ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΥ Η ΛΙΒΥΗ Μπαϊράκι αυτονομίας με όπλο το πετρέλαιο

Του Γιώργου Παυλόπουλου Στη Βεγγάζη, το αδιαμφισβήτητο προπύργιο της αντιπολίτευσης κατά το προηγούμενο καθεστώς, έχουν δολοφονηθεί τα τελευταία δύο χρόνια περισσότεροι από 100 πολιτικοί, κρατικοί αξιωματούχοι, δικαστικοί, επιχειρηματίες και άλλα γνωστά πρόσωπα του δημόσιου βίου της Λιβύης. Στην ίδια πόλη, άλλωστε, τον Σεπτέμβριο του 2012, σκοτώθηκε και ο πρέσβης των ΗΠΑ, μαζί με άλλους τρεις Αμερικανούς, όταν δέχθηκε την επίθεση ενόπλων, χωρίς κανείς να έχει καταφέρει να τον προειδοποιήσει ή να τον προστατεύσει.

Η κατάσταση επιδεινώθηκε πριν από οκτώ μήνες, όταν ο πολέμαρχος Ιμπραήμ Τζάθραν, ένας από τους ήρωες της εξέγερσης που οδήγησε στην ανατροπή του Μουαμάρ Καντάφι, ανέλαβε με τους ενόπλους του τον έλεγχο των σημαντικότερων λιμανιών της χώρας, από όπου γίνονται οι εξαγωγές πετρελαίου, διεκδικώντας μεγαλύτερο μερίδιο από τα κέρδη. Έτσι, σταδιακά, η παραγωγή έπεσε κάτω από τις 300.000 βαρέλια ημερησίως, από 1,4 εκατ. που ήταν πέρυσι και 1,7 εκατ. που ήταν πριν από το 2011.
ΑΣΥΛΟ

Ο ηγέτης των Κούρδων του Ιράκ, Μασούντ Μπαρζανί, κατοχυρώνει βήμα βήμα την ανεξαρτησία των βόρειων περιοχών

Το επεισόδιο που σημειώθηκε αυτή την εβδομάδα ήταν απλώς η σταγόνα η οποία ξεχείλισε το ποτήρι για τον πρωθυπουργό της Λιβύης. Έτσι, την Τετάρτη και μετά την αποπομπή του από το Γενικό Εθνικό Συμβούλιο, ο Αλί Ζεϊντάν την εγκατέλειψε άρον-άρον και, αφού πέρασε για λίγες ώρες από τη Μάλτα, αναζήτησε άσυλο σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα, πιθανότατα τη Γερμανία, όπως αναφέρουν κάποιες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες. Είχε προηγηθεί ο απόπλους από το λιμάνι Ες Σίντερ -που έχει τη μεγαλύτερη δυνατότητα αποθήκευσης και μεταφόρτωσης μαύρου χρυσού σε όλη τη χώρα και ελέγχεται επίσης από τον Τζάθραν- ενός πετρελαιοφόρου, το οποίο κατόρθωσε να αποφύγει με μεγάλη ευκολία τα πυρά του ανύπαρκτου ουσιαστικά «πολεμικού ναυτικού» της Λιβύης. Το γεγονός αυτό εξαφάνισε κάθε αμφιβολία όσον αφορά το ποιος ασκεί την εξουσία στη χώρα-μέλος του OPEC η οποία διαθέτει τα μεγαλύτερα διαπιστωμένα κοιτάσματα της Αφρικής (κάπου 50 δισ. βαρέλια).

Πρακτικά, η κεντρική κυβέρνηση αποτελεί μία σφραγίδα την οποία ελάχιστοι υπολογίζουν -μάλιστα, συχνά στο παρελθόν έχει απευθυνθεί σε ομάδες ενόπλων για να τηρούν την τάξη σε διάφορες πόλεις και περιοχές (ακόμη και στην Τρίπολη), καθώς η αστυνομία και ο στρατός είναι ανίσχυροι. Οι φύλαρχοι και πολέμαρχοι, με τη σειρά τους -στην Κυρηναϊκή, το δυτικό τμήμα της χώρας, αλλά και τις κεντρικές περιοχές που ορίζονται από τον Κόλπο της Σύρτης- δεν δείχνουν καμία διάθεση να ενωθούν κάτω από μια κοινή «ομπρέλα».
Αυτό που ζητούν είναι να συνεχίσουν να ελέγχουν τις περιοχές τους, όπως συνέβαινε πριν από τη δεκαετία του '50, χρηματοδοτώντας τον στρατό και τον υπόλοιπο μηχανισμό τους με τα έσοδα από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου, που τους φτάνει και τους περισσεύει για τις επόμενες δεκαετίες.
Η ΔΥΣΗ
Παρά το γεγονός ότι η Λιβύη δεν είναι Ιράκ, Ιράν ή Ρωσία, οι εξελίξεις σε αυτήν δεν αφήνουν αδιάφορη τη Δύση -ειδικά την Ευρώπη, η οποία απορροφούσε το 85% του πετρελαίου της Λιβύης και ανάλογο ποσοστό του φυσικού της αερίου, καλύπτοντας περίπου το 10% των αναγκών της για εισαγωγές. Καθώς δε σε αυτό το αμάλγαμα φυλών, εθνοτήτων και θρησκειών, οι ακραίοι ισλαμιστές κερδίζουν διαρκώς έδαφος -έτσι τουλάχιστον αναφέρουν οι πληροφορίες- δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι έχουν δημιοργηθεί οι συνθήκες για μια δεύτερη στρατιωτική επέμβαση. Ούτως ή άλλως, οι Γάλλοι έχουν ανοίξει «λογαριασμό» με αρκετές αφρικανικές χώρες, ενώ και οι Βρετανοί, οι Γερμανοί και άλλοι Ευρωπαίοι εμφανίζονται όλο και πιο πρόθυμοι να τους συνδράμουν...
Αυτή τη φορά, βεβαίως, στόχος δεν θα είναι κάποιος στυγνός δικτάτορας, αλλά η διασφάλιση των πετρελαϊκών κοιτασμάτων και των εξαγωγών. Ίσως και απευθείας από τους άμεσα ενδιαφερόμενους, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες.
Β. ΙΡΑΚ
Το πετρέλαιο των Κούρδων
Η αναπτυγμένη εθνική συνείδηση των Κούρδων και το γεγονός ότι, εδώ και μία σχεδόν δεκαετία, διαθέτουν τη δική τους αυτόνομη περιοχή στο βόρειο Ιράκ και στα σύνορα με την Τουρκία, ασφαλώς τους διαφοροποιεί σε σχέση με το συνονθύλευμα των «ατάκτων» της Λιβύης. Το τελευταίο διάστημα, ωστόσο, οι σχέσεις τους με τη Βαγδάτη δεν είναι ιδιαιτέρως θερμές -και αυτό οφείλεται στο πετρέλαιο που υπάρχει άφθονο στο υπέδαφος της περιοχής. Διότι οι Κούρδοι και ο έμπειρος ηγέτης τους, Μασούντ Μπαρζανί, μπορεί να μη θέτουν (ακόμη) ανοιχτά ζήτημα απόσχισης από το Ιράκ, όμως δεν δέχονται κουβέντα όσον αφορά τον έλεγχο και την εκμετάλλευση του πετρελαίου τους.
Όσο, λοιπόν, η κεντρική κυβέρνηση (που ελέγχουν οι Σιΐτες) αρνείται τους όρους τους και δεν δέχεται να αυξήσει το ποσοστό των κερδών που θα πηγαίνει στους Κούρδους (επισήμως 17%, στην πραγματικό-τητα πολύ χαμηλό-τερο), ο Μπαρζανί σκληραίνει τη στάση του. Και απειλεί να υλοποιήσει άμεσα τη συμφωνία με την Άγκυρα για την κατασκευή ενός ανεξάρτητου αγωγού, που θα μεταφέρει το πετρέλαιο του Κιρκούκ και της Μοσούλης στην Τουρκία -με την τοπική κυβέρνηση να καρπώνεται το σύνολο των εσόδων, χωρίς να αποδίδει τίποτε στη Βαγδάτη.
Βεβαίως, για την ώρα η περιοχή δεν έχει γίνει Λιβύη. Όμως, δεν αποκλείεται να γίνει...
ΕΘΝΟΣ