09 Νοεμβρίου 2014

Πολιτική σημαίνει η επόμενη μέρα

Του Χριστόδουλου Κ. Γιαλλουρίδη

  • Πρέπει να μετατρέψουμε τη σημερινή κρίση από κόστος σε όφελος
  • Επιβάλλεται η επόμενη μέρα να σηματοδοτήσει αλλαγή του πλαισίου διαπραγμάτευσης για το Κυπριακό υπέρ των συμφερόντων της Κύπρου και της επιβίωσής της ως ιστορικής πορείας, ως πολιτισμού και ως πολιτικής για το σύνολο του λαού
  • Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ της Κύπρου και η ηγεσία του κυριαρχούνται τον τελευταίο καιρό από σύνδρομο ανασφάλειας και φόβου, πως είναι μόνοι και παραδομένοι στις τουρκικές ορέξεις
Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδος βρέθηκε στη Λευκωσία ενόψει της τριμερούς διάσκεψης του Καΐρου, που λαμβάνει χώρα τούτες τις ώρες και που συνέρχεται εν μέσω της κορύφωσης των τουρκικών προκλήσεων στη θαλάσσια ζώνη της κυπριακής ΑΟΖ. Οι τρεις χώρες, δηλαδή η Ελλάδα, η Κύπρος και η Αίγυπτος, καλούνται να συναποφασίσουν αφενός μεν τη δική τους θεσμική και πολιτική συνεργασία στο πεδίο της ενεργειακής ασφάλειας και αφετέρου της εμπέδωσης ενός συμμαχικού πλαισίου ευρύτερων δράσεων προς την κατεύθυνση της καλλιέργειας κλίματος σταθερότητας και ειρηνικών πρωτοβουλιών στη διαταραγμένη και πολλαπλά απειλούμενη περιοχή της Νοτιοανατολικής Λεκάνης της Μεσογείου.
Πρόκειται για μια συνάντηση που εφόσον δεν παραμείνει στο επίπεδο της διακηρυκτικής πρακτικής, αλλά λάβει συνέχεια και διευρυνθεί με τη συμμετοχή και άλλων μεσογειακών χωρών, όπως ο Λίβανος και το Ισραήλ, θα μπορούσε να συμβάλει ουσιαστικά στη δημιουργία ενός υποδείγματος διεθνούς πολιτικής για την ασφάλεια, όπου την πρωτοβουλία εν προκειμένω θα έχει η Ελλάδα και κερδισμένη θα είναι η Κύπρος, αφού η τελευταία θα μπορούσε την κρίση που προκαλεί η τουρκική επιθετικότητα να τη μετέτρεπε ιδανικά σε όφελος.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα, οπότε η παρεμπόδιση των τουρκικών σχεδίων στην κυπριακή ΑΟΖ θα ενίσχυε τη διεθνή υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε μια κρίσιμη στιγμή για το νησί, θα βοηθούσε την ηγεσία της Κύπρου σε επανατοποθέτηση του κυπριακού προβλήματος στη βάση της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και θα συνέβαλλε στην ανάδειξη της Ελλάδος σε πρωταγωνιστή των εξελίξεων στη Μεσόγειο. Για να γίνει όμως αυτό χρειάζεται θάρρος, σχεδιασμός και ανάπτυξη πρωτοβουλιών, που να υπερβαίνουν τη συμβατική συνθήκη διπλωματικών συναντήσεων επ’ ευκαιρία ορισμένων κρίσεων, που μας υποχρεώνουν να κινητοποιηθούμε προς την κατεύθυνση αντιμετώπισής τους.

Σχεδιάζοντας λοιπόν το μέλλον, οφείλουμε να παραθέσουμε ορισμένες επισημάνσεις που αφορούν άμεσα στο παρόν και τις οποίες θα πρέπει να λάβουν υπ' όψιν τους οι χαράσσοντες πολιτική, προκειμένου να μη βρεθούμε ενώπιον εξελίξεων οι οποίες να δημιουργήσουν ανεπανόρθωτα τετελεσμένα. Η Τουρκία προβαίνει στις έρευνες αναζήτησης υδρογονανθράκων νοτίως της Κύπρου, παραβιάζουσα προκλητικά την κυπριακή ΑΟΖ και το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, προκειμένου να εγκαταστήσει εξέδρα εξόρυξης υδρογονανθράκων εντός των κυπριακών οικοπέδων, με στόχο τη δημιουργία των προϋποθέσεων εκείνων που θα υποθηκεύσουν την Κύπρο ως παρόν και ως μέλλον.

Εφόσον η Τουρκία κατορθώσει να εγκαταστήσει την εξέδρα εξόρυξης υδρογονανθράκων, το πολιτικό σκηνικό ως προς τη διαδικασία εξεύρεσης λύσης στο κυπριακό πρόβλημα θα έχει αλλάξει τελείως, ενώ η γεωπολιτική αξία της Κύπρου θα έχει γίνει αντικείμενο σφετερισμού από την Τουρκία, η οποία θα εμφανίζεται ως κυρίαρχος του παιχνιδιού στη νοτιανατολική Μεσόγειο. Τούτο φυσικά θα οφείλεται στο γεγονός ότι καταφέρνει να «νομιμοποιήσει» μια παράνομη δράση της ασκούσα ηγεμονική δύναμη.

Η Κύπρος δεν θα μπορεί να προβάλλει κανένα ιδιαίτερο «όχι» στις τουρκικές απαιτήσεις, που προβλέπουν ένα συνεταιρισμό δύο κρατιδίων υπό την κηδεμονία και την κυριαρχία του ηγεμόνα της περιοχής, τουτέστιν της Άγκυρας. Υπογραμμίζουμε ότι ο Ελληνισμός της Κύπρου και η ηγεσία του κυριαρχούνται ήδη τον τελευταίο καιρό από σύνδρομο ανασφάλειας και φόβου, πως είναι μόνος και παραδομένος στις τουρκικές ορέξεις. Η ικανότητα αντίστασης του περήφανου Ελληνισμού της Κύπρου μειώνεται αισθητά.

Αυτή η σημερινή εξέλιξη θα είναι μια ισχυρή δοκιμή προς ενίσχυση της αυτοπεποίθησης ή προς περαιτέρω πτώση. Η επίτευξη του τουρκικού στόχου στην κυπριακή ΑΟΖ νοτίως της Κύπρου, η οποία είναι τακτικής υφής, θα επιτύχει έναν ευρύτερο στρατηγικό στόχο, που θα σημάνει την ισχυρότατη γεωπολιτική αναβάθμιση της Τουρκίας ως ηγεμονικής δύναμης στην ανατολική Μεσόγειο στα μάτια των χωρών της περιοχής και όχι μόνον.

Επιπλέον, υπογραμμίζουμε ότι αμέσως μετά την εγκατάσταση της τουρκικής εξέδρας στην κυπριακή ΑΟΖ, η Τουρκία θα μεταφέρει το εγχείρημα στο Καστελόριζο και στο Αιγαίο, θεωρώντας πως η Αθήνα δεν δύναται να προβάλλει αξιόπιστη αποτροπή, ακόμη και στη δική της ΑΟΖ.

Η ελληνική αντίδραση, για να λειτουργήσει ως αξιόπιστη αποτροπή, πρέπει να εξαγγελθεί τώρα σε επίπεδο κοινής άμυνας της Ελλάδος, της Κύπρου και του Ισραήλ. Η κοινή άμυνα θα υπογραμμίσει τη θέληση των τριών χωρών να συμβάλουν στη σταθερότητα και την ειρήνη στη νοτιοανατολική λεκάνη της Μεσογείου.

Σε επίπεδο διπλωματικών κινήσεων και πολιτικών διακηρύξεων, όπως αναφέραμε πιο πάνω, η Αθήνα, η Λευκωσία και το Κάιρο είναι σε θέση να αναπτύξουν πρωτοβουλίες προς την κατεύθυνση της ενεργειακής ασφάλειας, της οριοθέτησης της μεταξύ τους ΑΟΖ, να απευθύνουν αυστηρή προειδοποίηση προς την Τουρκία να σεβαστεί το δίκαιο της θάλασσας και να μην αισθάνεται πως μπορεί να παρανομεί άνευ κόστους.

Προς αποκατάσταση της αξιοπιστίας
Ο ΕΛΛΗΝΑΣ Πρωθυπουργός ήλθε εδώ στη σκλαβωμένη και λεηλατημένη πατρίδα του Ελληνισμού, απηύθυνε λόγια συγκίνησης, ειλικρίνειας, θάρρους και αλήθειας, με τα οποία θέλησε να τονώσει το φρόνημα των Ελλήνων της Κύπρου, που τα τελευταία χρόνια έχει λάβει την κατιούσα. Συσκέφθηκε με την πολιτική ηγεσία του τόπου, αποφάσισαν μέτρα κοινής πολιτικής δράσης για την αντιμετώπιση της τωρινής τουρκικής επιδρομής, καθώς και σχεδίασαν τα επόμενα βήματα σε ό,τι αφορά τη συνεργασία με την Αίγυπτο.

Πρέπει όμως να υπογραμμίσουμε πως η αποκατάσταση της αξιοπιστίας του Ελλαδικού κράτους στην Κύπρο, το οποίο κράτος σε καμιά περίπτωση δεν ταυτίζεται στα μάτια του κυπριακού Ελληνισμού με την Ελλάδα ως ιστορικό μέγεθος πολιτισμού, που είναι βαθιά ριζωμένη στην ταυτότητα του καθενός Κυπρίου, αυτή λοιπόν η αξιοπιστία αποκαθίσταται μέσα από το αποτέλεσμα και τη συνέχεια που πρέπει να δοθεί στις τωρινές διακηρύξεις.

Το αποτέλεσμα θα πρέπει να είναι η εξαγγελία εκείνης της δέσμης μέτρων πολιτικής και στρατηγικής των τριών ή τεσσάρων χωρών της Μεσογείου, που θα αναχαιτίσουν και θα ακυρώσουν την παρουσία της τουρκικής αρμάδας του τρίτου Αττίλα στις νότιες θάλασσες της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Το καλό σχέδιο σημαίνει την επόμενη μέρα. Αυτή είναι η βασική υποχρέωση των πολιτικών και της πολιτικής. Να σκέφτονται την επόμενη μέρα για τον λαό και τη χώρα τους. Η επόμενη μέρα θα πρέπει να σηματοδοτήσει αλλαγή του πλαισίου διαπραγμάτευσης για το Κυπριακό υπέρ των συμφερόντων της Κύπρου και της επιβίωσής της ως ιστορικής πορείας, ως πολιτισμού και ως πολιτικής για το σύνολο του λαού. Μπορούμε να μετατρέψουμε τη σημερινή κρίση από κόστος σε όφελος. Εξάλλου δεν έχουμε άλλη επιλογή.

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ Κ. ΓΙΑΛΛΟΥΡΙΔΗΣ
Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής
Κοσμήτορας Σχολής Διεθνών Σπουδών,
Επικοινωνίας και Πολιτισμού
Παντείου Πανεπιστημίου

ΣΗΜΕΡΙΝΗ