ΠΥΡΑΥΛΟΙ S-300 ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΣΤΟΝ ΚΡΗΤΙΚΟ ΟΥΡΑΝΟ To θρίλερ μιας βολης που άργησε 15 χρόνια

Το «κόκκινο φάντασμα» των S-300 πλανάται πάνω από την Κύπρο και την Ελλάδα εδώ και 22 χρόνια. Η προεργασία για την παραγγελία των S-300 ξεκινάει στις αρχές της δεκαετίας του '90. Μια κίνηση για την οποία από την πρώτη στιγμή έχει λάβει γνώση η κυβέρνηση των Αθηνών.Η επιτυχημένη εκτόξευση πραγματοποιήθηκε παρουσία των υπουργών Αμυνας της Ελλάδας και της Κύπρου, μελών της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Εξωτερικών και Αμυνας αλλά και ξένων στρατιωτικών παρατηρητών.

Ο Κ. Μητσοτάκης ως πρωθυπουργός βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή τόσο με τον Κύπριο Πρόεδρο Γλ. Κληρίδη όσο και με τον αρχηγό της Εθνικής Φρουράς στρατηγό Γ. Σειραδάκη.
Επτά χρόνια μετά, τον Γενάρη του 1997, μόλις επικυρώνεται η αγορά των S-300 από την Κύπρο, ο επίτιμος πρόεδρος της ΝΔ εκμυστηρεύεται όλο το παρασκήνιο στο «Εθνος» και μάλιστα μεσολαβεί στον στρατηγό Σειραδάκη για να δώσει συνέντευξη στο «Εθνος» αποκαλύπτοντας για πρώτη φορά άγνωστες πτυχές της αγοράς των ρωσικών πυραύλων που προκάλεσε ταραχή σε ολόκληρη τη Δύση.

Στις 9 Ιανουαρίου του 1997 το «Εθνος» δημοσιεύει συνέντευξη του στρατηγού Σειραδάκη με τίτλο: «Εγώ πρότεινα την αγορά των πυραύλων». Ο πρώην αρχηγός της Εθνικής Φρουράς Κύπρου είναι «ποταμός». Κάνει λεπτομερή περιγραφή της επίσκεψής του στη Μόσχα το 1992 με τον τότε υπουργό Αμυνας Αλωνεύτη και αποκαλύπτει ότι με την επιστροφή του από τη Ρωσία τον φώναξε στην Αθήνα ο τότε πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης? Και στο ερώτημα τι σας ήθελε ο Μητσοτάκης, ο στρατηγός απαντάει: «Με ρώτησε για τα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά αυτών του S-300 γιατί όπως αντελήφθην ενδιαφερόταν και η Ελλάδα για την απόκτηση όπλου ανάλογων δυνατοτήτων. Συμπεραίνω όμως ότι αυτό δεν έγινε λόγω των γνωστών πολιτικών εξελίξεων».

Η εκφόρτωση του αντιαεροπορικού συστήματος έγινε στο λιμάνι του Ηρακλείου. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην παρακείμενη πτέρυγα μάχης.

Βεβαίως η κυβέρνηση Μητσοτάκη αγόρασε τους αμερικανικούς «Πάτριοτ» αντί των ρωσικών S-300.
Στις 3 Ιανουαρίου του 1997 το «Εθνος» αποκαλύπτει ότι: «Οι Αμερικανοί στρατιωτικοί ακόλουθοι στην Αθήνα εκφράζουν την ανησυχία τους για ενδεχόμενη εγκατάσταση των πυραύλων S-300 στην Κύπρο. Επίσης δεν μπορούν να χωνέψουν ότι φέτος κατά την κοπή της βασιλόπιτας του υπ. Αμυνας της Κύπρου το φλουρί έπεσε στη Ρωσία?».

Στις 6 Ιανουαρίου του 1997 τα πνεύματα οξύνονται. Στη Λευκωσία υπογράφεται η συμφωνία παρουσία των Κύπριων υπουργών Αμυνας και Οικονομικών κ. Κ. Ηλιάδη και Χρ. Χριστοδούλου καθώς και του νέου πρέσβη της Ρωσίας στην Κύπρο Γκεόργκι Μουράτοφ. Την ίδια ώρα η Αγκυρα εκτοξεύει την πρώτη απειλή: «Αν η Ελλάδα προσπαθήσει να λύσει ξανά το Κυπριακό με όπλα, θα απογοητευτεί».

Οι διπλωμάτες της Δύσης που υπηρετούν στη Λευκωσία παρελαύνουν από το πρακτορείο Reuters και ο ένας μετά τον άλλο κάνουν αγωνιώδεις δηλώσεις που όλες συγκλίνουν στο ότι με την απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας να προμηθευτεί τους συγκεκριμένους ρωσικούς πυραύλους θα αλλάξει δραματικά το ισοζύγιο στο νησί καθώς μπορούν να εξουδετερώσουν ό,τι πετάει στην κατεχόμενη Κύπρο.Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Αλέκος Μιχαηλίδης αποκαλύπτει ότι η Ουάσιγκτον προέβη σε διάβημα προς τον πρεσβευτή της Κύπρου στις ΗΠΑ Α. Νικολαΐδη, ενώ παρέμβαση γίνεται και από ευρωπαϊκή χώρα πλην της Βρετανίας και της Γαλλίας - την οποία ωστόσο δεν κατονόμασε. Ανησυχία εκφράζουν και τα Ηνωμένα Εθνη.

Καθώς οι ξένοι διπλωμάτες ολοκληρώνουν την «παρέλαση» στο Reuters και ενώ η ατμόσφαιρα στη Λευκωσία μυρίζει «διπλωματικό μπαρούτι», από το Προεδρικό Μέγαρο ο Γλαύκος Κληρίδης δηλώνει λακωνικά: «Είναι δικαίωμά μας οι εξοπλισμοί», ενώ από το BBC -και όχι από το Reuters- ο Αλ. Μιχαηλίδης απαντάει στην παγκόσμια κοινότητα: «Η Κύπρος δεν μπορεί να κάθεται με τα χέρια σταυρωμένα, όταν για περισσότερα από 22 χρόνια συνεχίζεται η τουρκική κατοχή με χιλιάδες εποίκους και 35.000 Τούρκους στρατιώτες. Αλλωστε τα εξοπλιστικά προγράμματα της Κύπρου είναι αμυντικά και όχι επιθετικά».Στην Αθήνα αναλαμβάνει να απαντήσει ο τότε υπουργός Αμυνας Α. Τσοχατζόπουλος χαρακτηρίζοντας «casus belli» οποιαδήποτε κίνηση κατά της Κύπρου.

• Στις 7 Ιανουαρίου 1997 ο Μ. Ιγνατίου αποκαλύπτει ότι ο Κλίντον στέλνει εσπευσμένα στην Αθήνα, την Αγκυρα και τη Λευκωσία τον Κέρι Κάβανο, διευθυντή Νότιας Ευρώπης και τον Τζορτζ Κόρνμπλουμ υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για ευρωπαϊκές υποθέσεις. Στο μεταξύ ανοιχτά της Κύπρου καταφθάνουν αμερικανικά αεροπλανοφόρα και για μέρες αμερικανικά αεροσκάφη υπερίπταντο στη θαλάσσια περιοχή βόρεια της Κύπρου.
• Στις 14 Σεπτεμβρίου 1997 η Μόσχα αποστέλλει τελεσίγραφο στο ΝΑΤΟ για τους S-300 στην Κύπρο. «Αν η Τουρκία συνεχίσει να απειλεί και να παρεμποδίζει την εγκατάσταση των πυραύλων στην Κύπρο, η Ρωσία θα διακόψει τη συνεργασία με τη Συμμαχία». ? Την 1η Ιανουαρίου 1998 η Αγκυρα επιχειρεί να «δωροδοκήσει» τη Μόσχα για να μην πάνε οι S-300 στην Κύπρο προτείνοντας την υπογραφή συμβολαίου 13,5 δισ. δολαρίων για παροχή ρωσικού φυσικού αερίου.
• Στις 31 Μαρτίου 1998 ο Ρώσος πρόεδρος Μπ. Γιέλτσιν καλεί στο Κρεμλίνο τον Ακη Τσοχατζόπουλο και με κατηγορηματικό τρόπο του δηλώνει: «Θα στείλω τους S-300 στην Κύπρο».
• Στις 18 Μαΐου 1998, ο Τομ Μίλερ, ειδικός συντονιστής για το Κυπριακό σε συνέντευξή του στον Μ. Ιγνατίου στο «Εθνος» διαμηνύει «όχι τώρα τους S-300».
• Από 3 έως 9 Ιουλίου 1998 πραγματοποιείται η επίσκεψη του υπουργού Αμυνας στις ΗΠΑ. Την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο επιτροπή εμπειρογνωμόνων των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων μεταβαίνει στη Ρωσία για να παρακολουθήσει την πρώτη δοκιμή των S-300 που έχει αγοράσει η Κύπρος. Αντίστοιχη αποστολή έχει αποσταλεί και από την Κύπρο την οποία συνοδεύουν ο Κύπριος υπουργός Αμυνας Γ. Ομήρου και ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς Δ. Δήμου. Από την Ουάσιγκτον απροκάλυπτα ο Τσοχατζόπουλος και η συνοδεία του επικοινωνούν τηλεφωνικώς με την ελληνοκυπριακή αποστολή και από το Πεδίο Βολής στο Αστραχάν, που βρίσκεται 1.200 χιλιόμετρα νοτίως της Μόσχας, ενημερώνονται για τα αποτελέσματα της Βολής.
• Στις 22 Ιουλίου 1998 ο πρωθυπουργός Κ. Σημίτης καλεί στο Μέγαρο Μαξίμου τον αρχηγό της Εθνικής Φρουράς Κύπρου στρατηγό Δ. Δήμου. Στο Πεντάγωνο μια επιτελική ομάδα αποτελούμενη από τους Ανιφαντή, Γιαλουρίδη και Χωραφά επεξεργάζονται σενάρια απεμπλοκής από το αδιέξοδο με τους S-300 στην Κύπρο.
• Στις 27 Αυγούστου 1998 ο Σημίτης με τον Κληρίδη συζητούν στην Αθήνα για την τακτική απεγκλωβισμού για τους S-300. Στο τραπέζι μπαίνει νέα φόρμουλα για αναβολή εγκατάστασης των S-300. Και οι δύο ηγέτες επαναλαμβάνουν ότι «δεν είναι αυτοσκοπός η εγκατάσταση των S-300 στην Κύπρο»? Μετά τη σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, αιφνιδίως ο αρχηγός της Εθνικής Φρουράς Κύπρου επισκέπτεται το Πεντάγωνο, όπου στον υπουργικό διάδρομο αποκαλύπτει στην «Ημερησία» ότι οι S-300 μπορούν κάλλιστα να εγκατασταθούν στην Ελλάδα αντί στην Κύπρο καθώς οι δύο χώρες έχουν το ίδιο Δόγμα περί «Ενιαίου Αμυντικού Χώρου»...
• Στις 29 Δεκεμβρίου 1998 Λευκωσία και Αθήνα αποφασίζουν την εγκατάσταση των πυραύλων S-300 στην Ελλάδα αντί για την Κύπρο.

ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
Εκτόξευση υπό το βλέμμα Τούρκων και Αμερικανών
Ο «Λευκός Αετός» τελικά πέταξε το πρωί της περασμένης Παρασκευής στο πεδίο βολής της Κρήτης μετά από «ασκήσεις θάρρους» δεκαπέντε ολόκληρων χρόνων. Παρά τις ζωηρές ενστάσεις Δυτικών συμμάχων και τα εμπόδια που ετίθεντο μέχρι την τελευταία στιγμή από το ΝΑΤΟ, η παρούσα κυβέρνηση με κοινή απόφαση των κ.κ. Σαμαρά, Βενιζέλου και Αβραμόπουλου αποφάσισε να πραγματοποιηθεί η πολυπόθητη βολή των ρωσικών πυραύλων S-300 που από την άνοιξη του 1999 ήταν... παρκαρισμένοι στην Κρήτη. Η βολή έγινε τελικώς χτες στα Χανιά με απόλυτη επιτυχία παρουσία των υπουργών Αμυνας της Ελλάδας και της Κύπρου, μελών της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Εξωτερικών και Αμυνας αλλά και ξένων στρατιωτικών παρατηρητών μεταξύ των οποίων ήταν Αμερικανοί, Τούρκοι, Κινέζοι, Βρετανοί, Ιρανοί και φυσικά Ρώσοι που είχαν και την υψηλή εποπτεία της βολής... Με αφορμή τις αγκυλώσεις, τους προβληματισμούς, την καχυποψία και τις προκαταλήψεις κυρίως της Τουρκίας αλλά και των Αμερικανών για την εγκατάσταση αλλά και την ενεργοποίηση των S-300, ο Δ. Αβραμόπουλος έδωσε ξεκάθαρη απάντηση: «Αυτό το οπλικό σύστημα δεν υπερασπίζει μόνο τα εθνικά μας συμφέροντα, αλλά και τη διεθνή νομιμότητα. Επομένως δεν θα πρέπει να τρομάζει κανέναν η διάθεση των S-300 από τις ελληνικές Δυνάμεις παρά μόνο εκείνους που δεν τηρούν τη διεθνή νομιμότητα».

Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ «ΔΙΑΣ»
Οι πύραυλοι έφτασαν στην Ελλάδα κρυμμένοι σε εμπορικά πλοία
Με την Τουρκία να απαγορεύει τη διέλευση των S-300 από τα Στενά του Ελλήσποντου και τις ΗΠΑ να υποδαυλίζουν την ελληνοτουρκική ένταση στην άνοιξη του 1999, υπό πλήρη μυστικότητα στο Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας καταστρώνεται «άκρως απόρρητη» επιχείρηση μεταφοράς των ρωσικών πυραύλων στην Κρήτη με την επωνυμία «ΔΙΑΣ».

Στις 9 Μαρτίου 1999 το ΓΕΑ συνέστησε ειδική επιτροπή για την ομαλή εκφόρτωση, μεταφορά, ανάπτυξη, αποδοχή και λειτουργία του συστήματος S-300. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει την επιχείρηση μεταφοράς των S-300 στην Ελλάδα με σχεδιασμό μηδενικού λάθους.
Στις 17 Φεβρουαρίου 1999 υπογράφεται στη Μόσχα η τροποποιητική σύμβαση με την οποία τα πυραυλικά συστήματα της Κύπρου θα μεταφέρονταν τελικά στην Ελλάδα. Κατά την υπογραφή της τροποποίησης της συμφωνίας το Παράρτημα που περιγράφει την ημερομηνία παράδοσης των συστημάτων στην Ελλάδα δεν δημοσιοποιείται και δεν γίνεται γνωστό σε κανέναν παρά μόνο στον γενικό διευθυντή εξοπλισμών Σμπώκο. Στο Παράρτημα που παραδίδεται στον Κύπριο υπουργό Αμυνας είναι κενές οι ημερομηνίες παράδοσης των συστημάτων στην Ελλάδα. Κατά τη συνάντηση του Σμπώκου με τον Ρώσο υπουργό Αμυνας, στρατάρχη Ιγκόρ Σεργέγιεφ, στις 17 Φεβρουαρίου 1999 στη Μόσχα αποφασίζεται να υπάρχει μόνο ένα άτομο από κάθε πλευρά που θα γνωρίζει όλες τις λεπτομέρειες της μεταφοράς και από κοινού θα αναλάβουν την ευθύνη ασφαλούς μεταφοράς των συστημάτων στην Ελλάδα. Ο στρατάρχης Σεργέγιεφ ορίζει εκ μέρους της ρωσικής πλευράς υπεύθυνο μεταφοράς και ασφάλειας και σύνδεσμο με τον Γιάννη Σμπώκο τον διευθυντή Γενάντι Λακόφ. Το σχέδιο προβλέπει:

• Η φόρτωση δεν θα γίνει σε πλοία από λιμάνι της Μαύρης θάλασσας και από τα Δαρδανέλια, όπως προβλεπόταν στην αρχική σύμβαση του 1997, αλλά από λιμάνι βόρεια της Ρωσίας στην Αγία Πετρούπολη και μέσω Γιβραλτάρ προς Σουέζ με εμπορικό φορτίο.
• Τα συστήματα θα φορτωθούν σε τρία εμπορικά πλοία κλειστού τύπου με καταστρώματα κλειστά και επάνω στην επιφάνειά του να μην υπάρχει τίποτα που να προβληματίζει και να εντοπίζεται από δορυφόρους. Τα πλοία θα είναι εφοδιασμένα με εμπορικά, που σήμαινε ότι δεν μεταφέρουν στρατιωτικό εξοπλισμό.
• Η διαδρομή των πλοίων θα πραγματοποιηθεί μέσω Γιβραλτάρ προς τη Διώρυγα του Σουέζ.
• Θα γίνονται προπαρασκευαστικές ενέργειες παραπλάνησης, με τη μεταφορά στο αρχικό λιμάνι στη Μαύρη θάλασσα των ομοιωμάτων που είχαν φτιαχτεί για τους S-300, προκειμένου να υπάρξει βεβαιότητα ότι οι S-300 θα φορτωθούν από εκεί που προέβλεπε η σύμβαση με τους Κυπρίους.
• Τη 10η Μαρτίου 1999, ημέρα φόρτωσης των S-300, η ρωσική πλευρά θα εκδώσει παραπλανητική ανακοίνωση (Memorandum) στην οποία θα αναφέρεται ότι, λόγω παρατεταμένης αποθήκευσης των συστημάτων στη Ρωσία λόγω των αναβολών παράδοσης από του Κυπρίους, πραγματοποιούνται έλεγχοι λειτουργικότητας και θα είναι έτοιμοι προς παράδοση στην ελληνική πλευρά το δεύτερο εξάμηνο του 1999.
• Αρχές Μαρτίου θα επισκεφτούν την Ελλάδα Ρώσοι εμπειρογνώμονες προκειμένου να διαπιστώσουν τις δυνατότητες εκφόρτωσης των μεγάλων ειδικών πλοίων σε δέκα διαφορετικά ελληνικά λιμάνια τα οποία έχουν αριθμηθεί.
• Είκοσι τέσσερις ώρες πριν το πρώτο πλοίο μπει στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας ο Λάκοφ σε μία και μοναδική επικοινωνία του με τον Σμπώκο θα αναφέρει κωδικά ότι «η Επιτροπή συνεδρίασε στις 16/2» και θα ακούσει έναν αριθμό από τον Σμπώκο που θα αντιστοιχεί προς ποιο λιμάνι θα κινηθούν τα πλοία. Κανείς δηλαδή από το πλήρωμα των πλοίων δεν θα γνώριζε τον πραγματικό προορισμό μέχρι την άφιξη στα ελληνικά χωρικά ύδατα. Μόλις το πρώτο πλοίο φτάνει στα ελληνικά χωρικά ύδατα ο Λάκοφ ακούει τον αριθμό 3 που αντιστοιχεί στο λιμάνι του Ηρακλείου που είναι ήδη πολύ κοντά το πλοίο.
• Τα συστήματα θα οδηγήσουν οι Κύπριοι αξιωματικοί που είχαν εκπαιδευτεί στη Ρωσία για τη λειτουργία των S-300, οι οποίοι και θα ειδοποιηθούν από την ελληνική πλευρά την ημέρα της άφιξης του πρώτου πλοίου στο λιμάνι του Ηρακλείου. Τους Κυπρίους παραλαμβάνει αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας από την Κύπρο με προορισμό την Ελευσίνα και μετά το Ηράκλειο στις 21 Μαρτίου 1999.
• Η άφιξη των συστημάτων στην Ελλάδα συμπίπτει χρονικά με τη διεξαγωγή του Συνεδρίου του ΠΑΣΟΚ (18 έως 21 Μαρτίου 1999), το οποίο απορροφά μεγάλο μέρος της δημοσιότητας. Τη νύχτα της 22ας Μαρτίου του 1999 οι S-300 καταφθάνουν στο «3», δηλαδή στο Ηράκλειο της Κρήτης. Διαβολική σύμπτωση. Εκείνη την ώρα ένα τουρκικό εμπορικό πλοίο με πατάτες ξεφορτώνει στο λιμάνι. Ο Σμπώκος δίνει εντολή στον λιμενάρχη και το εκτοπίζει. Οι πύραυλοι μεταφέρονται στην παρακείμενη πτέρυγα μάχης και οι τοπικοί δημοσιογράφοι αναστατώνονται. Η επίσημη δικαιολογία που δίνεται είναι ότι πρόκειται για εξαρτήματα της αεροπορικής βάσης...

Το νέο της εγκατάστασης των S-300 στην Κρήτη γίνεται παγκοσμίως γνωστό αρκετούς μήνες μετά. Η επιχείρηση «ΔΙΑΣ» έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία...
ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΥΚΙΟΣ
demos@pegasus.gr