KINA Ολο και πιο
επιθετικό γίνεται το Πεκίνο προκειμένου να κυριαρχήσει στη ζώνη Ασίας –
Ειρηνικού κι αυτό φαίνεται τόσο στην αντιπαράθεσή του με το Τόκιο όσο
και στη διάταξη του στόλου του
Του Δημήτρη Σ. Φαναριώτη
Για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Πεκίνο και Τόκιο βρίσκονται σε ευθύ στρατιωτικό ανταγωνισμό. Εναν ανταγωνισμό ο οποίος αυξάνει καθημερινά την ανησυχία των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην Ασία. Γι’ αυτό άλλωστε και σε ρόλο πυροσβέστη-διαμεσολαβητή, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν περιοδεύει αυτή την εβδομάδα σε Κίνα, Ιαπωνία και Ν. Κορέα.Ο κινεζικός δράκος δείχνει τα δόντια του, καθώς προσπαθεί να επεκτείνει και να εδραιώσει τη ναυτική του ισχύ στην ευρύτερη περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, επιλύοντας ταυτοχρόνως τις εδαφικές διαφορές που έχει όχι μόνο με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, αλλά και άλλες χώρες της περιοχής.
Σε μια οκτασέλιδη ειδική έκθεση, το πρακτορείο Reuters προχωρεί σε μια ανάλυση του νέου ναυτικού δόγματος της Κίνας επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι τα γυμνάσια του κινεζικού στόλου στα τέλη Οκτωβρίου με τον τίτλο «Ελιγμός 5» δεν ήταν μια ακόμη στρατιωτική άσκηση ρουτίνας.
Σύνθετη «διείσδυση»
Αντιθέτως, αποτέλεσαν το επιστέγασμα μιας σειράς σύνθετων επεκτατικών «διεισδύσεων» στη θαλάσσια περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, καθώς η Κίνα δημιουργεί ένα ναυτικό το οποίο φιλοδοξεί να προστατεύσει ακόμη και τις πλέον απομακρυσμένες -και αμφισβητούμενες από Ιαπωνία και Ν. Κορέα- περιοχές της επικράτειάς της.Οπως επισημαίνουν οι στρατιωτικοί αναλυτές στο Πεκίνο, η κινεζική «ναυτική γροθιά» είναι απαραίτητη προκειμένου η πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη να μην «εγκλωβιστεί» πίσω από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της στην περιοχή. Τι σημαίνει όμως αυτό πρακτικά; «Αποτελεί ένα σαφές μήνυμα προς τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία ότι δεν θα μπορέσουν -στην περίπτωση ενός «θερμού επεισοδίου»- να αναχαιτίσουν την Κίνα» τονίζει ο Σεν Ντινγκλί, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Φουντάν της Σανγκάης, ειδικός σε θέματα εθνικής ασφάλειας.
«Η Κίνα καθίσταται ένας ναυτικός γίγαντας και οι γειτονικές χώρες πρέπει να προετοιμαστούν γι’ αυτό και να το κατανοήσουν» επισημαίνει ο τέως διπλωμάτης Ρεν Σιάο, σήμερα διευθυντής του Κέντρου Ερευνας της Κινεζικής Εξωτερικής Πολιτικής στη Σανγκάη.Ο νέος ισχυρός άνδρας της Κίνας, ο πρόεδρος Σι Ντζινγκπίνγκ, ο οποίος μετρά μόλις λίγους μήνες στην εξουσία, έχει ρίξει το προσωπικό του βάρος πίσω από τη νέα ναυτική στρατηγική της χώρας του. Στη διάρκεια θερινής του ομιλίας ενώπιον της κομματικής ηγεσίας, δήλωσε με νόημα «ότι οι ωκεανοί θα διαδραματίσουν έναν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας μου τον 21ο αιώνα. Αγαπάμε την ειρήνη και επιθυμούμε μια ειρηνική ανάπτυξη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα απεμπολήσουμε τα κυριαρχικά και εδαφικά μας δικαιώματα» κατέληξε.
Νησιά-αγκάθια
Η εφαρμογή του νέου ναυτικού δόγματος του Πεκίνου είναι εξαιρετικά εμφανής τους τελευταίους μήνες στην Ανατολική Θάλασσα της Κίνας, λόγω των υφιστάμενων εδαφικών διαφορών με ορισμένα παραθαλάσσια κράτη. Επιδεικνύοντας τους ναυτικούς «μυώνες» του, το Πεκίνο έχει πλέον μόνιμη θαλάσσια παρουσία στο διαφιλονικούμενο νησιωτικό σύμπλεγμα Ντιαογιού (για την Κίνα) και Σενκάκου (για τους Ιάπωνες), ενώ το τελευταίο δίμηνο σχεδόν πάντα υπάρχει και αεροπορική υποστήριξη.Γεγονός παραμένει ότι οι εδαφικές διαμάχες έχουν θέσει για πρώτη φορά εδώ και 68 χρόνια σε ευθύ στρατιωτικό ανταγωνισμό τους δύο οικονομικούς γίγαντες της Ασίας. Ο ανταγωνισμός αυτός με τη σειρά του σηματοδοτεί μια επικίνδυνη περίοδο για την αμερικανική κυριαρχία στις ασιατικές θάλασσες. Κι όπως επισημαίνει ο Τζέιμς Χολμς, ειδικός σε θέματα θαλάσσιας στρατηγικής στη Σχολή Ναυτικού Πολέμου στο Νιούπορτ, «ακόμη κι αν οι δύο πλευρές δείξουν αυτοσυγκράτηση, το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου είναι πάντα υπαρκτό».
Ο Χολμς, συγγραφέας του βιβλίου «Το Κόκκινο Αστέρι πάνω από τον Ειρηνικό», στο οποίο περιγράφει την άνοδο της κινεζικής ναυτικής δύναμης, εκτιμά ότι η ρητορική των τελευταίων μηνών και από τις δύο πλευρές (Κίνα-Ιαπωνία) δείχνει ότι αμφότερες προσπαθούν να «μετρήσουν» τον αντίπαλό τους. Επιπλέον, συνιστώσα του προβλήματος αποτελεί το γεγονός ότι η Ιαπωνία δεν πρόλαβε να αντιληφθεί στον βαθμό που έπρεπε τη στρατιωτική άνοδο της Κίνας και πλέον ο υπερεθνικιστής πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε διακατέχεται από μεγάλο άγχος, αν και Κινέζοι στρατιωτικοί αναλυτές διαψεύδουν τους φόβους της Δύσης και της Ιαπωνίας ότι η ανάπτυξη ενός ισχυρού Ναυτικού από τον κινεζικό δράκο αυξάνει τις πιθανότητες μιας σύγκρουσης. Πάντως δεν είναι λίγοι οι στρατιωτικοί αναλυτές οι οποίοι εκτιμούν ότι το Τόκιο δεν πρέπει να υπερ-αντιδρά στα «κινεζικά πολεμικά τύμπανα», καθώς απευθύνονται κυρίως προς το εσωτερικό ακροατήριο, τον κινεζικό λαό.
Φορτώνει… πλοία
Η απόφαση του Πεκίνου να ενισχύσει τη ναυτική κυριαρχία του στην περιοχή δεν είναι νέα. Ηδη από τις αρχές του 1980 η χώρα είχε αρχίσει να αυξάνει σημαντικά τον αμυντικό της προϋπολογισμό.
Φαίνεται, όπως επισημαίνει στην ειδική έκθεσή του το Reuters, ότι η κινεζική στρατιωτική ηγεσία υιοθετεί το δόγμα του Αμερικανού ναυάρχου Αλφρεντ Τάγιερ Μέιχαν, ο οποίος έλεγε ότι «ένα πραγματικά ισχυρό έθνος πρέπει να διαθέτει ένα εξαιρετικό διεθνές εμπόριο, έναν ισχυρό εμπορικό στόλο για να μεταφέρει τα αγαθά και ένα παντοδύναμο Ναυτικό για να προστατεύει τις θαλάσσιες οδούς».Διόλου τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι, όπως αναφέρουν Κινέζοι στρατιωτικοί αναλυτές, οι θέσεις του Μέιχαν αποτελούν προσφιλές ανάγνωσμα στις Ακαδημίες του Πολεμικού Ναυτικού.
Αν στη θεωρία αυτή συμπεριλάβει κανείς το γεγονός ότι η Κίνα υπερσκέλισε πέρυσι τις ΗΠΑ καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στο παγκόσμιο εμπόριο και ότι το 90% του εμπορίου της γίνεται μέσω θαλάσσης, είναι προφανέστατοι οι λόγοι για τους οποίους επιθυμεί να διαθέτει ένα πανίσχυρο Ναυτικό. Στην ετήσια έκθεσή του για το κινεζικό Ναυτικό, το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι πλέον αποτελεί τη μεγαλύτερη δύναμη στην Ασία με 79 μεγάλα πλοία επιφανείας και περισσότερα από 55 υποβρύχια, μεταξύ άλλων σκαφών, ενώ πέρυσι απέκτησε και το πρώτο της αεροπλανοφόρο.
Τον Ιούλιο πάντως πέντε πλοία του Πολεμικού Ναυτικού της Κίνας μπήκαν στην Ιαπωνική Θάλασσα από τα Στενά της Σόγια, τα οποία αποτελούν το φυσικό σύνορο μεταξύ της ρωσικής νήσου Σαχαλίνης και του ιαπωνικού Χοκάιντο. Ο στολίσκος, αφού έκανε τον γύρο των ιαπωνικών νησιών, επέστρεψε στη βάση του πραγματοποιώντας την πρώτη του διείσδυση στο Ιαπωνικό Αρχιπέλαγος!
Το Πολεμικό Ναυτικό της Κίνας έχει πλέον καταστεί ένα σύμβολο της διαρκώς αυξανόμενης ισχύος της χώρας και τα κινεζικά πολεμικά σκάφη απαντώνται σε σχεδόν όλους τους ωκεανούς. Ακόμη και στον Κόλπο του Αντεν, καθώς το Κινεζικό Πολεμικό Ναυτικό αποτελεί τμήμα της Διεθνούς Δύναμης για την Καταπολέμηση της Πειρατείας – μια είδηση την οποία για προφανείς λόγους κύρους προβάλλουν κατά κόρον τα ΜΜΕ της πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου.
Του Δημήτρη Σ. ΦαναριώτηΓια πρώτη φορά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Πεκίνο και Τόκιο βρίσκονται σε ευθύ στρατιωτικό ανταγωνισμό. Εναν ανταγωνισμό ο οποίος αυξάνει καθημερινά την ανησυχία των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στην Ασία. Γι’ αυτό άλλωστε και σε ρόλο πυροσβέστη-διαμεσολαβητή, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν περιοδεύει αυτή την εβδομάδα σε Κίνα, Ιαπωνία και Ν. Κορέα.Ο κινεζικός δράκος δείχνει τα δόντια του, καθώς προσπαθεί να επεκτείνει και να εδραιώσει τη ναυτική του ισχύ στην ευρύτερη περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, επιλύοντας ταυτοχρόνως τις εδαφικές διαφορές που έχει όχι μόνο με την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα, αλλά και άλλες χώρες της περιοχής.
Σε μια οκτασέλιδη ειδική έκθεση, το πρακτορείο Reuters προχωρεί σε μια ανάλυση του νέου ναυτικού δόγματος της Κίνας επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, ότι τα γυμνάσια του κινεζικού στόλου στα τέλη Οκτωβρίου με τον τίτλο «Ελιγμός 5» δεν ήταν μια ακόμη στρατιωτική άσκηση ρουτίνας.
Σύνθετη «διείσδυση»
Αντιθέτως, αποτέλεσαν το επιστέγασμα μιας σειράς σύνθετων επεκτατικών «διεισδύσεων» στη θαλάσσια περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, καθώς η Κίνα δημιουργεί ένα ναυτικό το οποίο φιλοδοξεί να προστατεύσει ακόμη και τις πλέον απομακρυσμένες -και αμφισβητούμενες από Ιαπωνία και Ν. Κορέα- περιοχές της επικράτειάς της.Οπως επισημαίνουν οι στρατιωτικοί αναλυτές στο Πεκίνο, η κινεζική «ναυτική γροθιά» είναι απαραίτητη προκειμένου η πολυπληθέστερη χώρα του πλανήτη να μην «εγκλωβιστεί» πίσω από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους της στην περιοχή. Τι σημαίνει όμως αυτό πρακτικά; «Αποτελεί ένα σαφές μήνυμα προς τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία ότι δεν θα μπορέσουν -στην περίπτωση ενός «θερμού επεισοδίου»- να αναχαιτίσουν την Κίνα» τονίζει ο Σεν Ντινγκλί, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Φουντάν της Σανγκάης, ειδικός σε θέματα εθνικής ασφάλειας.
«Η Κίνα καθίσταται ένας ναυτικός γίγαντας και οι γειτονικές χώρες πρέπει να προετοιμαστούν γι’ αυτό και να το κατανοήσουν» επισημαίνει ο τέως διπλωμάτης Ρεν Σιάο, σήμερα διευθυντής του Κέντρου Ερευνας της Κινεζικής Εξωτερικής Πολιτικής στη Σανγκάη.Ο νέος ισχυρός άνδρας της Κίνας, ο πρόεδρος Σι Ντζινγκπίνγκ, ο οποίος μετρά μόλις λίγους μήνες στην εξουσία, έχει ρίξει το προσωπικό του βάρος πίσω από τη νέα ναυτική στρατηγική της χώρας του. Στη διάρκεια θερινής του ομιλίας ενώπιον της κομματικής ηγεσίας, δήλωσε με νόημα «ότι οι ωκεανοί θα διαδραματίσουν έναν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας μου τον 21ο αιώνα. Αγαπάμε την ειρήνη και επιθυμούμε μια ειρηνική ανάπτυξη. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι θα απεμπολήσουμε τα κυριαρχικά και εδαφικά μας δικαιώματα» κατέληξε.
Νησιά-αγκάθια
Η εφαρμογή του νέου ναυτικού δόγματος του Πεκίνου είναι εξαιρετικά εμφανής τους τελευταίους μήνες στην Ανατολική Θάλασσα της Κίνας, λόγω των υφιστάμενων εδαφικών διαφορών με ορισμένα παραθαλάσσια κράτη. Επιδεικνύοντας τους ναυτικούς «μυώνες» του, το Πεκίνο έχει πλέον μόνιμη θαλάσσια παρουσία στο διαφιλονικούμενο νησιωτικό σύμπλεγμα Ντιαογιού (για την Κίνα) και Σενκάκου (για τους Ιάπωνες), ενώ το τελευταίο δίμηνο σχεδόν πάντα υπάρχει και αεροπορική υποστήριξη.Γεγονός παραμένει ότι οι εδαφικές διαμάχες έχουν θέσει για πρώτη φορά εδώ και 68 χρόνια σε ευθύ στρατιωτικό ανταγωνισμό τους δύο οικονομικούς γίγαντες της Ασίας. Ο ανταγωνισμός αυτός με τη σειρά του σηματοδοτεί μια επικίνδυνη περίοδο για την αμερικανική κυριαρχία στις ασιατικές θάλασσες. Κι όπως επισημαίνει ο Τζέιμς Χολμς, ειδικός σε θέματα θαλάσσιας στρατηγικής στη Σχολή Ναυτικού Πολέμου στο Νιούπορτ, «ακόμη κι αν οι δύο πλευρές δείξουν αυτοσυγκράτηση, το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου είναι πάντα υπαρκτό».
Ο Χολμς, συγγραφέας του βιβλίου «Το Κόκκινο Αστέρι πάνω από τον Ειρηνικό», στο οποίο περιγράφει την άνοδο της κινεζικής ναυτικής δύναμης, εκτιμά ότι η ρητορική των τελευταίων μηνών και από τις δύο πλευρές (Κίνα-Ιαπωνία) δείχνει ότι αμφότερες προσπαθούν να «μετρήσουν» τον αντίπαλό τους. Επιπλέον, συνιστώσα του προβλήματος αποτελεί το γεγονός ότι η Ιαπωνία δεν πρόλαβε να αντιληφθεί στον βαθμό που έπρεπε τη στρατιωτική άνοδο της Κίνας και πλέον ο υπερεθνικιστής πρωθυπουργός Σίνζο Αμπε διακατέχεται από μεγάλο άγχος, αν και Κινέζοι στρατιωτικοί αναλυτές διαψεύδουν τους φόβους της Δύσης και της Ιαπωνίας ότι η ανάπτυξη ενός ισχυρού Ναυτικού από τον κινεζικό δράκο αυξάνει τις πιθανότητες μιας σύγκρουσης. Πάντως δεν είναι λίγοι οι στρατιωτικοί αναλυτές οι οποίοι εκτιμούν ότι το Τόκιο δεν πρέπει να υπερ-αντιδρά στα «κινεζικά πολεμικά τύμπανα», καθώς απευθύνονται κυρίως προς το εσωτερικό ακροατήριο, τον κινεζικό λαό.
Φορτώνει… πλοία
Η απόφαση του Πεκίνου να ενισχύσει τη ναυτική κυριαρχία του στην περιοχή δεν είναι νέα. Ηδη από τις αρχές του 1980 η χώρα είχε αρχίσει να αυξάνει σημαντικά τον αμυντικό της προϋπολογισμό.
Φαίνεται, όπως επισημαίνει στην ειδική έκθεσή του το Reuters, ότι η κινεζική στρατιωτική ηγεσία υιοθετεί το δόγμα του Αμερικανού ναυάρχου Αλφρεντ Τάγιερ Μέιχαν, ο οποίος έλεγε ότι «ένα πραγματικά ισχυρό έθνος πρέπει να διαθέτει ένα εξαιρετικό διεθνές εμπόριο, έναν ισχυρό εμπορικό στόλο για να μεταφέρει τα αγαθά και ένα παντοδύναμο Ναυτικό για να προστατεύει τις θαλάσσιες οδούς».Διόλου τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι, όπως αναφέρουν Κινέζοι στρατιωτικοί αναλυτές, οι θέσεις του Μέιχαν αποτελούν προσφιλές ανάγνωσμα στις Ακαδημίες του Πολεμικού Ναυτικού.
Αν στη θεωρία αυτή συμπεριλάβει κανείς το γεγονός ότι η Κίνα υπερσκέλισε πέρυσι τις ΗΠΑ καταλαμβάνοντας την πρώτη θέση στο παγκόσμιο εμπόριο και ότι το 90% του εμπορίου της γίνεται μέσω θαλάσσης, είναι προφανέστατοι οι λόγοι για τους οποίους επιθυμεί να διαθέτει ένα πανίσχυρο Ναυτικό. Στην ετήσια έκθεσή του για το κινεζικό Ναυτικό, το αμερικανικό Πεντάγωνο ανακοίνωσε ότι πλέον αποτελεί τη μεγαλύτερη δύναμη στην Ασία με 79 μεγάλα πλοία επιφανείας και περισσότερα από 55 υποβρύχια, μεταξύ άλλων σκαφών, ενώ πέρυσι απέκτησε και το πρώτο της αεροπλανοφόρο.
Τον Ιούλιο πάντως πέντε πλοία του Πολεμικού Ναυτικού της Κίνας μπήκαν στην Ιαπωνική Θάλασσα από τα Στενά της Σόγια, τα οποία αποτελούν το φυσικό σύνορο μεταξύ της ρωσικής νήσου Σαχαλίνης και του ιαπωνικού Χοκάιντο. Ο στολίσκος, αφού έκανε τον γύρο των ιαπωνικών νησιών, επέστρεψε στη βάση του πραγματοποιώντας την πρώτη του διείσδυση στο Ιαπωνικό Αρχιπέλαγος!
Το Πολεμικό Ναυτικό της Κίνας έχει πλέον καταστεί ένα σύμβολο της διαρκώς αυξανόμενης ισχύος της χώρας και τα κινεζικά πολεμικά σκάφη απαντώνται σε σχεδόν όλους τους ωκεανούς. Ακόμη και στον Κόλπο του Αντεν, καθώς το Κινεζικό Πολεμικό Ναυτικό αποτελεί τμήμα της Διεθνούς Δύναμης για την Καταπολέμηση της Πειρατείας – μια είδηση την οποία για προφανείς λόγους κύρους προβάλλουν κατά κόρον τα ΜΜΕ της πολυπληθέστερης χώρας του κόσμου.
