Ανατρεπτικός αυτοσχεδιασμός

Το απόγευμα της 9.11.1989 ο υπεύθυνος του κυβερνώντος ΚΚ της Ανατολικής Γερμανίας για το Ανατολικό Βερολίνο, Σαμπόφσκι, ανακοίνωσε τη χορήγηση διαβατηρίων στους πολίτες της χώρας, που θα μπορούσαν πλέον να ταξιδεύουν χωρίς περιορισμούς. Οταν ρωτήθηκε από πότε ισχύει το μέτρο, ύστερα από μια στιγμή αμηχανίας αυτοσχεδίασε και απάντησε «νομίζω από τώρα». Σε λίγα λεπτά τα πλήθη είχαν συρρεύσει στα σημεία ελέγχου και το Τείχος του Βερολίνου έπεσε.Από χθες γνωρίζουμε ότι ο ιστορικός του μέλλοντος, μετά τον Σαμπόφσκι, θα προσθέσει στις προσωπικότητες που με τους αυτοσχεδιασμούς προκάλεσαν ανατροπές τον επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Η περίφημη δήλωση «θα κάνω ό,τι χρειασθεί» για την υπεράσπιση του ευρώ που εξεστόμισε στις 26.7.2012 και η οποία από τότε μέχρι σήμερα αποτρέπει τις αγορές να πιέσουν την Ευρωζώνη, ήταν κατά μαρτυρία του τότε υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ, Γκάιτνερ, αυτοσχεδιασμός τον οποίο αποφάσισε λίγες ώρες πριν.

Και στις δύο περιπτώσεις οι αυτοσχεδιασμοί λειτούργησαν γιατί ανταποκρίνονταν στις απαιτήσεις της στιγμής, και κυρίως γιατί όλοι όσοι θα είχαν αντιρρήσεις δεν τόλμησαν να αντιδράσουν φοβούμενοι τα χειρότερα: Το 1989 μια αιματοχυσία στην καρδιά του Βερολίνου και το 2012 μια θερινή επίθεση των αγορών που θα σάρωνε την πλειονότητα των χωρών-μελών της Ευρωζώνης.
Τον Ιούλιο του 2012 και για μεγάλο χρονικό διάστημα αγορές και αναλυτές ήσαν βέβαιοι ότι ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης δεν θα έπαιρνε το ρίσκο να εκτεθεί σε παρόμοιο απόλυτο βαθμό με μια δέσμευση για προσφυγή ακόμη και σε τύπωμα χρήματος αν χρειασθεί, χωρίς τη ρητή παρασκηνιακή έγκριση ή έστω τη σιωπηρή ανοχή της καγκελαρίου και του υπουργού της επί των Οικονομικών.

Τον Νοέμβριο του 1989 η ηγεσία της Ανατολικής Γερμανίας δεν θέλησε ή καλύτερα δεν τόλμησε να διορθώσει τον αυτοσχεδιασμό του Σαμπόφσκι, ενώ από τον Ιούλιο του 2012 και μετά Μέρκελ και Σόιμπλε εφάρμοσαν μια τακτική που ήταν η επιτομή του οπορτουνισμού.Ο αυτοσχεδιασμός του Ντράγκι ήταν πολύτιμος για να σωφρονιστούν οι αγορές, υπό τον όρο να μην εφαρμοσθεί ποτέ η δέσμευσή του για αντισυμβατικά μέτρα.Η περίοδος χάριτος τελειώνει καθώς η πίεση της οριακής ισορροπίας ωθεί τον Ντράγκι να προχωρήσει στην υλοποίηση. Να κάνει δηλαδή ό,τι έκανε η φρουρά του Τείχους, που σήκωσε τις μπάρες έγκαιρα πριν υπάρξει αντίδραση περιχαράκωσης.
kapopoulos@pegasus.gr

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ