Το νέο σκηνικό στην Ε.Ε. έπειτα από τις εκλογές!

Αλέξανδρος ΤάρκαςΟι αναλύσεις στην Ελλάδα για την 26η Μαΐου, την επόμενη ημέρα των ευρωεκλογών, αναλώνονται στα ερωτήματα της ενδυνάμωσης ή της αποδυνάμωσης της κυβέρνησης και του οικονομικού προγράμματος.Ομως, ταυτόχρονα, οι ελληνικές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις θα επηρεαστούν και από τις ισορροπίες στην Ευρώπη, καθώς το σκηνικό μεταβάλλεται εντυπωσιακά. Για πρώτη φορά στην ιστορία, το μπλοκ των παραδοσιακών ευρωσκεπτικιστών, μαζί με τους νεοφυείς «ακραίους» και «λαϊκιστές» ή όπως αλλιώς αποκαλούμενους, θα είναι μεγάλο και, ενδεχομένως, συντονισμένο στις δράσεις του.

Ελληνικές και ξένες διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι η γερμανική Καγκελαρία προβλέπει τη δύναμη του νέου μπλοκ να ξεπερνά το 20%-25%, ενώ ο Χ. Βαν Ρομπάι είχε κάνει λόγο σε προ μηνός εμπιστευτική ενημέρωση για ποσοστό έως και 30%. Η αλλαγή συσχετισμών στο Ευρωκοινοβούλιο θα αποτελεί απλώς την κορυφή του παγόβουνου της πρωτοφανούς πολιτικής κρίσης και κρίσης θεσμών στην Ε.Ε.: η κατηφόρα ξεκίνησε την άνοιξη του 2010 με τα φαινόμενα διάλυσης της ευρωζώνης και τις συνταγές σκληρής λιτότητας. Tην άνοιξη του 2014, ακριβώς τη στιγμή που οι οικονομικοί δείκτες κάπως βελτιώνονται, η κρίση στην Ουκρανία αποκαλύπτει και την πολιτική - διπλωματική γύμνια της Ε.Ε.!

Δεν είναι τυχαίο, όπως βεβαιώνουν οι ίδιες διπλωματικές πηγές, ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σ. Λαβρόφ φέρεται ότι έχει υιοθετήσει για τα όργανα και την ισχύ της Ε.Ε. τον μειωτικό χαρακτηρισμό που είχε χρησιμοποιήσει πρόσφατα η βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Β. Νούλαντ στη διάρκεια της γνωστής τηλεφωνικής συνομιλίας που υποκλάπηκε και έγινε «χιτ» στο διεθνές YouTube. Επί της ουσίας, η Μόσχα αναγνωρίζει ως συνομιλητή την Ουάσινγκτον και, σε κάποιον βαθμό, το Βερολίνο, αγνοώντας τις Βρυξέλλες που δεν μπορούν να αρθρώσουν αξιόπιστο και σοβαρό λόγο.Σε αυτό το πλαίσιο, η επίσκεψη της Γερμανίδας καγκελαρίου Α. Μέρκελ στην Αθήνα, εκτός από την οικονομική ατζέντα, έδειξε προς την ελληνική κυβέρνηση τις προβλέψεις του Βερολίνου ότι η κρίση στην Ουκρανία θα διαρκέσει, μάλλον, αρκετά χρόνια.

Η κύρια γερμανική εκτίμηση είναι ότι ο πρόεδρος Β. Πούτιν έχει επιλέξει όχι μόνο την άσκηση πίεσης προς την Ουκρανία και άλλες γειτονικές χώρες, αλλά τη διατάραξη ολόκληρου του συστήματος της «παγκοσμιοποίησης». Το Βερολίνο, αν και δεν παραδέχεται ευθέως ότι η Ε.Ε. έχει μεγάλη ευθύνη για την ουκρανική κρίση (αφού προ μηνών το μόνο που είχε προσφερθεί στο Κίεβο ήταν ένα σκληρό πρόγραμμα λιτότητας), κρίνει ότι η ρωσική ομοσπονδία αποτελεί παράγοντα ισχύος που θα κινείται, στο εξής, με τους δικούς της κανόνες. Οι δε υπηρεσίες πληροφοριών της Γερμανίας μεταφέρουν προς την πολιτική ηγεσία την εικόνα ότι τα σύνορα Ρωσίας - Ουκρανίας είναι διάτρητα, με αποτέλεσμα η αποσταθεροποίηση να διευκολύνεται.

Μπροστά στο νέο σκηνικό, αποτελεί μονόδρομο για την Ε.Ε. η ανανέωση των θεσμών της και για την Ελλάδα η άσκηση μιας ρεαλιστικής εξωτερικής πολιτικής. Η Ελλάδα είχε αντιληφθεί, έγκαιρα, τις προηγούμενες αλλαγές συσχετισμών στην Ευρώπη στη δεκαετία του ’80 (με τις διπλωματικές ισορροπίες Αν. Παπανδρέου - Κ. Παπούλια») και στην αρχή της γιουγκοσλαβικής κρίσης το 1990-1992 (περίοδος Κ. Μητσοτάκη - Αντ. Σαμαρά). Τώρα, οι προκλήσεις για την Ελλάδα είναι ακόμα σημαντικότερες.
 Αλέξανδρος Τάρκας
* Εκδότης του περιοδικού «Αμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη.