19 Σεπτεμβρίου 2014

Φθηνό πετρέλαιο και ακριβά τάνκερς: αυτό είναι το Contango

http://upstreamonline.com.cdn.bitbit.net/incoming/article1332247.ece/alternates/article_main/ceyhan%20oil%20terminal%202003.jpg
Του 
Κατά το τελευταίο εξάμηνο του 2008, όπου παρακολουθήσαμε την αρχή της καθήλωσης της παγκόσμιας οικονομίας, είδαμε επίσης την τιμή του πετρελαίου να πέφτει από την τιμή-ρεκόρ των 145 δολαρίων το βαρέλι χαμηλότερα από τα 40 δολάρια. Πολλοί άνθρωποι έχασαν πολλά χρήματα. Όπως, όμως, συμβαίνει και στο χρηματιστήριο, ήταν ακριβώς η στιγμή όπου λόγω της κατρακύλας του πετρελαίου παρουσιαζόταν η ευκαιρία να αγοραστεί αργό πολύ φθηνότερα από ό,τι χρόνια πριν αλλά και για πολλά χρόνια μετά. Αν είχατε ένα μέρος να αποθηκεύσετε αυτό το φθηνό πετρέλαιο, θα μπορούσατε να βγάλετε πολλά χρήματα όταν οι τιμές ανέκαμψαν. Έτσι γεννήθηκε η τεράστια ζήτηση για τα πετρελαιοφόρα, ή οποιοδήποτε άλλο μέρος για να κρύψει κανείς αργό χαμηλού κόστους.
Έως τον Ιανουάριο του 2009, με τις τιμές να εξακολουθούν να κυμαίνονται γύρω στα 50 δολάρια το βαρέλι, υπήρχαν κάπου 90 εκατομμύρια βαρέλια αργού σε πλωτές μονάδες αποθήκευσης. Οι προθεσμιακές αγορές (futures) είχαν μπει σε κάτι που οι χρηματιστές ονομάζουν contango, ένα κωδικό όνομα για τα εμπορεύματα που κάθονται και περιμένουν τη μελλοντική αύξηση των τιμών. Όταν η αγορά του πετρελαίου είναι σε contango, μια συμφωνία να αγοραστεί αργό σε ένα μήνα από τώρα κοστίζει περισσότερο σε σχέση με την τρέχουσα τιμή. Όσο πιο μακριά στο μέλλον πάμε, τόσο πιο ακριβό γίνεται. Το μόνο που έχει να κάνει ένας trader πετρελαίου με χώρο αποθήκευσης είναι να πουλά συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για να κλειδώσει την υψηλότερη τιμή που θα λάβει μόλις λίγους μήνες πιο μετά και στη συνέχεια απλά να κάτσει και να το απολαύσει. Ορισμένοι το αποκαλούν αυτό αντιστάθμιση (hedging). Άλλοι το αποκαλούν «τζάμπα χρήμα».

Με την οικονομία σιγά-σιγά να επουλώνεται, ήταν θέμα χρόνου πριν οι τιμές των βασικών προϊόντων επανέλθουν στο φυσιολογικό. Για το μεγαλύτερο μέρος του 2009 η τρέχουσα τιμή του πετρελαίου βρισκόταν σταθερά αρκετά δολάρια κάτω από τηn τιμή του συμβολαίου. Όχι μόνο δημιουργήθηκε κύμα ζήτησης για πετρελαιοφόρα, αλλά και οι χερσαίες μονάδες αποθήκευσης ξεχείλιζαν από πετρέλαιο. Στο Cushing της Οκλαχόμα, το μεγαλύτερο κέντρο διανομής πετρελαίου στις ΗΠΑ, η ποσότητα του πετρελαίου που έμενε αποθηκευμένο στις δεξαμενές υπερτριπλασιάστηκε μέσα σε τέσσερα χρόνια -από 15 εκατομμύρια βαρέλια το Σεπτέμβριο του 2008 σε 47 εκατομμύρια το καλοκαίρι του 2012.
The amount of oil stored at Cushing, Okla., tripled from 2009 to 2012
Bloomberg
Η ποσότητα πετρελαίου που αποθηκεύεται στο Cushing της Οκλαχόμα τριπλασιάστηκε στο διάστημα 2009-2012.

Καθώς οι τιμές του πετρελαίου αυξάνονταν σταθερά τα τελευταία χρόνια, το contango ατόνησε. Λαμβάνοντας υπόψη το χάος σε τόσες πετρελαιοπαραγωγές περιοχές του κόσμου (Λιβύη, Ιράκ, Ρωσία), οι αγορές πετρελαίου παρέμειναν ιδιαίτερα ήρεμες. Μια περίεργη ισορροπία έχει επιτευχθεί: Ο κόσμος έχει αφθονία πετρελαίου αυτή τη στιγμή, εν μέρει χάρη στην άνοδο της παραγωγής από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ, ωστόσο παντού υπάρχουν ταραχές. Όταν το Ισλαμικό Κράτος, η σουνιτική μουσουλμανική ομάδα φανατικών, ξεχύθηκε από τη Συρία και πήρε τον έλεγχο νεός μεγάλου τμήματος του βόρειου Ιράκ, στις αρχές Ιουνίου, οι τιμές αναπήδησαν στην αρχή, στη συνέχεια όμως έπεσαν μόλις διασφαλίστηκε ότι οι περισσότερες από τις πετρελαιοπηγές του Ιράκ ήταν ασφαλείς.

OIl prices have been steadily falling since mid-June Bloomberg
Οι τιμές του πετρελαίου διαγράφουν σταθερά πτωτική τροχιά από τα μέσα Ιουνίου.

Οι τιμές του πετρελαίου βρίσκονται τώρα πορεία διολίσθησης δύο μηνών, μία από τις μεγαλύτερες και πιο απότομες πτώσεις από όταν έληξε η ύφεση στις ΗΠΑ. Καθώς η οικονομία της Ευρώπης έχει πλησιάσει πιο κοντά στην ύφεση και εκείνες των αναδυόμενων αγορών όπως η Βραζιλία έχουν βαλτώσει, η ζήτηση έχει υποχωρήσει. Η προσφορά παραμένει ισχυρή, ιδιαίτερα καθώς η παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ συνεχίζει να ανεβαίνει με ρυθμούς άνευ προηγουμένου.

Την περασμένη εβδομάδα, το αργό τύπου brent, το παγκόσμιο σημείο αναφοράς για το αργό, βρέθηκε διαπραγματεύεται κάτω από τα 100 δολάρια το βαρέλι. Αυτό σημαίνει ότι μπαίνει πίσω σε contango. Στην προθεσμιακή αγορά, η τιμή του συμβολαίου πετρελαίου για παράδοση το Μάρτιο του 2015 διαμορφώνεται στα 101 δολάρια. Η απόκλιση αυτή δεν είναι τόσο μεγάλη ώστε να συγκριθεί με εκείνη του 2009, αλλά είναι αρκετά σημαντική ώστε να οδηγήσει σε μια νέα αύξηση της ζήτησης αποθήκευσης. Πάνω από 115 εκατομμύρια βαρέλια βρίσκονταν σε πλωτές μονάδες αποθήκευσης από τα μέσα Σεπτεμβρίου, έχοντας μειωθεί από τα 132 εκατομμύρια στις αρχές Αυγούστου – δηλαδή περισσότερο πετρέλαιο από ό τι παράγει όλη η γη κάθε μέρα.

More than 100 million barrels of oil are in floating storageBloomberg
Περισσότερα από 100 εκατ. βαρέλια είναι σε πλωτές μονάδες αποθήκευσης

Κατά τις τελευταίες εβδομάδες, οι  traders πετρελαίου ανέφεραν ότι είναι αποθηκευμένα περίπου 50 εκατομμύρια βαρέλια σε δεξαμενόπλοια στα ανοικτά των ακτών της Νοτίου Αφρικής και σε τμήματα της Ασίας. Μια κινεζική εταιρεία εμπορίας λέγεται ότι έχει μισθώσει το TI Europe, το μεγαλύτερο πετρελαιοφόρο στον κόσμο, που μπορεί να χωρέσει έως 3,2 εκατομμύρια βαρέλια αργού. Σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg, το πλοίο αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα ανοικτά των ακτών της Σιγκαπούρης.

Αυτό που διαφέρει αυτή τη φορά είναι ότι μόνο η διεθνής αγορά πετρελαίου βρίσκεται σε contango. Στις ΗΠΑ, όπου το πετρέλαιο τιμολογείται σύμφωνα με το West Texas Intermediate, οι τιμές αναμένεται να συνεχίσουν να πέφτουν. Το WTI έχει πέσει 11% από τον Ιούνιο, στα 94 δολάρια το βαρέλι. Στην προθεσμιακή αγορά futures, η τιμή του βαρελιού WTI το Μάρτιο του 2015 διαμορφώνεται στα 91 δολάρια. Αυτό είναι κυρίως συνάρτηση της σταθερής αύξησης της παραγωγής που αναμένεται να συνεχιστεί και το επόμενο έτος.
Ως αποτέλεσμα, οι traders στις ΗΠΑ θέλουν να πουλήσουν αργό, αντί να το κρατούν αποθηκευμένο. Η καλύτερη απόδειξη για αυτό είναι οι δεξαμενές πετρελαίου στο Cushing. Από τότε που έφτασε στο ρεκόρ των 50 εκατομμυρίων βαρελιών το 2013, η ποσότητα του πετρελαίου που φυλάσσεται στο Cushing έχει πέσει 60%, σε περίπου 20 εκατομμύρια βαρέλια.

Cushing is still relatively emptyBloombergΤο Cushing εξακολουθεί να είναι σχετικά άδειο.

Ο Philips είναι συντάκτης του Bloomberg Businessweek στην Ουάσιγκτον. Ακολουθήστε τον στο Twitter @matthewaphilips.
capital.gr