H Sara Vagkenknext, Αντιπροέδρος του «DieLinke» της Γερμανίας και εκπρόσωπος της κοινοβουλευτικής του ομάδας για θέματα οικονομικής πολιτικής, μίλησε για «δικτατορία της Τρόικας» επισημαίνοντας: «Οι οικονομικές και πολιτικές ελίτ της Γερμανίας εκμεταλλεύτηκαν τους ελαττωματικούς κανόνες λειτουργίας της Ευρωζώνης και εξαπέλυσαν μια άνευ προηγουμένου επιχείρηση μισθολογικού και κοινωνικού ντάμπινγκ».
Η Γερμανίδα πολιτικός κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι «ακολουθεί μια
διαφορετική πορεία. Εκβιάζει τις χώρες που πλήττονται από την κρίση με
το δίλημμα: ή εγκαταλείπετε το ενιαίο νόμισμα ή παίρνετε ''δάνεια
έκτακτης ανάγκης'' που σας υποτάσσουν στη δικτατορία της Τρόικας». Και
κατέληξε: «Η άνευ όρων δέσμευση στο ευρώ ικανοποιεί ιδιαίτερα εκείνους
που έχουν επωφεληθεί περισσότερο από τη νομισματική ένωση - τους
ιδιοκτήτες των τραπεζών και των επιχειρήσεων».
Οι εν λόγω θέσεις συνδέονται άμεσα όχι μόνο με τη Γερμανία αλλά και με τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, τα μνημόνια και τις κατευθυντήριες πολιτικές της Τρόικας. Πολιτικές που εκτός από καταγραφή δημοσιονομικών μέτρων και στόχων στην κατεύθυνση της λιτότητας, επιβάλλουν αυτοτελώς και, εν πάση περιπτώσει πέραν των δημοσιονομικών επιπτώσεων, νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» γερμανικού τύπου σε όλο το φάσμα της καθημερινής ζωής: ήτοι, στον δημόσιο τομέα, στις εργασιακές σχέσεις, στην αμοιβή της εργασίας, στη φιλελευθεροποίηση του ωραρίου, στην κοινωνική ασφάλιση και το ύψος των συντάξεων, στις κοινωνικές παροχές κ.ο.κ.
Για τον Αμερικανό καθηγητή Robert J. Shiller, η λιτότητα και η υψηλή ανεργία σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν τον πυρήνα μιας τραγωδίας, όχι μόνο λόγω της συνολικής απώλειας παραγωγής που αυτό συνεπάγεται, αλλά και λόγω του προσωπικού και συναισθηματικού κόστους για τους ανέργους. Πέραν τούτων, η πολιτική της λιτότητας αφενός είναι αντιπαραγωγική, αφετέρου δεν οικοδομεί ούτε ηθική ούτε και ηθικό. Εν ολίγοις, εκκολάπτει σοβαρά ηθικά προβλήματα που προκύπτουν από τα παράγωγα της ύφεσης και της εξάρθρωσης των εργασιακών σχέσεων.
Σε κάθε περίπτωση λειτουργεί ως διαρκές πραξικόπημα, αφού η επιβολή της δεν είναι συνδεδεμένη με την πρόοδο, αλλά αντανακλά τις όλο και πιο αυταρχικές και απολυταρχικές πολιτικές των συντηρητικών ελίτ της Ε.Ε., τις αδίστακτες πολιτικές ενός ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Μια εξ αυτών καταγγέλλει ο Stiglitz και αφορά στον πρόσφατο «Γύρο της Ντόχα» που τορπιλίστηκε από την άρνηση των ΗΠΑ να εξαλείψουν τις γεωργικές επιδοτήσεις.
Με δεδομένες αυτές τις κεφαλαιοκρατικές πρακτικές, δεν είναι τυχαία η προπαγανδιστική ρητορική της (υπερ)εθνικής ελίτ περί ενός «νέου καπιταλισμού». Ρητορική που αποσκοπεί στη μετάθεση της συζήτησης από την ανάγκη αντικατάστασης του σημερινού συστήματος, με έναν ανούσιο -αν όχι άσχετο- «διάλογο» για διακοσμητικές αλλαγές, οι οποίες μάλιστα παρουσιάζονται με εκσυγχρονιστικό προσωπείο.
Παρόλα αυτά, σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία σειρά κρίσιμων προβλημάτων, όπως: συγκέντρωση πλούτου σε ολίγους, μη ισορροπημένη κατανομή ελλειμμάτων/πλεονασμάτων (εντός της EE και παγκοσμίως), χρηματοπιστωτική κρίση, διαρθρωτική (δομική) ανεργία, ενίσχυση αρκετών τραπεζών (με έσοδα προερχόμενα από τους πολίτες), υφαρπαγή δημόσιου πλούτου, υπερχρεωμένες χώρες, «άναρχες» αγορές συναλλάγματος κ.λπ. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος, να αναφέρουμε το πιο ενδεχομένως επικίνδυνο παράδειγμα που είναι αυτό της Αγγλίας.
Το βέβαιο, όμως, είναι πως οι θεμελιακές αντιφάσεις του καπιταλισμού γεννούν τις κρίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο, οι οποίες εξοντώνουν πάντα τις λιγότερο ανταγωνιστικές οικονομίες όπως η ελληνική, η πορτογαλική, η ιρλανδική ή η κυπριακή.
*Ο Κώστας Γουλιάμος είναι αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Ινστιτούτου Ερευνών «Προμηθέας».
