→Το ρεύμα πολιτικής αλλαγής που διογκώνεται από το καλοκαίρι του 2012 ξεκίνησε γιατί η κοινωνία μετασχηματίζεται βαθιά και βίαια
Του Νίκου Ξυδάκη*
Η Ελλάδα ζει ιστορικές στιγμές. Ο άγγελος της Ιστορίας πρωτοπέταξε το καλοκαίρι του 2012 πάνω από την Ελλάδα και από τότε έμεινε εδώ γύρω, όχι πάντα ορατός και πάντως όχι ορατός από όλους. Δεν γνωρίζουμε την κατάληξη αυτής της πτήσης, αισθανόμαστε, όμως, ήδη τον άνεμο της Ιστορίας που του φούσκωσε τα φτερά, δονούμαστε από τις ριπές αυτού του ανέμου· προ πάντων, αντιλαμβανόμαστε ότι από τη βούλησή μας εξαρτάται αν θα χρησιμοποιήσουμε τον άνεμο για να διαπλεύσουμε τον καιρό, ή θα μας βρει άβουλους και άπραγους και θα μας τσακίσει στις ξέρες της δυστοπίας.
Το ρεύμα πολιτικής αλλαγής που διογκώνεται από το καλοκαίρι του 2012 ξεκίνησε γιατί η κοινωνία μετασχηματίζεται βαθιά και βίαια, με κάθετες και εγκάρσιες τομές στο σώμα της, με αναταράξεις και συγκλονισμούς. Η εσωτερική υποτίμηση, η τρομακτική ανεργία, η υπερφορολόγηση, η απορρύθμιση της εργασίας, είναι μερικά μόνο από τα εργαλεία που μόχλευσαν με σφοδρότητα την κοινωνία, ανοίγοντας ταξικές χαράδρες και πετώντας μέσα τους μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Αυτοί ήταν οι αδύναμοι, τα πρώτα θύματα της κρίσης· αυτοί που καλούμαστε τώρα να ξεχάσουμε, σαν τα «αναπόφευκτα θύματα» μιας φυσικοποιημένης «αναπόφευκτης» κρίσης.
Στα χείλη της χαράδρας όμως συνωθούνται κι άλλοι πολλοί. Πάρα πολλοί. Ουσιαστικά, η συντριπτική πλειονότης του ελληνικού λαού· η απέραντη μεσαία τάξη, στις ποικίλες της εκδηλώσεις και διαστρωματώσεις. Πρόκειται για τα μικροαστικά και μεσοαστικά στρώματα, εργαζόμενους στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στην παροχή υπηρεσιών, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε ελεύθερα επαγγέλματα, στο εμπόριο. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς είδε σ’ αυτούς το ελληνικό «πολυσθενές υποκείμενο». Ο Ανδρέας Παπανδρέου τούς αναγνώρισε ως το προνομιακό του κοινωνικό πεδίο για να ηγεμονεύσει πολιτικά, από τη δεκαετία του 1960· μετά το 1974 τους ονόμασε «μη προνομιούχους», «μικρομεσαίους», τους εξέφρασε και ηγεμόνευσε πολιτικά.
Εν πάση περιπτώσει, αυτή είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας και αυτή τσακίζεται σήμερα, μαζικά και σε εξαιρετικά σύντομο χρόνο. Εκτελεστές της μεσαίας τάξης είναι οι πολιτικοί σχηματισμοί που ετράφησαν από αυτήν: η δεξιά και η κεντροαριστερά. Από τη μεσαία τάξη δεν αφαιρούνται μόνο οι υλικές προϋποθέσεις της αναπαραγωγής της, αλλά επιπλέον και οι όροι με τους οποίους αναγνωρίζει τον εαυτό της, της αφαιρούνται βιαίως η ταυτότητα και οι σταθερές βίου, της αφαιρούνται οι προσδοκίες και το μέλλον. Πρόκειται για ανθρωπολογικό μετασχηματισμό.
Ο μικρομεσαίος φυσικά αντιδρά. Το ένστικτο επιβίωσης εκδηλώνεται με σπασμούς αλλά και με οικονόμηση μιας νέας πολιτικής στάσης. Ο μικρομεσαίος άνθρωπος δραπετεύει επειγόντως από το Αncien Regime που τον πρόδωσε και τον καταστρέφει και αναζητεί άλλη πολιτική έκφραση. Ενα μικρό κόμμα της Αριστεράς, το πιο εύπλαστο και ευήκοο, επελέγη ως το προσφορότερο καταφύγιο, η τελευταία έλλογη επιλογή.
Η κρίση γεννά τη νέα Αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ απεδέχθη την πρόκληση της Ιστορίας το καλοκαίρι του 2012 και έκτοτε ωθείται διαρκώς να αναλάβει την πολιτική έκφραση του πιο δυναμικού τμήματος της ελληνικής κοινωνίας. Η εκλογική του νίκη την 25η Μαΐου μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για ιστορικές εξελίξεις: όχι μόνο διότι πρωτιά της Αριστεράς δεν έχει συμβεί σε όλη την ελληνική Ιστορία, αλλά και διότι η τέτοια πολιτική μετατόπιση συμβαίνει ως απότοκη μιας μείζονος κοινωνικής ρηγμάτωσης. Μια κοινωνία εν τω γεννάσθαι αναζητεί τα σύστοιχα πολιτικά της υποκείμενα.
Το ελπιδοφόρο είναι δε ότι αυτή η πολιτική έκφραση αναζητείται πλειοψηφικά προς μια δημοκρατική κατεύθυνση, προς τα αριστερά, παρ’ όλες τις επιφυλάξεις και τους δισταγμούς, και όχι προς την ακροδεξιά και τον μεταπολιτικό λαϊκισμό· επιπλέον στην κίνηση αυτή επιδίδονται και κεντρώοι και συντηρητικοί, απειλούμενοι και ταπεινωμένοι, ζητώντας όχι μόνο ψωμί αλλά και αξιοπρέπεια.
Η κάλπη καταγράφει ένα μέρος μόνον από πλήθος ιστορικών διεργασιών στο κοινωνικό σώμα. Σίγουρα όμως ο άγγελος της Ιστορίας πετάει πάνω από την Ελλάδα.
…………………………………………………………………………
* Υποψήφιος ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
Του Νίκου Ξυδάκη*
Η Ελλάδα ζει ιστορικές στιγμές. Ο άγγελος της Ιστορίας πρωτοπέταξε το καλοκαίρι του 2012 πάνω από την Ελλάδα και από τότε έμεινε εδώ γύρω, όχι πάντα ορατός και πάντως όχι ορατός από όλους. Δεν γνωρίζουμε την κατάληξη αυτής της πτήσης, αισθανόμαστε, όμως, ήδη τον άνεμο της Ιστορίας που του φούσκωσε τα φτερά, δονούμαστε από τις ριπές αυτού του ανέμου· προ πάντων, αντιλαμβανόμαστε ότι από τη βούλησή μας εξαρτάται αν θα χρησιμοποιήσουμε τον άνεμο για να διαπλεύσουμε τον καιρό, ή θα μας βρει άβουλους και άπραγους και θα μας τσακίσει στις ξέρες της δυστοπίας.
Το ρεύμα πολιτικής αλλαγής που διογκώνεται από το καλοκαίρι του 2012 ξεκίνησε γιατί η κοινωνία μετασχηματίζεται βαθιά και βίαια, με κάθετες και εγκάρσιες τομές στο σώμα της, με αναταράξεις και συγκλονισμούς. Η εσωτερική υποτίμηση, η τρομακτική ανεργία, η υπερφορολόγηση, η απορρύθμιση της εργασίας, είναι μερικά μόνο από τα εργαλεία που μόχλευσαν με σφοδρότητα την κοινωνία, ανοίγοντας ταξικές χαράδρες και πετώντας μέσα τους μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Αυτοί ήταν οι αδύναμοι, τα πρώτα θύματα της κρίσης· αυτοί που καλούμαστε τώρα να ξεχάσουμε, σαν τα «αναπόφευκτα θύματα» μιας φυσικοποιημένης «αναπόφευκτης» κρίσης.
Στα χείλη της χαράδρας όμως συνωθούνται κι άλλοι πολλοί. Πάρα πολλοί. Ουσιαστικά, η συντριπτική πλειονότης του ελληνικού λαού· η απέραντη μεσαία τάξη, στις ποικίλες της εκδηλώσεις και διαστρωματώσεις. Πρόκειται για τα μικροαστικά και μεσοαστικά στρώματα, εργαζόμενους στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, στην παροχή υπηρεσιών, στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, σε ελεύθερα επαγγέλματα, στο εμπόριο. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς είδε σ’ αυτούς το ελληνικό «πολυσθενές υποκείμενο». Ο Ανδρέας Παπανδρέου τούς αναγνώρισε ως το προνομιακό του κοινωνικό πεδίο για να ηγεμονεύσει πολιτικά, από τη δεκαετία του 1960· μετά το 1974 τους ονόμασε «μη προνομιούχους», «μικρομεσαίους», τους εξέφρασε και ηγεμόνευσε πολιτικά.
Εν πάση περιπτώσει, αυτή είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής κοινωνίας και αυτή τσακίζεται σήμερα, μαζικά και σε εξαιρετικά σύντομο χρόνο. Εκτελεστές της μεσαίας τάξης είναι οι πολιτικοί σχηματισμοί που ετράφησαν από αυτήν: η δεξιά και η κεντροαριστερά. Από τη μεσαία τάξη δεν αφαιρούνται μόνο οι υλικές προϋποθέσεις της αναπαραγωγής της, αλλά επιπλέον και οι όροι με τους οποίους αναγνωρίζει τον εαυτό της, της αφαιρούνται βιαίως η ταυτότητα και οι σταθερές βίου, της αφαιρούνται οι προσδοκίες και το μέλλον. Πρόκειται για ανθρωπολογικό μετασχηματισμό.
Ο μικρομεσαίος φυσικά αντιδρά. Το ένστικτο επιβίωσης εκδηλώνεται με σπασμούς αλλά και με οικονόμηση μιας νέας πολιτικής στάσης. Ο μικρομεσαίος άνθρωπος δραπετεύει επειγόντως από το Αncien Regime που τον πρόδωσε και τον καταστρέφει και αναζητεί άλλη πολιτική έκφραση. Ενα μικρό κόμμα της Αριστεράς, το πιο εύπλαστο και ευήκοο, επελέγη ως το προσφορότερο καταφύγιο, η τελευταία έλλογη επιλογή.
Η κρίση γεννά τη νέα Αριστερά. Ο ΣΥΡΙΖΑ απεδέχθη την πρόκληση της Ιστορίας το καλοκαίρι του 2012 και έκτοτε ωθείται διαρκώς να αναλάβει την πολιτική έκφραση του πιο δυναμικού τμήματος της ελληνικής κοινωνίας. Η εκλογική του νίκη την 25η Μαΐου μπορεί να αποτελέσει καταλύτη για ιστορικές εξελίξεις: όχι μόνο διότι πρωτιά της Αριστεράς δεν έχει συμβεί σε όλη την ελληνική Ιστορία, αλλά και διότι η τέτοια πολιτική μετατόπιση συμβαίνει ως απότοκη μιας μείζονος κοινωνικής ρηγμάτωσης. Μια κοινωνία εν τω γεννάσθαι αναζητεί τα σύστοιχα πολιτικά της υποκείμενα.
Το ελπιδοφόρο είναι δε ότι αυτή η πολιτική έκφραση αναζητείται πλειοψηφικά προς μια δημοκρατική κατεύθυνση, προς τα αριστερά, παρ’ όλες τις επιφυλάξεις και τους δισταγμούς, και όχι προς την ακροδεξιά και τον μεταπολιτικό λαϊκισμό· επιπλέον στην κίνηση αυτή επιδίδονται και κεντρώοι και συντηρητικοί, απειλούμενοι και ταπεινωμένοι, ζητώντας όχι μόνο ψωμί αλλά και αξιοπρέπεια.
Η κάλπη καταγράφει ένα μέρος μόνον από πλήθος ιστορικών διεργασιών στο κοινωνικό σώμα. Σίγουρα όμως ο άγγελος της Ιστορίας πετάει πάνω από την Ελλάδα.
…………………………………………………………………………
* Υποψήφιος ευρωβουλευτής ΣΥΡΙΖΑ
