04 Δεκεμβρίου 2013

Πετρελαϊκή περιπλοκή στο Κουρδικό

http://kurdpress.com/En/Images/News/Larg_Pic/13-9-1392/IMAGE635217494732203458.jpg
Από την περασμένη άνοιξη μέχρι και σήμερα ο Ερντογάν προχώρησε σε δύο σημαντικά βήματα στο Κουρδικό: τη συμφωνία με τον Οτσαλάν για αποχώρηση των ενόπλων του ΡΚΚ από την ΝΑ Τουρκία και τη συμφιλίωση με το de facto ανεξάρτητο κουρδικό κράτος στο Βόρειο Ιράκ, με κορύφωση την πρόσφατη επίσκεψη Μπαρζανί στο Ντιαμπακίρ.Πριν προλάβει να αξιοποιηθεί η σύμπλευση Ερντογάν- Μπαρζανί- Οτσαλάν που θα έδινε στην Αγκυρα πόντους στο Κουρδικό εντός και εκτός συνόρων, έρχεται η συμφωνία Ερντογάν- Μπαρζανί για εξαγωγή του πετρελαίου της Κουρδικής Οντότητας μέσω Τουρκίας με παράκαμψη-αγνόηση της Βαγδάτης να οδηγήσει την Αγκυρα και το Αρμπίλ σε απομόνωση.

Εναντίον της συμφωνίας είναι η κυβέρνηση του Ιράκ που δεν χάνει μόνο πετρελαϊκά εισοδήματα, αλλά καταγράφει την εξέλιξη σαν ένα ακόμη βήμα του Μπαρζανί προς την πλήρη απόσχιση, η κυβέρνηση του Ιράν, καθώς έτσι αποδυναμώνεται η σιιτική κυβέρνηση του Ιράκ, οι ΗΠΑ που δεν θέλουν σε καμιά περίπτωση την ώρα που έχουν ως προτεραιότητα το Ιράν και τη Συρία, να έχουν να διαχειρισθούν μια τριχοτόμηση του Ιράκ, αλλά και το Ισραήλ που στηρίζει μεν τη χειραφέτηση των Κούρδων, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν αποδέχεται την κηδεμονία τους από την Αγκυρα.

Οι αντιδράσεις στη συμμαχία Ερντογάν - Μπαρζανί θα είναι πολλαπλές, αν η Αγκυρα δεν οπισθοχωρήσει: Πρώτον, η Βαγδάτη θα επιχειρήσει να διασπάσει την κουρδική ηγεσία στο Βόρειο Ιράκ με τον πρόεδρο του Ιράκ Ταλαμπανί, τον ιστορικό Κούρδο και φιλοϊρανό ηγέτη, να ελέγχει ακόμη την οργάνωσή του, η οποία στο παρελθόν συγκρούσθηκε σκληρά με τις δυνάμεις του Μπαρζανί. Δεύτερον, Τεχεράνη, Δαμασκός, αλλά και Βαγδάτη, να στηρίξουν την de facto ανεξάρτητη πλέον κουρδική οντότητα στη Βορειοανατολική Συρία να ασκήσει στρατιωτική πίεση τόσο στο Βόρειο Ιράκ όσο και εντός της ΝΑ Τουρκίας.

Η σοβαρότερη όμως αρνητική επίπτωση για τον Ερντογάν θα είναι όχι απλά η παράταση, αλλά η ενίσχυση της ψυχροπολεμικής καχυποψίας που σκιάζει τις διμερείς σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας. Πολύ απλά, διάσπαση του Ιράκ σε Κουρδικό, Σιιτικό και Σουνιτικό Τομέα θα επιδράσει αποσταθεροποιητικά για παρόμοιες θρησκευτικές-εθνικές διαιρέσεις τόσο στη Συρία όσο και στο Λίβανο, κάτι που η Ουάσιγκτον απεύχεται.

Ετσι η τολμηρή επιλογή του Ερντογάν να επιδιώξει πολιτική λύση στο Κουρδικό εντός συνόρων κινδυνεύει να ναυαγήσει λόγω της εμμονής της Αγκυρας σε περιφερειακές ηγεμονικές φιλοδοξίες, παρά τις αλλεπάλληλες ζημιές που έχει εισπράξει στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή από τη Γάζα και την Αίγυπτο, μέχρι και τη Συρία.

Ο Ερντογάν είναι ο δεύτερος μετά τον Κεμάλ ηγέτης της Τουρκίας που προσπαθεί να κατοχυρώσει το όλο του προστάτη των Κούρδων: Από την ανταρσία του κατά του Σουλτάνου το 1919, μέχρι και την απόφαση της Κοινωνίας των Εθνών το 1926 που επιδίκασε την πλούσια σε πετρελαϊκά αποθέματα υψηλής ποιότητας περιοχή της Μοσούλης -το σημερινό Βόρειο Ιράκ- στο υπό βρετανική τότε διοίκηση Ιράκ, ο Κεμάλ μιλούσε για κοινό κράτος Τούρκων και Κούρδων.Μόνον όταν υποχώρησε μπροστά στην απειλή πολέμου με τη Βρετανία υιοθέτησε το σύνθημα «ένα έθνος, ένα κράτος».

 Με άλλα λόγια, όποτε επιχειρήθηκε πολιτική προσέγγιση του Κουρδικού εντός Τουρκίας, η επιλογή αυτή συμβάδιζε με προσπάθεια ελέγχου των Κούρδων εκτός συνόρων.Αυτό ακριβώς κάνει σήμερα ο Ερντογάν, που παρουσιάζει τις υποχωρήσεις του απέναντι στους Κούρδους στη Νοτιοανατολική Τουρκία ως ένα λογικό τίμημα για τη μετατροπή του Βόρειου Ιράκ σε προτεκτοράτο της Αγκύρας. Ελιγμός επικίνδυνος και εντός και εκτός συνόρων.

Πιθανό ναυάγιο
Η τολμηρή επιλογή του Ερντογάν να επιδιώξει πολιτική λύση στο Κουρδικό εντός συνόρων κινδυνεύει να ναυαγήσει λόγω της εμμονής της Αγκύρας σε περιφερειακές ηγεμονικές φιλοδοξίες παρά τις αλλεπάλληλες ζημιές που έχει εισπράξει στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή.Γ. ΚΑΠΟΠΟΥΛΟΣ