Του Thomas de Waal-Καθώς τα επεισόδια μαζικής βίας τράβηξαν την προσοχή μας στη Συρία, στο
Ιράκ ή πιο πρόσφατα, στην Ουκρανία, είναι εύκολο να ξεχάσουμε έναν αργό
αλλά σταθερό κατάλογο θυμάτων από μια διαμάχη που ορισμένες φορές
λανθασμένα αναφέρεται ως «παγωμένη».
Αυτή την εβδομάδα είναι η 20η επέτειος της κατάπαυσης πυρός (μετά από
ρωσική μεσολάβηση) στις 12 Μαΐου 1994 του πολέμου για το Ναγκόρνο
Καραμπάχ. Οι μάχες σταμάτησαν, οι Αρμένιοι εξασφάλισαν μια de fact νίκη
και χαράχτηκε μια γραμμή συνόρων 160 μιλίων κατά μήκος αυτού που
θεωρείται διεθνώς ως το έδαφος του Αζερμπαϊτζάν. Χωρίς ειρηνευτικές
δυνάμεις, μια «αυτορυθμιζόμενη κατάπαυση του πυρός» τέθηκε σε ισχύ.
Έκτοτε, η Γραμμή Επαφής του Καραμπάχ, όπως ονομάζεται, έχει εξελιχθεί σε
μια ζώνη-μάχης Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου με χαρακώματα ορισμένες φορές
λιγότερο από 100 μέτρα μακριά. Και η κατάπαυση του πυρός έχει «σπάσει»
με την πιο ζοφερή ομαλότητα.
Οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας έχουν μέχρι και 70.000 στρατιώτες. Περίπου οι μισοί από αυτούς είναι τοποθετημένοι κατά μήκος της Γραμμής Επαφής, ενώ οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους είναι κατά μήκος των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, το οποίο είναι οριακά μόνο λιγότερο επικίνδυνο.
Ποιος είναι ο συνολικός αριθμός των θυμάτων τα τελευταία 20 χρόνια; Ορισμένες φορές οι δύο πλευρές της σύγκρουσης έχουν συμφέρον να ανεβάζουν τα νούμερα, ορισμένες φορές να τα αποκρύπτουν. Αυτή την εβδομάδα, ένας δημοσιογραφικός οργανισμούς από το Αζερμπαϊτζάν που ονομάζεται Doktrina, εμφάνισε θλιβερά στοιχεία. Είναι υψηλότερος (ο αριθμός των νεκρών) από οτιδήποτε έχουμε δει, αλλά αξίζει να τα πάρουμε στα σοβαρά, καθώς έχουν καταρτιστεί από στρατιωτικές πηγές και από οικογένειες στρατιωτών στο Αζερμπαϊτζάν.
Ο Doktrina αναφέρει ότι στη διάρκεια της 20ετούς περιόδου, αρμένικα πυρά έχουν σκοτώσει 610 στρατιώτες του Αζερμπαϊτζάν και 15 πολίτες, και έχουν τραυματίσει 710 στρατιώτες και περισσότερους από 40 αμάχους. Αναφέρεται ακόμη ότι οι νάρκες είχαν σκοτώσει 120 στρατιώτες και 18 αμάχους και τραμάτισαν περισσότερους από 200 στρατιώτες και 40 πολίτες.
Δεν έχω δει συνολικούς αριθμούς θυμάτων από την πλευρά της Αρμενίας, αλλά σίγουρα θα είναι παρόμοιοι με αυτούς από το Αζερμπαϊτζάν. Σχεδόν κανένας Αρμένιος δεν ζει κοντά στην Γραμμή Επαφής, αλλά υπάρχουν αναφορές για Αρμένιους χωρικούς που πεθαίνουν κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένου και ενός θανάτου τον περασμένο μήνα. Εάν αυτοί οι θάνατοι καταγράφονται μόλις και μετα βίας, και είναι δύσκολο να επιβεβαιωθούν, οφείλεται εν πολλοίς στο ότι υπάρχουν μόνο έξι διεθνείς παρατηρητές από τον OSCE να καλύπτουν όλη τη συνοριακή γραμμή.
Στην ομιλία του στο Carnegie Endowment την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός διαπραγματευτής για το Καραμπάχ, James Warlick, υποστήριξε ότι ο OSCE πρέπει να έχει ισχυρότερη παρουσία στην περιοχή, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των θυμάτων. Οι παρατηρητές, δήλωσε, αυτή τη στιγμή «δεν έχουν ούτε την εντολή ούτε τους πόρους να βάλουν ένα φρένο στις συχνές απώλειες, ή ακόμη να προσδιορίσουν την ευθύνη». Το Αζερμπαϊτζάν έχει παραδοσιακά αντισταθεί σε μια ισχυρότερη εντολή παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός, στη βάση του ότι αυτό απλώς θα «ομαλοποιούσε» ένα καθεστώς που δεν αρέσει στη χώρα. Αν και το Μπακού δεν το θέτει ακριβώς έτσι, ως η ηττημένη πλευρά στη σύγκρουση, βλέπει την ικανότητά της να αποσταθεροποιεί την Γραμμή Επαφής ως ένα σπάνιο κομμάτι μόχλευσης επί των Αρμενίων.
Αλλά θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί μια συμφωνία. Κάποιοι επιπλέον παρατηρητές του OSCE θα μπορούσαν να έχουν μια εντολή που να εκτείνεται πέρα από τη Γραμμή Επαφής. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να εποπτεύουν την κατάπαυση του πυρός πιο άγρυπνα, όπως επιθυμούν οι Αρμένιοι, και θα μπορούσαν επίσης να δίνουν αναφορά για την κατάσταση στις κατεχόμενες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν γύρω από το Καραμπάχ, που αποτελεί θέμα ανησυχίας για το Μπακού. Όποια και εάν είναι τα πλεονεκτήματα των επιχειρημάτων κάθε πλευράς, οι απλοί στρατιώτες και πολίτες είναι αυτοί που πληρώνουν το τίμημα για την απουσία συμφωνίας σε αυτό το μέτωπο.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=55602
Πηγή:www.capital.gr
Οι ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας έχουν μέχρι και 70.000 στρατιώτες. Περίπου οι μισοί από αυτούς είναι τοποθετημένοι κατά μήκος της Γραμμής Επαφής, ενώ οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους είναι κατά μήκος των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, το οποίο είναι οριακά μόνο λιγότερο επικίνδυνο.
Ποιος είναι ο συνολικός αριθμός των θυμάτων τα τελευταία 20 χρόνια; Ορισμένες φορές οι δύο πλευρές της σύγκρουσης έχουν συμφέρον να ανεβάζουν τα νούμερα, ορισμένες φορές να τα αποκρύπτουν. Αυτή την εβδομάδα, ένας δημοσιογραφικός οργανισμούς από το Αζερμπαϊτζάν που ονομάζεται Doktrina, εμφάνισε θλιβερά στοιχεία. Είναι υψηλότερος (ο αριθμός των νεκρών) από οτιδήποτε έχουμε δει, αλλά αξίζει να τα πάρουμε στα σοβαρά, καθώς έχουν καταρτιστεί από στρατιωτικές πηγές και από οικογένειες στρατιωτών στο Αζερμπαϊτζάν.
Ο Doktrina αναφέρει ότι στη διάρκεια της 20ετούς περιόδου, αρμένικα πυρά έχουν σκοτώσει 610 στρατιώτες του Αζερμπαϊτζάν και 15 πολίτες, και έχουν τραυματίσει 710 στρατιώτες και περισσότερους από 40 αμάχους. Αναφέρεται ακόμη ότι οι νάρκες είχαν σκοτώσει 120 στρατιώτες και 18 αμάχους και τραμάτισαν περισσότερους από 200 στρατιώτες και 40 πολίτες.
Δεν έχω δει συνολικούς αριθμούς θυμάτων από την πλευρά της Αρμενίας, αλλά σίγουρα θα είναι παρόμοιοι με αυτούς από το Αζερμπαϊτζάν. Σχεδόν κανένας Αρμένιος δεν ζει κοντά στην Γραμμή Επαφής, αλλά υπάρχουν αναφορές για Αρμένιους χωρικούς που πεθαίνουν κοντά στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν, συμπεριλαμβανομένου και ενός θανάτου τον περασμένο μήνα. Εάν αυτοί οι θάνατοι καταγράφονται μόλις και μετα βίας, και είναι δύσκολο να επιβεβαιωθούν, οφείλεται εν πολλοίς στο ότι υπάρχουν μόνο έξι διεθνείς παρατηρητές από τον OSCE να καλύπτουν όλη τη συνοριακή γραμμή.
Στην ομιλία του στο Carnegie Endowment την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός διαπραγματευτής για το Καραμπάχ, James Warlick, υποστήριξε ότι ο OSCE πρέπει να έχει ισχυρότερη παρουσία στην περιοχή, ώστε να μειωθεί ο αριθμός των θυμάτων. Οι παρατηρητές, δήλωσε, αυτή τη στιγμή «δεν έχουν ούτε την εντολή ούτε τους πόρους να βάλουν ένα φρένο στις συχνές απώλειες, ή ακόμη να προσδιορίσουν την ευθύνη». Το Αζερμπαϊτζάν έχει παραδοσιακά αντισταθεί σε μια ισχυρότερη εντολή παρακολούθησης της κατάπαυσης του πυρός, στη βάση του ότι αυτό απλώς θα «ομαλοποιούσε» ένα καθεστώς που δεν αρέσει στη χώρα. Αν και το Μπακού δεν το θέτει ακριβώς έτσι, ως η ηττημένη πλευρά στη σύγκρουση, βλέπει την ικανότητά της να αποσταθεροποιεί την Γραμμή Επαφής ως ένα σπάνιο κομμάτι μόχλευσης επί των Αρμενίων.
Αλλά θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί μια συμφωνία. Κάποιοι επιπλέον παρατηρητές του OSCE θα μπορούσαν να έχουν μια εντολή που να εκτείνεται πέρα από τη Γραμμή Επαφής. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να εποπτεύουν την κατάπαυση του πυρός πιο άγρυπνα, όπως επιθυμούν οι Αρμένιοι, και θα μπορούσαν επίσης να δίνουν αναφορά για την κατάσταση στις κατεχόμενες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν γύρω από το Καραμπάχ, που αποτελεί θέμα ανησυχίας για το Μπακού. Όποια και εάν είναι τα πλεονεκτήματα των επιχειρημάτων κάθε πλευράς, οι απλοί στρατιώτες και πολίτες είναι αυτοί που πληρώνουν το τίμημα για την απουσία συμφωνίας σε αυτό το μέτωπο.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegie.ru/eurasiaoutlook/?fa=55602
