Οι πρώην Σοβιετικές δημοκρατίας της Εσθονίας, της Λετονίας και της Λιθουανίας, έχουν εντός των συνόρων τους πολυπληθείς ρώσικες μειονότητες, οι οποίες θα μπορούσαν να αποτελέσουν έναν εν δυνάμει μοχλό άσκησης πίεσης από πλευράς του Κρεμλίνου. Παρότι αμφότερες οι Βαλτικές δημοκρατίες είναι μέλη του ΝΑΤΟ και οι τρεις χώρες εξαρτώνται ενεργειακά από την Ρωσία, με την οποία έχουν ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς. Οι πρόσφατες ρώσικες στρατιωτικές ασκήσεις στο Καλίνιγκραντ, δημιούργησαν έντονη ανησυχία στην Λιθουανία, όπως αυτή εκφράστηκε δια στόματος της προέδρου της χώρας, Dalia Grybauskaite: «Παρακολουθούμε την αυξανόμενη ρωσική δραστηριότητα στα σύνορα της χώρας μας», για να συμπληρώσει «ευτυχώς που είμαστε μέλος του ΝΑΤΟ».
Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών της Λετονίας Edgars Rinkevics, ο οποίος χαρακτήρισε την είσοδο της χώρας του στην ζώνη του ευρώ- τον περασμένο Ιανουάριο- ως «ασφαλιστήριο συμβόλαιο» έναντι της Ρωσίας. Όπως γίνεται αντιληπτό ο φόβος της «αρκούδας» που προϋπήρχε στις Βαλτικές χώρες, γνωρίζει έξαρση λόγο των γεγονότων της Ουκρανίας. Όμως υπάρχει βάση στις ανησυχίες που έχουν δημιουργηθεί, καθώς επί σειρά ετών η Μόσχα παραπονιέται για υπονόμευση των δικαιωμάτων των ρωσόφωνων μειονοτήτων στην Βαλτική.
Ποιος έχει σειρά;
Ως αντίδραση στην ρωσική εμπλοκή στην Ουκρανία, Εσθονία, Λιθουανία και Λετονία κάλεσαν τους Ρώσους πρεσβευτές στις χώρες τους για εξηγήσεις. Επιπρόσθετα, ο υπουργός Εξωτερικών της Λετονίας κάλεσε την Ευρώπη να προβεί σε εμπάργκο όπλων προς την Ρωσία.
Όμως πέρα από αυτές τις κινήσεις, οι Βαλτικές δημοκρατίες θέλουν να δουν μια ισχυρή αντίδραση της Δύσης, καθώς η κυρίαρχη αίσθηση είναι ότι αν η Ρωσία δεν ηττηθεί στο διπλωματικό πεδίο, η περιοχή τους μπορεί να βρεθεί στο στόχαστρο της Μόσχας.
Ο Vytautas Landsbergis, ο πρώτος πρόεδρος της Λιθουανίας μετά την ανεξαρτησία το 1990 και νυν ευρωβουλευτής, σε δηλώσεις του στο Reuters έδωσε το στίγμα της αντίληψης που επικρατεί: «Οι δράσεις της Ρωσίας πρέπει να προβληματίσουν όλους τους γείτονες της, ακόμα και αυτούς που ανήκουν στο ΝΑΤΟ. Οι ηγέτες της Ρωσίας είναι απρόβλεπτοι».
Δυσπιστία
Η βορειότερη από τις Βαλτικές δημοκρατίες είναι η Εσθονία. Εκεί ζει ο Vladimir German, ένας ρωσόφωνος επιχειρηματίας ο οποίος σε ρεπορτάζ του Reuters για την κρίση στην Ουκρανία, εξέφρασε την άποψη του, από την πλευρά της μειονότητας: «Ο Πούτιν έκανε το σωστό. Για να γίνει η δουλειά πρέπει να εφαρμόσεις ωμή βία, όπως έκανε και ο Στάλιν».
Βέβαια για τον μέσο Εσθονό το άκουσμα της λέξης «Στάλιν» γεννά δυσάρεστους συνειρμούς- ακόμα και από το πολύ πρόσφατο παρελθόν.
Ήταν μόλις το 2007, όταν η Εσθονία σε μια προσπάθεια να αποκηρύξει το παρελθόν είχε αποκαθηλώσει το άγαλμα του «Σοβιετικού στρατιώτη». Τότε είχαν ξεσπάσει ταραχές, με πρωταγωνιστές τους ρωσόφωνους που αντέδρασαν, ενώ μια μέρα μετά το ξήλωμα του Σοβιετικού «ενθυμίου», η χώρα δέχθηκε μεγάλης έκτασης ιντερνετική επίθεση, την οποία το Τάλιν την χρέωσε στην Ρωσία.
Καταστάσεις σαν και αυτή, έχουν δημιουργήσει προβληματισμό στην χώρα. Σύμφωνα με τον Andres Kasekamp, καθηγητή πολιτικών επιστημών στο εσθονικό πανεπιστήμιο του Τάρτου, «η χρήση των ρωσόφωνων από το Κρεμλίνο, κάνει τον κόσμο στις γειτονικές (με την Ρωσία) χώρες, να κοιτάνε τις μειονότητες σαν εν δυνάμει πέμπτη φάλαγγα».
Τίποτα δεδομένο
«Τα γεγονότα των τελευταίων μηνών και η επιθετική πολιτική που ακολουθεί η Ρωσία, έκαναν τους Πολωνούς να καταλάβουν ότι δεν πρέπει να παίρνουν τα πράγματα ως δεδομένα». Αυτή ήταν η απάντηση του Πολωνού υπουργού Αμύνης Tomasz Siemoniak, όταν πρόσφατα ρωτήθηκε από αμερικάνο δημοσιογράφο, αν η χώρα του φοβάται Ρώσικη εισβολή.
Σε δηλώσεις του που φιλοξένησε η εφημερίδα National Examiner, ο κ. Siemoniak, έδωσε έμφαση στην ανάγκη εκσυγχρονισμού των ενόπλων δυνάμεων της χώρας του και στην σύσφιξη των δεσμών με την Δύση. «Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι οι συμμαχίες και θέλουμε την Πολωνία όσο το δυνατόν εγγυτέρα με την Δύση, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, γιατί δεν υπάρχει κανένας άλλος τρόπος για εμάς, που να εγγυάται την ασφάλειά μας».
http://www.capital.gr/NewsTheme.asp?id=1996469
