ισχύ που χρειάζεσαι για να επιβάλεις την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή που ζεις.
Αυτή η διάσταση της επιβίωσης, που αποτελεί επιβίωση προοπτικής, δηλαδή προβάλλει στο μέλλον, για να επιτευχθεί έχει ένα όρο που είναι ζωτικής σημασίας και άκρως απαραίτητος, που σημαίνει άνευ του οποίου ουδέν, είναι η εθνική συνεννόηση όλων των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας και η εκπόνηση σχεδίου εθνικής στρατηγικής για την αξιόπιστη υπεράσπιση του παρόντος και του μέλλοντος της χώρας.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
Είχαμε την ευκαιρία και στο παρελθόν μιλώντας για την κρίση, να
υπογραμμίσουμε πως η κρίση που διέρχεται η χώρα δεν είναι λογιστικού
μεγέθους ή οικονομική, είναι πολύ περισσότερο πολιτιστική. Η ανικανότητα
των ανθρώπων να συνεννοηθούν σε μια κοινωνία, σε ένα πολιτικό σύστημα
αποτελεί μια παθογένεια που τους εμποδίζει να ανταποκριθούν στη βασική
υποχρέωσή τους ως πολιτών και ως ηγετών πολλώ μάλλον. Οι πολίτες και οι
πολιτικοί, οι θεσμοί και οι κοινωνικές δυνάμεις οφείλουν όχι μόνο να
αντιπαρατίθενται, αλλά και να συνεργάζονται στο πλαίσιο του
συγκροτημένου συλλογικού βίου, επ’ αγαθώ του συνόλου και της χώρας.Αυτό αποτελεί βασική προϋπόθεση πολιτισμού, δηλαδή στάσης και συμπεριφοράς των ανθρώπων απέναντι στο παρόν και στο μέλλον της κάθε οργανωμένης κοινωνίας, του κάθε κράτους, της κάθε χώρας. Αυτό που αποκαλείται ο τρόπος της πόλεως είναι ο τρόπος συγκρότησης του συλλογικού βίου, είναι ο τρόπος του πολιτικού βίου, δηλαδή η μετοχή στα κοινά, δηλαδή η ενεργός συμμετοχή στα πολιτικά πράγματα της χώρας. Ο τρόπος, λοιπόν, της πόλεως, δηλαδή της χώρας, είναι η πολιτική. Το προϊόν της πόλεως είναι ο πολιτισμός, δηλαδή τα έργα, οι δράσεις και η ποιότητα της πόλης.
Η Ελλάδα διέρχεται τα τελευταία χρόνια μια έντονα εκδηλούμενη οικονομική κρίση, η οποία αποδίδεται εξόφθαλμα στην ανικανότητα, τη διαφθορά και την αδιαφορία των πολιτικών ηγεσιών και εν γένει του πολιτικού προσωπικού που κυβέρνησε και συγκυβέρνησε ως κυβέρνηση και ως αντιπολίτευση τη χώρα τα τελευταία σαράντα χρόνια. Η οικονομική κρίση δεν ήταν ένα τυχαίο γεγονός, ούτε απλά και μόνο αποτέλεσμα της διεθνούς κρίσης στα διάφορα επίπεδα της παγκοσμιοποίησης.
Η κρίση ήταν προϊόν της αδυναμίας των πολιτικών να συγκροτήσουν σχέδιο για τη χώρα στην κάθε φάση του μέλλοντός της. Εφόσον υποχρέωση των πολιτικών είναι να σχεδιάζουν και να πασχίζουν για την ασφάλεια του συλλογικού υποκειμένου και της χώρας, η πολιτική απέτυχε. Οι άνθρωποι είναι σε απόλυτο αδιέξοδο. Φοβούνται για το μέλλον, είναι ανασφαλείς για το παρόν και δεν αισιοδοξούν για τίποτα. Ενώ βρισκόμαστε σήμερα σε μια κατάσταση αποτελμάτωσης και κρίσης οικονομικής, οι πολιτικοί αρνούνται να συνομιλήσουν, να συνεννοηθούν, να συναινέσουν.
Δεν είναι δυνατό ενώ η χώρα απειλείται με κατάρρευση, τα τηλεοπτικά παράθυρα να βρίθουν συγκρούσεων και τσακωμών, κομματικών ανταγωνισμών για τη λεηλασία του λειψάνου, ό,τι απέμεινε από τη χώρα. Πρέπει να πούμε πως είναι η ύστατη ώρα που υπαγορεύεται η συναίνεση και η συνεννόηση.
Η πολιτική ηγεσία της χώρας, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, οφείλουν να συναντηθούν σε ένα επίπεδο στρατηγικής συνεννόησης για το παρόν και το μέλλον της χώρας. Αυτό γιατί η συνέχιση ενός ανώφελου και επιζήμιου συγκρουσιακού πλαισίου, όπως αυτό που ζούμε σήμερα, δεν θα οδηγήσει πουθενά.
Η λεγόμενη διέξοδος των εκλογών, όποιον και να φέρει στην εξουσία, εάν δεν αλλάξουν οι νοοτροπίες των πολιτικών που αρνούνται να συνεργαστούν, θα οδηγήσει σε μια αποτελμάτωση ενός απόλυτου αδιεξόδου για τη χώρα. Οι εκλογές δεν είναι λύση. Πρέπει να υπάρξει συνεννόηση και συνεργασία για μια κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας. Αυτό θα στείλει το μήνυμα παντού ότι οι Έλληνες είναι ενωμένοι, έχουν σχέδιο και πρέπει να τους σεβαστούμε γιατί οι ίδιοι σέβονται τον εαυτό τους.
Επομένως, η ευθύνη της πνευματικής ηγεσίας του τόπου, η ευθύνη των ανθρώπων που προβάλλουν απόψεις στα μέσα ενημέρωσης και ασκούν επιρροή στα ΜΜΕ, η ευθύνη των οικονομικών παραγόντων, η ευθύνη των κοινωνικών θεσμών συνίσταται στο να υποδείξουν όλοι από κοινού και ηχηρά το αίτημα για εθνική συνεννόηση των πολιτικών δυνάμεων του τόπου.
Τούτο αποτελεί την μοναδική διέξοδο. Μάλιστα η συνεννόηση και η συνεργασία δεν πρέπει να επιτευχθούν στον χαμηλότερο κοινό παρονομαστή, αλλά σε εκείνον τον υψηλότερο δυνατό, που να εκφράζει τη στρατηγική στοχοθεσία της ανάκαμψης και της επιστροφής της χώρας στην αξιοπρέπεια, τον σεβασμό, την ασφάλεια και την ευημερία, που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις λειτουργίας ενός κράτους.
Η Κύπρος διέρχεται, όπως και η Αθήνα, για διαφορετικούς λόγους και με διαφορετικούς κινδύνους και απειλές, μια πολύ σοβαρή οικονομική κρίση, η οποία έχει ρίζες πολιτισμού και πολιτικής. Η κρίση της Κύπρου είναι βαθιά πολιτιστική γιατί ακριβώς οι επιπτώσεις από την κρίση ταυτότητας και διάλυσης του συστήματος αξιών και αρχών που διείπαν την κοινωνία της συλλογικότητας και της αλληλεγγύης του παρελθόντος, του οράματος και της προοπτικής του μέλλοντος, επηρεάζουν τη στάση των πολιτών και τις συμπεριφορές των πολιτικών.
Η Κύπρος χρειάζεται ριζική αλλαγή πολιτικής, που να μην αγκαλιάζει μόνο τον τομέα της οικονομίας, αλλά και την παιδεία και τους χώρους κοινωνικοποίησης των ανθρώπων, όπως η οικογένεια, τα χωριά και οι πόλεις, τα πεδία του ονείρου και της προοπτικής. Η επιστροφή στις ρίζες μας σημαίνει γνωρίζεις ποιος είσαι, από πού έρχεσαι, ποιες είναι οι καταβολές σου, ούτως ώστε να μπορέσεις να ορίσεις το μέλλον σου και τι υπερασπίζεσαι και πως είσαι έτοιμος να θυσιαστείς για αυτό.
Ότι δεν υπερασπίζεσαι απλώς τη γη, αλλά εκείνους όλους που πέρασαν από αυτή τη γη που είναι η ιστορία σου, είναι ο πολιτισμός σου. Γιατί το μέλλον είναι πολιτισμός. Δεν φτάνει δηλαδή να έχεις τη δύναμη των όπλων, αλλά να έχεις μέσα σου το σύστημα αξιών που σου επιβάλλει να αγωνιστείς και να θυσιαστείς για αυτή την ιδέα. Αυτό είναι η δύναμή σου, που δημιουργεί εκείνη την αποτρεπτική ισχύ που χρειάζεσαι για να επιβάλεις την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή που ζεις.
Αυτή η διάσταση της επιβίωσης, που αποτελεί επιβίωση προοπτικής, δηλαδή προβάλλει στο μέλλον, για να επιτευχθεί έχει ένα όρο που είναι ζωτικής σημασίας και άκρως απαραίτητος, που σημαίνει άνευ του οποίου ουδέν, είναι η εθνική συνεννόηση όλων των πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων της χώρας και η εκπόνηση σχεδίου εθνικής στρατηγικής για την αξιόπιστη υπεράσπιση του παρόντος και του μέλλοντος της χώρας.
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου
ΣΗΜΕΡΙΝΗ
