Επανέρχονται οι Γερμανοί στο θέμα
της δημιουργίας Ειδικών Οικονομικών Ζωνών, με το Ινστιτούτο Οικονομικών
Ερευνών (Deutsches Institut fur Wirtschaftsforschung/DIW-Berlin) να
συστήνει ως τρόπο ανάπτυξης των καθημαγμένων οικονομιών της
ευρωπεριφέρειας τη λειτουργία ΕΟΖ.
Το γερμανικό... ΙΟΒΕ σε τελευταία έκθεσή του (έχει συνταχθεί από
16 «σοφά μυαλά» του DIW-Berlin) κάνει λόγο για ανάγκη «χαλάρωσης» των
όρων δημοσιονομικής σταθεροποίησης με παράλληλη χρηματοδότηση των
μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε μία απαραίτητη διαδικασία προσαρμογής, που
θα μπορούσε να πάρει και 10 ή 15 χρόνια. Η έκθεση-πρόταση των Γερμανών
οικονομολόγων αναπαρήχθη και από την «Deutsche Welle» και δείχνει τη
στοχο-προσήλωση του Βερολίνου σε συγκεκριμένα μοντέλα ανάπτυξης, με το
«ελληνικό πρόβλημα» να παραμένει πρώτο στην ατζέντα τους.
Ο σχεδιασμός του Βερολίνου βέβαια δεν είναι πρόσφατος, καθώς από τις αρχές του 2011 ακόμη γινόταν λόγος για τη δημιουργία ΕΟΖ, με Γερμανούς επιτελείς να δείχνουν περίεργη ευαισθησία στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Σχετικά ερωτήματα για αυτό το θέμα είχε απευθύνει τότε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Χουντής, ενώ η «Ελευθεροτυπία» σε διαδοχικά θέματά της σημείωνε (στις 9/10/2011) πως «οι Γερμανοί ζητούν "γην και ύδωρ" για... ψίχουλα επενδύσεων».
Θυμίζουμε πως οι Γερμανοί από τότε είχαν θέσει ζήτημα υψηλού κόστους παραγωγής (σ.σ. τη συμπίεση του οποίου επέτυχαν). Αρχικά (άνοιξη του 2011) ο Stefan Kapferer -τότε υφυπουργός Οικονομίας-, στη συνέχεια ο Philipp Roesler -αντικαγκελάριος της κυβέρνησης Μέρκελ-, έθεταν στην τότε κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου το θέμα του υψηλού εργατικού κόστους, της μη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, την προοπτική της ελαστικοποίησης της αγοράς. Την ίδια περίοδο -επί κυβερνήσεως Γ. Παπανδρέου- τόσο ο Γερμανικός Σύνδεσμος Βιομηχανιών (BDI) όσο και το Επιμελητήριο (DHWO) επέμεναν στην ελαστικοποίηση των όρων εργασίας, την ανάγκη θέσπισης Ειδικών Ζωνών με ελκυστικό φορολογικό και νομικό καθεστώς.
Η Αθήνα ή δεν καταλάβαινε τι παιζόταν ή δεν ήθελε να καταλάβει (οι δραματικές συνέπειες πάντως είναι ίδιες), μέχρι που το Βερολίνο έθεσε έμμεσα το θέμα της δημιουργίας ΕΟΖ.Αλλωστε, το ζήτημα της ΕΟΖ στη Θράκη είχε εξεταστεί διεξοδικά σε συνέδριο του Χρηματοοικονομικού Φόρουμ Θράκης - Ανατ. Μακεδονίας στην Αλεξανδρούπολη, με τους υπευθύνους του να εμφανίζονται αισιόδοξοι, πως οι συνθήκες είναι ώριμες και λείπει μόνον η πολιτική βούληση για να προχωρήσει η ΕΟΖ Θράκης.
Μάλιστα, στο Φόρουμ της Αλεξανδρούπολης, η δημιουργός του Κατερίνα Καραγιάννη (πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Deutsche Bank) είχε κάνει λόγο για ενδιαφέρον εταιρειών, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες εξηγήσεις. Περίπου την ίδια περίοδο, ο Ν. Μηταράκης (υφυπουργός Ανάπτυξης), μιλώντας από το βήμα του Economist, υπογράμμιζε ότι «...ειδικά για την προσέλκυση επενδύσεων και την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας διερευνάται, στα πλαίσια των δυνατοτήτων που δίνει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η λειτουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών».Το όλο θέμα δεν έχει προχωρήσει, ακόμη, όμως η επαναφορά του από το DIW και η επιμονή του Βερολίνου να δημιουργήσει ένα χρηματοοικονομικό πλέγμα/δίκτυο στην Ελλάδα είναι ενδεικτικές του ενδιαφέροντός τους.
Γιατί οι ΕΟΖ...
Ο Christian Dreger -επικεφαλής οικονομολόγος του DIW- είναι, αν μη τι άλλο, ειλικρινής και ευθύς ως προς τις προθέσεις της πλευράς του. Κατά την περίοδο προσαρμογής μιας οικονομίας (σ.σ. όπως η ελληνική) πρέπει να γίνουν θυσίες. Ομως μια τέτοια πολιτική δεν μπορείς να την εφαρμόζεις επί μακρόν όταν έχεις απέναντί σου την αντίδραση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού. Για αυτό θα πρέπει να χαραχθεί μια πολιτική πιο αποτελεσματική.
Οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες θα ήταν μία λύση ελκυστική για τους επενδυτές, παραδέχεται ο καθηγητής πανεπιστημίου και υπεύθυνος του τμήματος για Θέματα Διεθνούς Οικονομίας. Αλλά και η πρόσβαση σε δάνεια με χαμηλό τόκο και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Προφανώς πρότυπο για τη χρηματοδότηση οι Γερμανοί θεωρούν την κρατική τράπεζά τους Kreditanstalt fur Wiederaufbau/, τη γνωστή μας KfW/ Τράπεζα Ανασυγκρότησης, με την οποία η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει ήδη συνεργασία για τη σύσταση ενός ελληνικού ταμείου, που θα έχει ανάλογους στόχους. Αποτελεί δε κοινό μυστικό, πως... πρότυπο για το Βερολίνο είναι η δημιουργία-λειτουργία ΕΟΖ στο παράδειγμα της Πολωνίας.
Στο πλαίσιο αυτής της γερμανικής προσπάθειας εντάσσουν τραπεζικοί παράγοντες την προώθηση της λειτουργίας καταστημάτων Stadtsparkassen στην ελληνική αγορά. Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα αντιπροσωπεία του δικτύου επισκέφθηκε τον υπουργό Οικονομικών, θέτοντας εκ νέου το αίτημα για αδειοδότηση σε Πάτρα και Κατερίνη. Είναι γνωστό πως ο σχεδιασμός των Γερμανών προβλέπει τη δημιουργία δικτύου αρχικά με πέντε καταστήματα (σε Πάτρα, Κατερίνη με βλέψεις για Κιλκίς, Βέροια και Καλαμάτα).
Ο λόγος που οι Γερμανοί επικεντρώνονται σε αυτές τις συγκεκριμένες περιοχές, ΚΔ Μακεδονία (όπου μένουν πολλοί πρώτης και δεύτερης γενιάς Ελληνες εργάτες στη Γερμανία) και Πάτρα (σημαντικότατη διαμετακομιστική πύλη), Καλαμάτα (επίκεντρο της τουριστικής ανάπτυξης και τομείς πρωτογενούς παραγωγής στην Πελοπόννησο) είναι προφανής.
Ο σχεδιασμός του Βερολίνου βέβαια δεν είναι πρόσφατος, καθώς από τις αρχές του 2011 ακόμη γινόταν λόγος για τη δημιουργία ΕΟΖ, με Γερμανούς επιτελείς να δείχνουν περίεργη ευαισθησία στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. Σχετικά ερωτήματα για αυτό το θέμα είχε απευθύνει τότε ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Χουντής, ενώ η «Ελευθεροτυπία» σε διαδοχικά θέματά της σημείωνε (στις 9/10/2011) πως «οι Γερμανοί ζητούν "γην και ύδωρ" για... ψίχουλα επενδύσεων».
Θυμίζουμε πως οι Γερμανοί από τότε είχαν θέσει ζήτημα υψηλού κόστους παραγωγής (σ.σ. τη συμπίεση του οποίου επέτυχαν). Αρχικά (άνοιξη του 2011) ο Stefan Kapferer -τότε υφυπουργός Οικονομίας-, στη συνέχεια ο Philipp Roesler -αντικαγκελάριος της κυβέρνησης Μέρκελ-, έθεταν στην τότε κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου το θέμα του υψηλού εργατικού κόστους, της μη ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, την προοπτική της ελαστικοποίησης της αγοράς. Την ίδια περίοδο -επί κυβερνήσεως Γ. Παπανδρέου- τόσο ο Γερμανικός Σύνδεσμος Βιομηχανιών (BDI) όσο και το Επιμελητήριο (DHWO) επέμεναν στην ελαστικοποίηση των όρων εργασίας, την ανάγκη θέσπισης Ειδικών Ζωνών με ελκυστικό φορολογικό και νομικό καθεστώς.
Η Αθήνα ή δεν καταλάβαινε τι παιζόταν ή δεν ήθελε να καταλάβει (οι δραματικές συνέπειες πάντως είναι ίδιες), μέχρι που το Βερολίνο έθεσε έμμεσα το θέμα της δημιουργίας ΕΟΖ.Αλλωστε, το ζήτημα της ΕΟΖ στη Θράκη είχε εξεταστεί διεξοδικά σε συνέδριο του Χρηματοοικονομικού Φόρουμ Θράκης - Ανατ. Μακεδονίας στην Αλεξανδρούπολη, με τους υπευθύνους του να εμφανίζονται αισιόδοξοι, πως οι συνθήκες είναι ώριμες και λείπει μόνον η πολιτική βούληση για να προχωρήσει η ΕΟΖ Θράκης.
Μάλιστα, στο Φόρουμ της Αλεξανδρούπολης, η δημιουργός του Κατερίνα Καραγιάννη (πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της Deutsche Bank) είχε κάνει λόγο για ενδιαφέρον εταιρειών, χωρίς όμως να δώσει περισσότερες εξηγήσεις. Περίπου την ίδια περίοδο, ο Ν. Μηταράκης (υφυπουργός Ανάπτυξης), μιλώντας από το βήμα του Economist, υπογράμμιζε ότι «...ειδικά για την προσέλκυση επενδύσεων και την άμεση δημιουργία θέσεων εργασίας διερευνάται, στα πλαίσια των δυνατοτήτων που δίνει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, η λειτουργία Ειδικών Οικονομικών Ζωνών».Το όλο θέμα δεν έχει προχωρήσει, ακόμη, όμως η επαναφορά του από το DIW και η επιμονή του Βερολίνου να δημιουργήσει ένα χρηματοοικονομικό πλέγμα/δίκτυο στην Ελλάδα είναι ενδεικτικές του ενδιαφέροντός τους.
Γιατί οι ΕΟΖ...
Ο Christian Dreger -επικεφαλής οικονομολόγος του DIW- είναι, αν μη τι άλλο, ειλικρινής και ευθύς ως προς τις προθέσεις της πλευράς του. Κατά την περίοδο προσαρμογής μιας οικονομίας (σ.σ. όπως η ελληνική) πρέπει να γίνουν θυσίες. Ομως μια τέτοια πολιτική δεν μπορείς να την εφαρμόζεις επί μακρόν όταν έχεις απέναντί σου την αντίδραση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού. Για αυτό θα πρέπει να χαραχθεί μια πολιτική πιο αποτελεσματική.
Οι Ειδικές Οικονομικές Ζώνες θα ήταν μία λύση ελκυστική για τους επενδυτές, παραδέχεται ο καθηγητής πανεπιστημίου και υπεύθυνος του τμήματος για Θέματα Διεθνούς Οικονομίας. Αλλά και η πρόσβαση σε δάνεια με χαμηλό τόκο και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Προφανώς πρότυπο για τη χρηματοδότηση οι Γερμανοί θεωρούν την κρατική τράπεζά τους Kreditanstalt fur Wiederaufbau/, τη γνωστή μας KfW/ Τράπεζα Ανασυγκρότησης, με την οποία η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει ήδη συνεργασία για τη σύσταση ενός ελληνικού ταμείου, που θα έχει ανάλογους στόχους. Αποτελεί δε κοινό μυστικό, πως... πρότυπο για το Βερολίνο είναι η δημιουργία-λειτουργία ΕΟΖ στο παράδειγμα της Πολωνίας.
Στο πλαίσιο αυτής της γερμανικής προσπάθειας εντάσσουν τραπεζικοί παράγοντες την προώθηση της λειτουργίας καταστημάτων Stadtsparkassen στην ελληνική αγορά. Μάλιστα την προηγούμενη εβδομάδα αντιπροσωπεία του δικτύου επισκέφθηκε τον υπουργό Οικονομικών, θέτοντας εκ νέου το αίτημα για αδειοδότηση σε Πάτρα και Κατερίνη. Είναι γνωστό πως ο σχεδιασμός των Γερμανών προβλέπει τη δημιουργία δικτύου αρχικά με πέντε καταστήματα (σε Πάτρα, Κατερίνη με βλέψεις για Κιλκίς, Βέροια και Καλαμάτα).
Ο λόγος που οι Γερμανοί επικεντρώνονται σε αυτές τις συγκεκριμένες περιοχές, ΚΔ Μακεδονία (όπου μένουν πολλοί πρώτης και δεύτερης γενιάς Ελληνες εργάτες στη Γερμανία) και Πάτρα (σημαντικότατη διαμετακομιστική πύλη), Καλαμάτα (επίκεντρο της τουριστικής ανάπτυξης και τομείς πρωτογενούς παραγωγής στην Πελοπόννησο) είναι προφανής.